Bẫy Deepfake
Ông N.V.T (52 tuổi, Bắc Giang) từng nhận được cuộc gọi của một số điện thoại lạ cho biết ông liên quan đến vụ án rửa tiền, buôn bán hàng cấm lớn mà cơ quan công an đang thụ lý, giải quyết. Nhóm lừa đảo đề nghị ông T kết nối zalo để được trò chuyện trực tuyến với tổ công tác.
Mọi hình ảnh, video, âm thanh được truyền tải dưới dạng Deepfake được nhóm lừa đảo làm ra một cách sinh động, chân thực mô tả về một cuộc họp của ban chuyên án. Nhóm đối tượng dẫn dụ, nếu muốn chứng minh sự trong sạch của bản thân thì ông T bắt buộc phải gửi hết tiền trong tài khoản ngân hàng cho "cơ quan công an" điều tra, chứng minh nguồn gốc. Xong việc sẽ trả lại toàn bộ.
Sau đó, ông T đến ngân hàng chuyển hơn 1 tỉ đồng vào tài khoản của đối tượng. Sau khi chuyển xong, ông T gọi lại cho nhóm đối tượng thì số điện thoại đã không thể liên hệ được. Toàn bộ thông tin, hình ảnh trong zalo đã bị xóa mất.
Không chỉ ông T, thời gian gần đây, rất nhiều người dân bị lừa đảo thông qua bằng công nghệ Deepfake.
Dựa trên tệp tin hình ảnh khuôn mặt, giọng nói của một người ngoài đời thực, Deepfake sử dụng thuật toán để tái tạo lại khuôn mặt và giọng nói phù hợp với nét mặt, biểu cảm của một người khác; sau đó tạo ra video giả mạo hoàn toàn.
Cần kiểm tra lại mọi thông tin trên không gian mạng
Một số ngân hàng đã cảnh báo khách hàng về tình trạng lừa đảo mạo danh người thân để vay mượn tiền qua mạng xã hội bằng công nghệ Deepfake.
Theo thông tin từ ngân hàng, đối tượng lừa đảo tạo tài khoản mạng xã hội (Facebook, Zalo...) với hình ảnh của khách hàng, hoặc lừa khách hàng truy cập vào các đường link gian lận: Đăng ký người mẫu nhí online, quà tặng, bình chọn hộ… để thu thập thông tin và chiếm quyền sở hữu tài khoản này của khách hàng.
Đối tượng lừa đảo sử dụng tài khoản đã chiếm được nhắn tin cho người thân trong danh sách bạn bè để hỏi vay tiền hoặc nhờ chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng có họ tên trùng với chủ tài khoản mạng xã hội để nạn nhân tin tưởng và chuyển tiền.
Ngoài ra, bằng công nghệ Deepfake/Swapface, đối tượng lừa đảo tái tạo lại khuôn mặt và giọng nói, tạo video giả mạo nhằm thực hiện những cuộc gọi video ngắn, kém chất lượng lấy lý do lỗi mạng để nạn nhân tin tưởng và thực hiện chuyển tiền theo yêu cầu của đối tượng.
Trả lời câu hỏi của Lao Động về những mối nguy do Deepfake tạo ra, ông Nguyễn Phú Lương - Phó Giám đốc Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, Cục An toàn thông tin - Bộ Thông tin và Truyền thông nhận định, Deepfake đang ngày càng bùng nổ.
Ông Nguyễn Phú Lương dẫn chứng, trong phiên bản đầu tiên của Deepfake, người dân có thể dễ dàng nhận biết những hình ảnh do AI tạo ra qua ngữ điệu cử động môi. Độ trùng khớp giữa hình ảnh và âm thanh trong video cũng không cao. Thế nhưng hiện nay, độ thật của những video Deepfake lên đến 70-80%. Khi nhìn bằng mắt thường, người dân rất dễ nhầm lẫn.
Để cảnh giác trước Deepfake, Phó Giám đốc Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia cho rằng, người dân phải luôn cảnh giác, kiểm chứng, kiểm tra lại mọi thông tin trên không gian mạng.
Ngoài ra, hiện tại trên không gian mạng cũng đã có một số công cụ phát triển bởi một số hãng lớn cho phép kiểm chứng những video sử dụng Deepfake như của Intel (FakeCatcher) hay của Microsoft (Microsoft Video Authenticator).
“Trên thế giới đều gặp những khó khăn trong việc chặn lọc những video sử dụng Deepfake. Hiện tại, chúng tôi đang đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân cần luôn cẩn thận, cẩn trọng với tất cả các thông tin tiếp cận được, luôn tuân thủ các nguyên tắc về an toàn thông tin” - ông Nguyễn Phú Lương cho hay.
