Đa dạng về chủng loại, mẫu mã
Để chuẩn bị cho năm học 2023 - 2024, nhiều cửa hàng cho biết, đơn vị sẽ phải nhập đồ dùng học tập từ tháng 3. Theo ghi nhận tại các hiệu sách trên địa bàn Thành phố Hà Nội, giá các đồ dùng năm nay đều tăng so với năm trước.
Chẳng hạn cùng mẫu cặp sách năm nay giá bán 230.000 đồng/chiếc, tăng 30.000 đồng/chiếc; vở 10.000 đồng/quyển, tăng 2.000 đồng/quyển; so với năm trước…
Về SGK thì cơ bản đầy đủ các khối học và cả sách tham khảo. Theo đó, giá SGK lớp 1 có giá khoảng 200.000 đồng/bộ; lớp 2 giá 220.000 đồng/bộ; lớp 8 giá trên 300.000 đồng/bộ. Còn giá sách theo chương trình giáo dục phổ thông mới năm học 2022-2023 của lớp 3 có giá từ 400.000 - 600.000 đồng/bộ; lớp 7 từ 400.000 - 550.000 đồng/bộ; lớp 10 từ 400.000-600.000 đồng/bộ; lớp 6 trên 600.000 đồng/bộ.
Theo các chủ cửa hàng, thời điểm này, nhiều bậc phụ huynh có tâm lý đợi vào đầu năm học, mới mua cho các con hoặc con thiếu đến đâu, mua đến đó để tránh lãng phí.
Lo ngại thiếu sách giáo khoa
Năm học 2022-2023, chương trình giáo dục phổ thông 2018 áp dụng với lớp 3, 7 và 10. Mặc dù Bộ GDĐT và các đơn vị xuất bản đã nhiều lần hứa hẹn sẽ cung ứng đủ SGK trước thềm năm học mới nhưng thực tế, đầu năm học, tình trạng khan hiếm SGK xảy ra tại nhiều trường học, nhiều tỉnh, thành trên cả nước.
"Mặc dù có rất nhiều loại sách, đơn vị xuất bản, nhưng việc sử dụng sách hiện nay không giống trước kia. Mỗi trường có thể chọn sách từ rất nhiều bộ. Ví dụ môn Toán dùng của Bộ Cánh Diều, môn Văn lại chọn của bộ sách khác, phụ huynh chúng tôi rất khó khăn trong việc tìm mua" - chị Mai Ngọc Huyền (Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ.
Sở dĩ nhiều phụ huynh phản ứng về việc một trường sử dụng nhiều bộ sách là do SGK trên thị trường hiện nay được cung cấp nhỏ giọt, rất khó để phụ huynh có thể tìm mua đủ bộ cho con. Các lớp 3, 7, 10 học theo chương trình mới, các đơn vị không dám phát hành nhiều do các trường học được tự chọn các đầu sách từ nhiều bộ sách khác nhau. Chưa kể, các trường có thể thay đổi danh mục SGK theo từng năm, do đó, rất khó để nắm bắt số lượng cụ thể.
Đặc biệt đối với SGK lớp 10, ở nhiều môn học, học sinh sẽ lựa chọn từ các tổ hợp môn học khác nhau nên các tên sách cụ thể và số lượng tương ứng phụ thuộc rất nhiều vào sự lựa chọn của học sinh tại từng nhà trường, từng địa phương cụ thể.
"Năm học tới, con học lớp 4, gia đình tôi sẽ tìm mua sách cho con từ sớm hơn để chủ động, tránh tình trạng sát năm học đi 3, 4 nhà sách vẫn không đủ sách cho con như năm học vừa qua" - chị Nguyễn Thanh Bình (Hà Đông, Hà Nội) bày tỏ.
Từ thời điểm năm 2020 trở về trước, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là doanh nghiệp thống lĩnh thị trường, doanh nghiệp độc quyền biên tập, thiết kế, chế bản, xuất bản, in, phát hành, kinh doanh SGK tại Việt Nam. Theo kết luận thanh tra chuyên đề công tác quản lý Nhà nước về giáo dục đào tạo mà Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố. Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXB) là đơn vị trực thuộc Bộ GDĐT, đây cũng là đơn vị duy nhất được tổ chức biên tập, thiết kế, chế bản, xuất bản, in và phát hành. Song việc lựa chọn nhà thầu cung cấp giấy in để sản xuất SGK theo phương thức chào hàng cạnh tranh lại có sai phạm.
Cụ thể, TTCP cho rằng, việc xác định nhu cầu sản xuất của NXB không sát thực tế nên lượng hàng tồn kho lớn (chủ yếu là giấy in), làm tăng chi phí lãi vay, dự phòng giảm giá hàng tồn kho dẫn đến giảm hiệu quả sử dụng vốn.
Cơ quan thanh tra tiến hành kiểm tra xác suất một số hợp đồng cung cấp giấy in của Công ty Cổ phần Giấy Phùng Vĩnh Hưng cho NXB cho thấy, giá giấy in công ty bán cho NXB cao bình quân gấp khoảng 1,7 lần giá giấy công ty nhập khẩu trực tiếp (số tiền chênh lệch khoảng 210 tỉ đồng).
Những nội dung nêu trên cho thấy việc lựa chọn nhà thầu cung cấp giấy in để sản xuất SGK theo phương thức chào hàng cạnh tranh của NXB có nhiều điểm “bất thường, chưa bảo đảm công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế”.
