Luật sư Phạm Thị Bích Hảo - Giám đốc Công ty Luật TNHH Đức An cho biết, Luật Đất đai năm 2024 (có hiệu lực 1.8.2024) có nhiều điểm mới so với Luật Đất đai năm 2013, trong đó có việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở.
Khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 về căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất quy định: “Căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở sang đất ở hoặc chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với hộ gia đình, cá nhân là quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt”.
Như vậy, các căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở theo Luật Đất đai 2024 có sự khác biệt so với Luật Đất đai 2013. Khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 quy định các trường hợp cho phép chuyển mục đích sử dụng đối với hộ gia đình, cá nhân như sau:
Chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư; chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở sang đất ở; chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp không phải đất ở sang đất ở
Theo đó, các căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất là theo quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc; theo quy hoạch chung hoặc; theo quy hoạch phân khu theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Theo các quy định trên có thể thấy Luật Đất đai 2024 có những quy định chi tiết hơn về các căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp so với Luật Đất đai 2013.
Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thì căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp lên đất ở là quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thay vì kế hoạch sử dụng đất cấp huyện hằng năm.
Điều 122 Luật Đất Đai 2024 quy định điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất: Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chỉ được quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang mục đích khác sau khi có Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh.
Đồng thời phải đáp ứng các căn cứ quy định tại Điều 116 của Luật này, trừ trường hợp sử dụng đất thực hiện dự án thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Dầu khí; HĐND cấp tỉnh chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư.
Việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang mục đích khác phải tuân theo tiêu chí, điều kiện do Chính phủ quy định.
Đối với người sử dụng đất trồng lúa có trách nhiệm cải tạo, làm tăng độ phì của đất; không được chuyển sang sử dụng vào mục đích khác nếu không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.
