Luật Đất đai 2024 có hiệu lực ngày 1.8 đã bỏ quy định về khung giá đất. Thay vào đó, mỗi địa phương sẽ tự quyết định bảng giá đất và điều chỉnh hàng năm, thay vì 5 năm một lần như trước đây. Đồng thời, bảng giá đất phải điều chỉnh, bổ sung theo biến động của thị trường.
Theo Luật Đất đai mới, người dân được đền bù đất nông nghiệp cũng sẽ được hưởng thêm một số khoản chi phí như chi phí hỗ trợ di dời vật nuôi, chi phí hỗ trợ tháo dỡ, di dời tài sản gắn liền với đất… Người dân cũng sẽ được hưởng thêm nhiều quyền lợi về bồi thường, đền bù tái định cư khi bị thu hồi đất theo Luật Đất đai 2024.
Đáng chú ý, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định pháp luật khi Nhà nước thu hồi đất được bồi thường bằng đất nông nghiệp hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở.
Nhiều chuyên gia nhìn nhận, về ngắn hạn việc bỏ khung giá đất sẽ khiến giá đất, tiền đền bù giải phóng mặt bằng, chi phí đầu tư tăng lên, qua đó đẩy giá bất động sản tăng. Về lâu dài, thị trường được quyết định bởi cán cân cung - cầu, trở nên minh bạch và bền vững hơn.
Tuy nhiên tới ngày 1.1.2026, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ áp dụng bảng giá đất mới. Hàng năm, UBND cấp tỉnh phải trình Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh để điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất, áp dụng từ ngày 1.1 năm tiếp theo.
Như vậy giá đền bù đất nông nghiệp không tăng ngay lập tức cùng thời điểm áp dụng Luật Đất đai mới. Dù vậy một số địa phương đang nhanh chóng hoàn thiện bảng giá đất điều chỉnh. Nếu được hoàn thành và sớm áp dụng, giá đất đền bù sẽ tăng so với trước khi áp dụng luật mới.
Gần đây, TP.HCM đã công bố dự thảo bảng giá đất điều chỉnh áp dụng cho các tháng còn lại trong năm. Tại cuộc họp đầu tháng 8, ông Nguyễn Toàn Thắng - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM (TNMT) cho biết việc điều chỉnh bảng giá đất gồm 7 bước và hiện Sở đã hoàn thành 6 bước.
"Toàn bộ dữ liệu của đơn vị tư vấn thu thập trên toàn địa bàn TP đã được cân chỉnh và chuyển cho tổ giúp việc của HĐND TP.HCM xem xét, thẩm định" - ông nói.
Đáng chú ý, trong dự thảo về việc ban hành Quyết định điều chỉnh bảng giá đất tại TP.HCM, Sở TN&MT đề xuất điều chỉnh giá đất tại nhiều quận tăng trung bình 5-10 lần. Một số địa phương thuộc khu vực ngoại thành và vùng ven dự kiến điều chỉnh 15-50 lần so với hiện tại.
