Sớm "chạm" tới lương hưu
Chính phủ vừa có Tờ trình gửi Quốc hội về Dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Một trong những nội dung sửa đổi so với quy định hiện hành đó là đề xuất giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu.
Tờ trình của Chính phủ đề xuất sửa đổi quy định người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên được hưởng lương hưu hằng tháng.
Anh Trần Văn Tuân đã có 3 năm làm việc tại Công ty Cổ phần Dịch vụ Thương mại và Cung ứng nhân lực Mạnh Toàn Phát (Hải Phòng) ở vị trí quản lý nhân sự. Hiện tại, anh Tuân có mức lương gần 10 triệu đồng/tháng.
Theo anh Tuân, việc giảm thời gian bắt buộc đóng bảo hiểm xã hội sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho lao động sớm "chạm" đến lương hưu, đặc biệt là những người lao động có thu nhập thấp hay thuộc nhóm công việc nặng nhọc, tiếp xúc với chất độc hại. Hơn nữa, việc này sẽ giảm được tình trạng rút bảo hiểm xã hội 1 lần, đảm bảo người lao động không “lọt” lưới an sinh khi về già.
Còn anh Phạm Văn Hải (SN 1985, TP.Hải Phòng), đang làm việc tại một công ty về bưu chính viễn thông lớn tại Hải Phòng, cho biết mức lương anh nhận được khoảng 10 triệu đồng/tháng. Trong suốt quá trình làm việc, anh Hải có tham gia đóng bảo hiểm xã hội ở công ty với mức đóng thấp khoảng 5,55% mức lương cơ bản.
Bên cạnh niềm vui, anh Hải bày tỏ lo ngại bởi việc này có thể làm giảm số tiền lương hưu khi về già.
“Việc giảm số năm đóng bảo hiểm này có thể ảnh hưởng đến khoản tiền lương hưu khi về già của tôi. Chỉ sợ không đủ sinh hoạt cuộc sống hàng ngày, phải phụ thuộc con cái thì khổ” - anh Hải bày tỏ.
Mức lương có giảm?
Đề xuất giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia muộn (45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia) hoặc những người tham gia không liên tục dẫn đến khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH cũng được hưởng lương hưu hằng tháng thay vì họ phải nhận BHXH một lần.
Với quy định nêu trên, mức lương hưu của những người này có thể thấp hơn những người có thời gian đóng dài nếu tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc hoặc thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện là như nhau.
Tuy nhiên, những trường hợp này trước đây không đủ điều kiện hưởng lương hưu họ nhận BHXH một lần (nếu không lựa chọn tự nguyện đóng một lần cho thời gian còn thiếu), nay sẽ có cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng.
“Như vậy, cho dù mức lương hưu có thể khiêm tốn hơn những người có thời gian đóng dài nhưng với mức lương hưu hằng tháng ổn định, định kỳ được Nhà nước điều chỉnh và trong thời gian hưởng lương hưu sẽ được quỹ BHXH đóng BHYT thì sẽ góp phần đảm bảo tốt hơn cuộc sống khi về già của người lao động” - Tờ trình của Chính phủ nêu rõ.
Cũng theo Tờ trình của Chính phủ, quy định giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu hằng tháng từ 20 năm xuống 15 năm chỉ áp dụng đối với các trường tiên hợp nghỉ hưu theo Điều 71 mà không được áp dụng đối với các trường hợp nghỉ hưu quy định tại Điều 72 (trường hợp nghỉ hưu sớm trước tuổi tuy định).
Đối với các trường hợp nghỉ hưu tại Điều 72 của dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) thì mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định sẽ bị giảm 2% tỷ lệ hưởng lương hưu.
Như vậy, nếu áp dụng quy định trên với các trường hợp nghỉ hưu tại Điều 72 sẽ dẫn đến tình trạng tỷ lệ hưởng lương hưu quá thấp (thời gian đóng ngắn, bị trừ tỷ lệ do nghỉ hưu trước tuổi), mức lương hưu quá thấp, không có nhiều ý nghĩa (lao động nam có 15 năm đóng BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu là 33,75%, nếu nghỉ hưu sớm hơn 5 tuổi thì bị trừ 10% nên tỷ lệ hưởng lương hưu chỉ còn 23,75%).
