Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, ông Trần Văn Triều - Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật LĐLĐ TPHCM - đã tóm tắt những ý kiến đóng góp chính từ các hội nghị này.
- Có rất nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết của các CBCĐ cho dự thảo bộ luật, tập trung vào một số vấn đề sau. Các ý kiến đều không đồng tình với việc tăng tuổi nghỉ hưu, vì lý do công nhân lao động (CNLĐ) trực tiếp đã quá vất vả. Ở nhiều doanh nghiệp (DN), CNLĐ đến 40 - 45 tuổi là bị tìm cách thải loại, không kịp nghỉ hưu.
Nhiều ý kiến cho rằng nên quy định theo hướng mở, CNLĐ có đủ số năm đóng BHXH tối thiểu thì được quyền nghỉ hưu, chứ không bắc buộc phải nghỉ. Khi đạt đủ số năm đóng BHXH đó, nếu CNLĐ thấy còn đủ sức khỏe sẽ tiếp tục làm việc, đóng BHXH để có thu nhập, tiền lương hưu cao hơn.Về giờ làm thêm, một xu hướng cho rằng không nên tăng giờ làm thêm vì CNLĐ đã vất vả nên cần có thời gian để nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động, chăm sóc gia đình, con cái. Tuy nhiêu, nhiều ý kiến đồng ý với việc tăng giờ làm thêm để CNLĐ có cơ hội kiếm thêm thu nhập, vì thực tế tiền lương hiện nay của CN khi làm 8 giờ/ngày là không đủ sống, nhưng phải trả tiền lương làm thêm giờ theo mức lũy tiến.
Những quy định của lao động nữ như được nghỉ 60 phút khi nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi hay 30 phút trong những ngày có kinh nguyệt, nhiều ý kiến cho rằng không thể thực hiện trong thực tế vì tính chất dây chuyền của sản xuất. Do đó, đề nghị quy định DN thỏa thuận với người lao động (NLĐ) trả tiền cho thời gian này để không gây thiệt thòi cho NLĐ.
Có ý kiến đề nghị quy định lao động nữ trong thời gian mang thai mà hết hạn HĐLĐ thì được gia hạn HĐLĐ đến khi hết thời gian nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi. Thực tế ở TPHCM, đã có DN đưa ý tưởng này vào thỏa ước lao động tập thể. Nhiều ý kiến cho rằng nên quy định thêm số ngày nghỉ hàng năm 1 hoặc 2 ngày, vì số ngày nghỉ của Việt Nam hiện rất thấp so với nhiều nước.
- Trong dự thảo cũng quy định một vấn đề rất mới đó là việc cho phép thành lập tổ chức đại diện cho tập thể NLĐ trong DN. Ý kiến đóng góp của các cán bộ Công đoàn (CBCĐ) về vấn đề này thế nào?
Đúng đây là một vấn đề rất mới đối với cả tổ chức CĐ, CNLĐ và cả chủ DN. Hiện nay, nếu chỉ có duy nhất tổ chức CĐ đại diện cho tập thể CNLĐ đứng ra thương lượng với giới chủ, thì tới đây, tất cả những tổ chức đại diện cho tập thể CNLĐ đều có quyền này. Đây là vấn đề chưa từng có tiền lệ, nên ngay chính tổ chức CĐ hay chủ DN ở Việt Nam cũng chưa có kinh nghiệm về việc này.
Thực tế ở một số quốc gia có đa tổ chức CĐ cho thấy, không hẳn cứ có nhiều CĐ là quyền lợi của NLĐ đã được bảo vệ tốt nhất, vì có sự tranh chấp giữa các tổ chức này, thậm chí gây nhiễu loạn cho hoạt động của DN. Do đó, nhiều ý kiến cũng đề nghị cần cân nhắc quy định số lượng tổ chức đại diện cho tập thể NLĐ trong DN bao nhiêu là đủ và phạm vi hoạt động của các tổ chức này thế nào cho phù hợp với tính chất quan hệ lao động, tránh tình trạng lạm dụng để hoạt động chính trị hay gây khó cho hoạt động bình thường của doanh nghiệp.
- Quan điểm của ông như thế nào với các ý kiến góp ý?
Chúng tôi có trách nhiệm ghi nhận, tổng hợp trung thực các ý kiến đóng góp để báo cáo với LĐLĐ TPHCM. Trên cơ sở đó, LĐLĐ TPHCM chuyển tới các cơ quan chức năng nhằm góp phần xây dựng BLLĐ có chất lượng tốt nhất, đáp ứng được nhu cầu đổi mới của đất nước và phù hợp với thực tiễn đời sống CNLĐ. Quy định của pháp luật xuất phát từ thực tiễn mới dễ đi vào cuộc sống. Do đó, tôi mong muốn các cơ quan chức năng sẽ lắng nghe, tiếp thu các ý kiến đóng góp để tránh tình trạng bộ luật khó hoặc không áp dụng được như một số văn bản đã ban hành nhưng không phù hợp với thực tế nên phải sửa đổi, gây lãng phí, thậm chí gây phản ứng không cần thiết từ CNLĐ.
- Xin cám ơn ông.
