Trao đổi với PV Báo Lao Động, Luật sư Nguyễn Phó Dũng - Giám đốc Công ty Luật TNHH OPIC và Cộng sự, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội tư vấn:
Dựng nhà tôn để kinh doanh trên đất nông nghiệp được không?
Dựa trên Khoản 1 Điều 170 Luật Đất đai 2013, nguyên tắc về nghĩa vụ của người sử dụng đất được quy định như sau: Người sử dụng đất phải tuân thủ các quy định sau: Sử dụng đất đúng mục đích, tuân theo ranh giới thửa đất, tuân thủ quy định về độ sâu sử dụng trong lòng đất và chiều cao trên mặt đất, bảo vệ các công trình công cộng có trong lòng đất và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan khác.
Theo quy định trên, đất nông nghiệp được định nghĩa là đất dùng để phục vụ nhu cầu sản xuất nông nghiệp, bao gồm trồng trọt, chăn nuôi, trồng rừng... Do đó, nếu xây dựng nhà tôn trên đất nông nghiệp nhằm hỗ trợ và phục vụ mục đích trồng trọt; hoặc dựng nhà tôn để chăn nuôi gia súc, gia cầm và các loại động vật khác được pháp luật cho phép... và phù hợp với mục đích sử dụng đất, việc dựng nhà tôn trên đất nông nghiệp được phép thực hiện.
Tuy nhiên, nếu nhà tôn được xây dựng nhằm mục đích ở hoặc các mục đích không liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp, đó là hành vi không được phép và vi phạm pháp luật. Sử dụng đất nông nghiệp để xây dựng nhà tôn phục vụ cho hoạt động kinh doanh thương mại không tuân thủ đúng mục đích sử dụng đất.
Trong trường hợp muốn xây dựng nhà tôn để kinh doanh trên đất nông nghiệp, người sử dụng đất phải thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Xử phạt đối với hành vi dựng nhà tôn để kinh doanh trên đất nông nghiệp
Trường hợp người dân xây dựng nhà tôn mà không được phép từ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, họ sẽ bị xử phạt hành chính và bắt buộc phải cải tạo đất để đưa trạng thái ban đầu trở lại (đối với những trường hợp đã xây dựng nhà tôn, việc này bao gồm việc dỡ bỏ toàn bộ công trình đã xây dựng). Chi tiết như sau:
Mức phạt tiền:
Dựa theo khoản 2 và 3 của Điều 11 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, việc chuyển đổi đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn sẽ bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép dưới 0,02 héc ta.
- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,02 héc ta đến dưới 0,05 héc ta.
- Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta.
- Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,1 héc ta đến dưới 0,5 héc ta.
- Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,5 héc ta đến dưới 01 héc ta.
- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 01 héc ta đến dưới 03 héc ta.
- Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 03 héc ta trở lên.
Đối với việc chuyển đổi đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp tại khu vực đô thị, hình thức và mức xử phạt sẽ là gấp đôi so với mức phạt quy định nêu trên.
Biện pháp khắc phục hậu quả
Dựa trên khoản 4 của Điều 11 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, các biện pháp xử phạt áp dụng như sau:
- Buộc phục hồi trạng thái ban đầu của đất trước khi vi phạm đối với các trường hợp được quy định tại khoản 1, 2 và khoản 3 của Điều này, trừ những trường hợp đã buộc thực hiện đăng ký đất đai theo quy định.
- Buộc thực hiện đăng ký đất đai theo quy định đối với các trường hợp đủ điều kiện được công nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 22 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP.
- Buộc hoàn trả số lợi ích bất hợp pháp thu được từ việc vi phạm trong các trường hợp được quy định tại các khoản 1, 2 và 3 của Điều này; số lợi ích bất hợp pháp sẽ được xác định theo quy định tại khoản 1 của Điều 7 của Nghị định này.
