Năm học 2022 – 2023, học sinh lớp 10 sẽ học Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 với 8 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, bên cạnh đó, các em được quyền chọn lựa 4 môn học khác.
8 môn học và hoạt động bắt buộc bao gồm Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Giáo dục quốc phòng an ninh, Giáo dục địa phương, Giáo dục thể chất, Hoạt động trải nghiệm - hướng nghiệp và Lịch sử.
4 môn học lựa chọn sẽ được bao gồm: Nhóm Khoa học tự nhiên (Vật lí, Hóa học, Sinh học); Nhóm Khoa học xã hội (Địa lí, Giáo dục kinh tế và pháp luật); Nhóm Công nghệ và Nghệ thuật (Công nghệ, Tin học, Âm nhạc, Mĩ thuật).
Việc này có ý nghĩa quan trọng khi học sinh được định hướng nghề nghiệp từ sớm.
Theo lý thuyết, học sinh có 252 tổ hợp môn lựa chọn nhưng khảo sát của Lao Động cho thấy, phần lớn trường chỉ đưa ra 5-15 phương án để học sinh lựa chọn. Trong thông báo, một số trường học nêu rõ học sinh sẽ học nhóm môn đã chọn suốt 3 năm học, không thay đổi.
Liên quan tới việc lựa chọn môn học, thắc mắc chung của nhiều phụ huynh, học sinh là nếu xảy ra trường hợp đã học được một thời gian nhất định nhưng sau đó cảm thấy không phù hợp và muốn đổi tổ hợp thì có được phép hay không?
Theo quy định tại văn bản số 1496/BGDĐT-GDTrH triển khai thực hiện chương trình giáo dục trung học năm học 2022 - 2023; trong đó có nội dung về tổ chức thực hiện Chương trình GDPT 2018 đối với lớp 10 nêu rõ: "Trường hợp đặc biệt, học sinh có nguyện vọng chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập, hiệu trưởng xem xét quyết định và báo cáo sở GDĐT".
Văn bản số 1496 lưu ý thêm: Nhà trường chủ động bố trí thời gian triển khai kế hoạch giáo dục các môn học và hoạt động giáo dục trong năm học bảo đảm tính khoa học, sư phạm, không gây áp lực đối với học sinh.
Mỗi trường THPT xây dựng một số tổ hợp môn học lựa chọn vừa đáp ứng nhu cầu của học sinh, vừa bảo đảm phù hợp với điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường, dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu học tập của học sinh và đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học.
Nhà trường công khai các tổ hợp môn học lựa chọn trong phương án tuyển sinh và tăng cường công tác tư vấn hướng nghiệp giúp học sinh lựa chọn môn học phù hợp.
Xây dựng các cụm chuyên đề học tập lựa chọn phải phù hợp với định hướng nghề nghiệp; học sinh chỉ được chọn cụm chuyên đề trong các môn học bắt buộc và các môn học đã lựa chọn.
Đối với các môn học có nội dung lựa chọn (Công nghệ, Giáo dục thể chất, Âm nhạc, Mĩ thuật), nhà trường xây dựng các phương án phù hợp với điều kiện tổ chức dạy học để học sinh lựa chọn.
Theo hướng dẫn thì học sinh có thể thay đổi, điều chỉnh môn học dưới sự xem xét và quyết định của hiệu trưởng nhà trường. Tuy nhiên, phụ huynh, học sinh cần tính toán thật kỹ bởi rất khó có thể quay đầu lại bởi chương trình, nội dung học các môn có sự khác biệt.
Theo hướng này, chúng ta phải xác định được nghề nghiệp để chọn tổ hợp môn học thích hợp. Nếu lựa chọn tổ hợp môn học xong rồi lại chọn nghề không phù hợp sẽ rất khó khăn.
