Mất đất canh tác vì thuỷ điện dâng nước
Những ngày đầu tháng 3.2022 tại khu vực bản Đao, xã Xuân Hòa (huyện Bảo Yên, Lào Cai), nhiều hộ dân nơi đây không giấu nổi bức xúc khi nhắc tới thuỷ điện Bắc Cuông của Công ty CP Năng lượng Phúc Thái. Quý IV/2019, thủy điện Bắc Cuông bắt đầu tích nước để vận hành thử nghiệm.
Từ thời điểm đó, người dân bản Đao oằn mình gánh chịu hậu quả của việc thuỷ điện dâng nước gây ngập úng, sạt lở đất canh tác đặc biệt là khu vực gần suối Nặm Luông.
Ông Cổ Văn Hà, trú tại bản Đao (xã Xuân Hòa) bức xúc cho hay, gia đình ông đã sinh sống ở đây nhiều năm. Trước đây, nước suối chỉ tầm 50-60cm, bà con vẫn lội tắt sang ruộng canh tác.
“Khi thủy điện bắt đầu vận hành, nước ngập trắng, suối trở thành sông. Mùa mưa đến, thủy điện dâng nước tràn lên mặt ruộng dân không trồng cấy được gì. Đến nay, đất tiếp tục sạt lở xung quanh ăn vào cả ruộng", ông Hà nói.
Cây lúa không thể sống do nước liên tục ngập sâu, người dân chuyển sang trồng ngô. Thế nhưng, với việc nước lên xuống bất thường, cây ngô cũng không thể sinh trưởng tốt. Trong khi đó, thu nhập của người dân phụ thuộc hoàn toàn vào nông nghiệp.
"Chúng tôi phản ánh rất nhiều lần lên thuỷ điện nhưng đến nay không được giải quyết. Các ban ngành đến kiểm tra, rồi thuỷ điện cũng hứa hết lần này đến lần khác nhưng sau họ lật mặt nói dân vi phạm vào lòng hồ của họ", ông Hà bức xúc.
Bỏ ngoài tai những chỉ đạo
Trao đổi với PV, ông Hoàng Ngọc Kiều - Trưởng thôn bản Đao (xã Xuân Hoà, huyện Bảo Yên) chia sẻ, khi thuỷ điện Bắc Cuông dâng nước, phần lớn đất canh tác của người dân thôn bản Đao đều bị ảnh hưởng, không thể trồng cấy.
"Sự cố diễn ra, người dân chúng tôi cũng đã đàm phán với bên thuỷ điện 4 lần, gửi đơn lên các cấp chính quyền nhưng không có hồi âm, người dân bản Đao rất bức xúc", ông Hoàng Ngọc Kiều nói.
Theo nhiều hộ dân nơi đây, những lần đối thoại, phía thủy điện luôn tỏ thái độ không hợp tác, nội dung này đã được nêu trong một số văn bản của chính quyền địa phương.
Trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Hoàng Văn Nhâm - Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Hòa, cho biết: “Theo thống kê của UBND xã, thuỷ điện Bắc Cuông dâng nước khiến 17.976m2 lúa, hoa màu của 28 hộ ở bản Đao bị ngập, 246m đất sản xuất bị sạt lở, hàng nghìn mét vuông đất khác ngập nước, hơn 2.000 cây quế và cây gỗ tạp của người dân bị ảnh hưởng… xã đang tiếp tục rà soát diện tích canh tác của người dân và số liệu phía thuỷ điện để đối chiếu”.
Được biết, thuỷ điện Bắc Cuông đã đền bù cho một số hộ dân ở bản khác cũng nằm trong khu vực ảnh hưởng, nhưng với các hộ dân tại bản Đao thì không. Người dân đem băn khoăn này hỏi đại diện thủy điện nhưng đơn vị này quanh co, từ chối trả lời.
“Bên thuỷ điện Bắc Cuông vừa chuyển 30 triệu đồng đến xã, đề nghị dùng để đền bù cho 28 hộ dân bản Đao. Chúng tôi sẽ lấy ý kiến người dân về việc đền bù bởi số tiền quá nhỏ, không rõ thuỷ điện muốn đền bù sản lượng hằng năm hay một lần”, ông Nhâm chia sẻ thêm.
Theo tìm hiểu, UBND huyện Bảo Hà đã có văn bản yêu cầu thủy điện Bắc Cuông (Công ty Cổ phần Năng lượng Phúc Thái phối hợp với UBND xã Xuân Hòa tổ chức kiểm tra hồ sơ bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án.
Trong đó nhấn mạnh, thủy điện cần phối hợp với các hộ gia đình có đất, tài sản hoa màu nằm trong phạm vi bị ảnh hưởng do dâng nước lòng hồ, kiểm tra, đánh giá mức độ, thống nhất phương án khắc phục cho người dân (nếu có), thời gian xong trước ngày 15.9.2021.
Chỉ đạo là vậy nhưng cho đến nay, thuỷ điện Bắc Cuông vẫn phớt lờ những phản ánh, “bỏ ngoài tai” những chỉ đạo khiến hàng chục hộ dân nơi đây chỉ biết than trời khi ruộng vườn cứ chìm trong nước.
