Mua đất ở gần 30 năm bị đòi đất
Ông Nguyễn Văn Minh (55 tuổi, trú tổ dân phố 7, thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) có đơn phản ánh sự việc ông buộc phải trả lại đất cho người khác sau gần 30 năm cư trú hợp pháp.
Theo nội dung đơn, vào năm 1994, ông Minh mua của hợp tác xã (HTX) mua bán huyện Can Lộc ba gian nhà hội trường xây lợp ngói, trong đó một gian đổ bằng trên phần đất có diện tích 105m2 với giá 4.950.000 đồng.
Theo ông Minh, năm 1992, HTX mua bán huyện Can Lộc giải thể, nên bán thanh lý tài sản. Toàn bộ nhà hội trường được định giá 9 triệu đồng, do hoàn cảnh gia đình ông Minh khó khăn nên chỉ mua được một nửa hội trường để làm nhà ở. Nửa nhà còn lại HTX bán cho ông Võ Đức Đại với giá 4.050.000đ.
Biên bản bàn giao tài sản ngày 19.10.1994 thể hiện HTX mua bán huyện Can Lộc bán đất cho hai gia đình để làm nhà ở. HTX đã bàn giao nguyên trạng cho 2 hộ ông Minh và ông Đại sau khi mua bán. Căn nhà được giao cho hộ ông Minh sử dụng, không có nội dung về việc ông Minh phải dỡ căn nhà để bàn giao lại đất cho HTX.
Sau khi mua nhà, vợ chồng ông Minh sinh sống ở đây và đã đăng ký hồ sơ địa chính năm 2006; đến năm 2014 được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên ông Nguyễn Văn Minh và vợ là bà Trần Thị Hòa.
Quá trình sử dụng đất, năm 2012, ông Minh tháo dỡ ngôi nhà cũ xây dựng nhà ở hai tầng kiên cố tại mảnh đất nói trên.
Tháng 11.2021, ông Trần Văn Phúc (trú xã Vượng Lộc, huyện Can Lộc) làm đơn khởi kiện, cho rằng mảnh đất ông Minh đang sử dụng đã được địa phương cấp cho ông Phúc vào năm 1993.
Ông Phúc cung cấp Quyết định số 409 ngày 28.12.1993 của UBND huyện Can Lộc cấp cho ông quyền sử dụng 100m2 đất có nguồn gốc do HTX mua bán huyện Can Lộc trả lại cho UBND huyện cùng các hồ sơ liên quan.
Nội dung khởi kiện của ông Phúc được TAND tỉnh Hà Tĩnh và TAND cấp cao tại Hà Nội chấp thuận, ra bản án buộc ông Minh phải trả lại đất cho ông Phúc.
Cấp đất sai quy trình?
Hiện bản án đã có hiệu lực, cơ quan thi hành án đã tiến hành các biện pháp cưỡng chế để thi hành án. Ông Nguyễn Văn Minh đã gửi đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm và đã nhận được văn bản số 4005 ngày 23.10.2023 của TAND tối cao xác nhận đã nhận được đơn và sẽ xem xét theo quy định. “Tôi hiện nay vô cùng khó khăn, mệt mỏi, bức xúc vì bỗng dưng phải trả tiền đất cho một người không quen biết” - ông Minh nói.
Ông Nguyễn Văn Minh cho rằng, vào năm 1994, ông mua tài sản gắn liền với đất để ở, biên bản bàn giao tài sản không thể hiện việc ông phải dỡ nhà, bàn giao lại đất cho bên bán.
Quá trình sử dụng đất, chính quyền địa phương cũng như HTX mua bán huyện Can Lộc không có văn bản yêu cầu ông Minh phải bàn giao lại đất. Theo ông Minh, nếu tại thời điểm năm 1994, HTX chỉ bán tài sản trên đất với giá đó thì ông sẽ không mua.
“Năm 1993, UBND huyện Can Lộc cấp đất cho ông Phúc trong khi tài sản trên đất là nhà hội trường HTX vẫn tồn tại mà không có quyết định xử lý tài sản trên đất. Năm 1994, tôi mua lại nhà gắn liền với đất để sử dụng lâu dài vì không biết việc UBND huyện đã cấp đất cho ông Phúc.
Nay sau gần 30 năm tôi lại bị buộc phải trả đất cho ông Phúc, tôi cho rằng việc huyện Can Lộc cấp đất cho ông Phúc là sai quy định” - ông Nguyễn Văn Minh nói.
Theo hồ sơ do phía nguyên đơn ông Trần Văn Phúc cung cấp cho tòa án thể hiện ngày 30.07.1992, ông Trần Văn Phúc làm đơn xin cấp đất làm nhà ở gửi huyện Can Lộc, có nội dung: “HTX mua bán huyện Can Lộc nhượng bán cho gia đình tôi một nửa hội trường mua bán huyện”.
Tuy nhiên, không có tài liệu nào thể hiện ông Phúc đã nộp tiền mua đất cho nhà nước.
Luật sư Trần Hậu Định (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) khẳng định: Ông Trần Văn Phúc không mua nhà hội trường thì không có căn cứ để UBND huyện Can Lộc ban hành quyết định giao đất cho ông Phúc. UBND huyện Can Lộc thực hiện không đúng quy định của pháp luật đất đai khi ban hành quyết định cấp đất cho ông Trần Văn Phúc vào năm 1993.
“Thẩm quyền giao đất cho ông Phúc thuộc UBND cấp tỉnh, chứ không phải cấp huyện; việc giao đất khi chưa giải phóng mặt bằng, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính và không bàn giao đất tại thực địa, không đăng ký vào hồ sơ địa chính là sai quy trình, cần phải tuyên vô hiệu” - luật sư Trần Hậu Định khẳng định.
