Trong quá trình xây dựng công trình xanh, các nhà đầu tư sợ và băn khoăn nhất điều gì thưa ông?
- Trong quá trình xây dựng công trình xanh, tâm lý các nhà đầu tư e ngại nhất là gia tăng chi phí và bị ảnh hưởng đến tiến độ vì phải thực hiện theo những tiêu chuẩn mới.
Vấn đề trọng tâm cần giải quyết chính là chi phí, còn về tiến độ và các tiêu chuẩn mới không phải là vấn đề lớn. Xây dựng công trình xanh, công trình hiệu quả năng lượng không làm tăng chi phí nếu các chủ đầu tư được tư vấn sử dụng vật liệu xây dựng phù hợp, ứng dụng số hoá, dự báo vận hành công trình đúng cách.
Về thiết kế sẽ tăng chi phí một chút cho đơn vị tư vấn và nộp cho các tổ chức chứng chỉ. Những chi phí này rất nhỏ, không đáng kể. Tuy nhiên, chi phí trong quá trình xây dựng sẽ gia tăng nếu đơn vị tư vấn vẫn thực hiện theo các quy trình thiết kế cũ, không có đổi mới sáng tạo đáng kể về quy trình, kỹ thuật và công nghệ.
Thưa ông, hiện nay có những giải pháp nào phát triển công trình xanh bền vững nhưng vẫn giảm chi phí đầu tư và chi phí vận hành?
- Thực tế, hiện nay các nhà đầu tư không đặt ra bài toán cụ thể về kinh tế năng lượng công trình ngay từ khi bắt đầu. Quy trình thiết kế công trình xanh đang thực hiện giống quy trình của một công trình bình thường. Sau đó, đơn vị tư vấn xanh sẽ góp ý bổ sung thêm các hạng mục để đạt được chứng chỉ xanh. Cách làm này cho hiệu quả thấp và đòi hỏi nhiều chi phí bổ sung cho các hạng mục xanh nhưng khó đảm bảo được các lợi ích cốt lõi.
Để giảm thiểu để hóa giải áp lực chi phí trong việc phát triển công trình xanh, chủ đầu tư nên hướng tới thực hiện công trình thân thiện môi trường từ các lợi ích cốt lõi khi thiết kế. Nêu rõ con số về mục tiêu cụ thể ngay từ khi ra đề bài.
Thay vì thiết kế theo quy trình cũ, các mục tiêu cần đạt là định tính, thiếu số liệu sau đó chỉ bổ sung thêm các đầu mục xanh để lấy điểm cho chứng chỉ. Để đạt các mục tiêu rõ ràng như vậy, các đơn vị thiết kế sẽ buộc phải ứng dụng quy trình, công nghệ, kỹ thuật mới để tính toán sao cho đạt mục tiêu nếu không muốn bị phạt hợp đồng.
Lợi ích cốt lõi của thiết kế là tối ưu chi phí đầu tư để giảm giá thành, tăng cao tối đa có thể hiệu quả năng lượng trong điều kiện chi phí cho phép và kiểm soát cẩn thận chất lượng môi trường trong nhà. Đây là cách làm đem lại hiệu quả giảm chi phí đầu tư, vừa giảm chi phí vận hành công trình, vừa có rất nhiều dữ liệu thiết kế đặc biệt để phối hợp thực hiện công tác PR, marketing. Khi các hạng mục này hoàn thành như là nền tảng chất lượng cần phải có, thì việc lấy chứng chỉ công trình xanh sẽ trở nên rất dễ và rẻ, vì điểm tiết kiệm năng lượng và môi trường đã rất cao, thậm chí là đạt tối đa, bù đắp được cho rất nhiều hạng mục xanh khác.
Thưa ông, có những giải pháp nào để khuyến khích các chủ đầu tư xây dựng công trình xanh hay không?
- Hiện nay rất cần những ưu đãi để các chủ đầu tư phát triển công trình xanh, công trình hiệu quả năng lượng. Có nhiều phương thức ưu đãi cho chủ đầu tư như giảm thuế VAT hoặc hoàn thuế từ 10% xuống còn 7% khi họ mua thiết bị, vật liệu. Tuy nhiên, để được nhận ưu đãi, chủ đầu tư cần hoàn thành công trình, được kiểm định và đạt được chứng chỉ xanh chính thức, hoặc đã xác định được mức hiệu quả năng lượng mong muốn.
Về phía ngân hàng có thể hỗ trợ phát triển, cho vay với lãi suất thấp. Trong quá trình xây dựng vẫn tính lãi suất vay bình thường nhưng khi đã hoàn công và được thẩm định chứng chỉ chính thức thì sẽ hoàn trả lại phần ưu đãi cho chủ đầu tư.
Trên thế giới hiện nay rất chú ý tới việc "rửa xanh", hoàn toàn có thể xảy ra việc có chứng chỉ xanh nhưng lúc vận hành thì rất tốn kém chi phí năng lượng. Vấn đề này cần được kiểm tra cẩn thận trong quá trình thẩm định cho vay xanh vì năng lượng vận hành các toà nhà là hạng mục đem lại lợi ích kinh tế, môi trường lớn nhất cho tất cả các bên tham gia, không nên chỉ xét duyệt dựa trên tờ giấy chứng chỉ xanh.
Hiện nay, an ninh năng lượng đã là vấn đề hiện rõ trong mùa hè vừa qua, hơn nữa, nước ta đã cam kết Net Zero tới năm 2050 nên vấn đề về hiệu quả năng lượng và phát triển bền vững bắt buộc phải thực hiện, cho dù là có chứng chỉ xanh hay không. Nếu các chủ đầu tư chậm chân sẽ không thể cạnh tranh với thị trường, càng ngày càng khó xin giấy phép xây dựng và khó để vươn tầm trở thành các công ty bất động sản tầm cỡ quốc tế.
Xin cảm ơn ông!
