Làn dừng khẩn cấp trên cao tốc được thiết kế để khi gặp sự cố, các xe có thể tấp vào đó và dừng lại, không gây ảnh hưởng đến giao thông.
Theo ông Nguyễn Huy Thiêm - Phó Trưởng phòng Kỹ thuật - Công nghệ, Công ty TNHH MTV Quản lý và Khai thác Đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng (Vidifi), làn dừng khẩn cấp trên cao tốc là yếu tố không thể thiếu trong việc đảm bảo an toàn giao thông và cứu trợ tại các điểm trên tuyến đường. Đây là một phần quan trọng của hệ thống giao thông đô thị, đặc biệt là trên các tuyến cao tốc, nơi tốc độ và mật độ xe cộ thường cao. Tuy nhiên, hiện rất nhiều lái xe đã hiểu sai về công năng của làn dừng khẩn cấp, nhiều người coi đây làn đường dành cho xe cứu thương, xe chữa cháy, xe làm công vụ...
Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đường bộ cao tốc QCVN 115:2024/BGTVT, thì làn dừng xe khẩn cấp là làn được thiết kế để làm nơi dừng đỗ tạm thời của các phương tiện gặp sự cố, để các phương tiện cứu hộ, cứu nạn hoạt động; các phương tiện khác không được chạy xe và không tự ý dừng xe ở làn dừng xe khẩn cấp, trừ xe ưu tiên.
Làn dừng xe khẩn cấp đối với đường có tốc độ thiết kế 120km/giờ và cấp 100km/giờ có chiều rộng tối thiểu 3m, đường có tốc độ thiết kế 80km/giờ là dừng xe khẩn cấp tối thiểu là 2,50m.
Phần đường dừng xe khẩn cấp trên đường cao tốc thường xuất hiện dưới 2 dạng là làn khẩn cấp cứng và làn khẩn cấp mềm, trong đó làn khẩn cấp cứng được trải nhựa hoặc bêtông giống với mặt đường chính. Còn làn khẩn cấp mềm thông thường chỉ là phần đường bằng đất hoặc sỏi đá…
Có thể phân biệt với các làn đường chính bằng một vạch sơn liền màu trắng phản quang (khác với các vạch đứt phân tách các làn đường chính với nhau). Ngoài ra, các miếng mắt mèo cũng được đặt trên vạch trắng này như là một dấu hiệu nhận biết.
Làn đường này được sử dụng cho các trường hợp khẩn cấp như: Xe bị hỏng hóc không thể tiếp tục di chuyển; Tài xế gặp vấn đề về sức khỏe; Tai nạn giao thông và các trường hợp khẩn cấp khác.
Điều 26 Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định không được phép cho xe chạy ở làn dừng xe khẩn cấp và phần lề đường. Căn cứ theo Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi bởi Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ thì mức phạt đối với trường hợp điều khiển xe chạy ở làn dừng xe khẩn cấp hoặc phần lề đường của đường cao tốc là từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng.
Ngoài ra, người điều khiển phương tiện còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 1 tháng đến 3 tháng căn cứ theo Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP.
