Phải giải quyết 3 vấn đề mới xử lý được nợ công
Cho ý kiến vào dự luật, theo ĐB Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ), để xử lý được “tận gốc” nợ công, phải giải quyết được 3 vấn đề, đó là phạm vi quản lý nợ công, đầu mối bộ máy quản lý nợ công, và nhận diện được rủi ro.
Ông Hàm đề nghị cần giám sát các khoản nợ của các đơn vị sự nghiệp công lập bởi các đơn vị này không trả được thì Nhà nước vẫn phải gánh nợ thay. Hay như các khoản nợ của doanh nghiệp Nhà nước không trả được nợ thì sẽ làm ảnh hưởng đến uy tín quốc gia, người lao động mất việc làm, cho nên cần phải quy định trong Luật để giám sát và quản trị rủi ro.
Ông Hoàng Quang Hàm cũng nhìn nhận, hiện nay để 3 cơ quan quản lý nợ công như Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Ngân hàng Nhà nước nhưng sự phối hợp chưa bao giờ thông suốt, chưa gắn trách nhiệm vay và trả nợ, trách nhiệm khi xảy ra thất thoát lãng phí. Nên để một đầu mối cho dễ dàng quản lý, đồng thời làm giảm biên chế, tăng niềm tin của người đi vay khi chỉ làm việc với một đầu mối. Như thế sẽ có bức tranh tổng thể thay vì phải ghép nhiều mảng như hiện nay.
“Cần giám sát nợ công vì nó ảnh hưởng đến quốc gia, các khoản vay về cho vay lại và các khoản bảo lãnh mà Chính phủ vay về và cho vay lại nhưng đơn vị vay không trả được thì Chính phủ phải trả thay. Do vậy cần rà soát chặt chẽ các quy định. Đặc biệt, hiện chưa quy định trách nhiệm cơ quan trong quản lý nợ công nên không xử lý được trách nhiệm cá nhân, tổ chức khi để xảy ra thất thoát lãng phí, nên cần quy trách nhiệm của cơ quan, cá nhân khi để xảy ra thất thoát từ các khâu thẩm định, phê duyệt”- ông Hàm nêu rõ.
Còn ĐB Bạch Thị Hương Thủy (Hòa Bình) cho rằng, nhiều khoản vay về được Chính phủ bảo lãnh nhưng lại sử dụng chưa hiệu quả, cần tăng cường giám sát đối với các khoản bảo lãnh để giảm khả năng Chính phủ trả nợ thay.
Giám sát chặt chẽ các DN giải thể, dự án đắp chiếu
Theo ĐB Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh), nợ công cũng làm tăng lãi suất như nợ xấu. Nợ công năm 2012 là 62,8%, và Quốc hội đã thông qua cũng đưa ra mức trần là 65% trên GDP. Cho nên quản lý nợ công là bức thiết nhưng nhu cầu chi tiêu công, bội chi ngân sách luôn vượt dự toán, bình quân bội chi 5 năm qua là 5,8%, chi thường xuyên liên tục gia tăng đến gần 70% tổng chi ngân sách, đầu tư công hiệu quả thấp và tăng trưởng không đạt kế hoạch nên nợ công tăng nhanh.
Vì thế quản lý nợ công cần được đặt trong bối cảnh các Luật có liên quan như: Ngân sách Nhà nước; đầu tư công; quản lý sử dụng vốn Nhà nước tại doanh nghiệp; tổ chức Chính phủ; và tổ chức chính quyền địa phương. Nợ công cần phải được công khai cập nhật liên tục hàng tháng. Các khoản đầu tư công trong thời gian tới rất lớn nên đầu tư công phải có tính hiệu quả mới kéo giảm được nợ công.
“Do đó, cần giám sát chặt chẽ đối với các doanh nghiệp Nhà nước, giải thể các dự án thua lỗ, đắp chiếu trước tiên chứ không phải vội vàng cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước đang làm ăn có lời” – ông Ngân nói.
ĐB Nguyễn Văn Tuyết (Bà Rịa -Vũng Tàu) nêu ý kiến: Nợ công đang tăng quá nhanh, đã sát mức Quốc hội cho phép là 65%. Do đó cần giám sát doanh nghiệp Nhà nước đối với các khoản vay nợ, và nguồn trả nợ để không ảnh hưởng đến uy tín quốc gia. Tuy nhiên, quan trọng là phải quy trách nhiệm các cơ quan trong quản lý nợ công, tránh tình trạng cứ vay về nhưng không trả được. Gắn với trách nhiệm của người đứng đầu khi vay về nhưng sử dụng không hiệu quả, dẫn đến không có khả năng trả nợ.
