Cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự (BLHS) số 100/2015/QH13, nhiều đại biểu quan tâm đến qui định nêu tại khoản 2 Điều 12 của BLHS năm 2015 về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi nhận được nhiều ý kiến nhất từ các đại biểu chuyên trách.
Vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa ra xin ý kiến theo hai phương án:
Phương án 1: Giữ như dự thảo Luật do Chính phủ trình, theo đó người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng đối với 3 tội danh trên.
Phương án 2: Giữ như quy định của BLHS năm 2015, theo đó người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi ngoài việc phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì còn phải chịu trách nhiệm hình sự về cả tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng đối với 3 tội: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134), Tội hiếp dâm (Điều 141) và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169).
Trước đó, kết quả phiếu thăm dò ý kiến ĐBQH tại Kỳ họp thứ 2 cho thấy, có 266/397 ĐBQH đồng ý với phương án vẫn cần thiết xử lý hình sự người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi về cả tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng đối với Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, Tội hiếp dâm và Tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản.
Tại phiên thảo luận, đồng tình với phương án 2, Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) cho rằng, ở độ tuổi này phải chịu thêm 3 tội danh, bởi tội phạm gần đây đang trẻ hóa, tính chất ngày càng phức tạp, gây bức xúc lớn trong xã hội, nên phải nghiêm trị răn đe. Bên cạnh đó, cũng theo ông Phương, trong quá trình xét xử đối với loại tội danh này cũng có tính nhân đạo khi xét xử.
“Xử nghiêm trường hợp này để xây dựng môi trường tốt, để trẻ em trong xã hội này yên tâm hơn. Về lý do các em chưa ý thức được việc làm của mình? Trẻ em phạm tội này là cá biệt chứ không phải bình thường, nên cần phải xử lý. Lợi ích tốt nhất của độ tuổi này là số đông hay chỉ một hai người? Một vài trẻ em gây loạn xã hội, lợi ích tốt nhất ở chỗ nào, một vài cá nhân hay tập thể?”, ông Phương nêu. Về Tội hiếp dâm (Điều 141), đại biểu đề nghị phải quy định cụ thể hình thức đến mức độ nào là vi phạm.
Cùng quan điểm, Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cho rằng, tội phạm ở độ tuổi này có thể giảm nhẹ hình phạt chứ không thể không xử lý, nếu không sẽ dung túng cho trẻ em, trái về nguyên lý lý luận và về thực tiễn.
Đồng tình với phương án 2, ông Nhưỡng cho rằng, gần đây trên các phương tiện thông tin đại chúng bức xúc về vấn đề xâm hại trẻ em. Hôm qua cơ quan điều tra bắt cả ông nội, bố đẻ vì tội xâm hại tình dục với chính con đẻ, cháu ruột. Theo đại biểu, hành vi này trái với thuần phong mĩ tục, là biểu hiện rõ nét về vấn đề “loạn luân”, không thể chấp nhận được.
Thậm chí, trước ý kiến gần đây có đề nghị “thiến hóa học”, ông Nhưỡng đề nghị phải nghiên cứu kỹ phương án này, nếu đủ sức răn đe cũng nên thực hiện.
