Cụ thể, trao đổi với báo chí, ông Lê Hoàng Thuyên - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Nam cho biết, dù đã có chủ trương từ sớm nhưng thời gian qua, việc quyết định thành lập Khu bảo tồn Voọc mông trắng gặp một số khó khăn.
Do việc quy hoạch phát triển loài Voọc mông trắng được UBND tỉnh quy hoạch trên diện tích 3.182ha, mà khi thực hiện quy hoạch khu bảo tồn này chồng lấn với nhiều cơ sở đang hoạt động (tại thời điểm năm 2020), qua rà soát có trên 20 doanh nghiệp đang hoạt động chồng lấn và hoạt động xung quanh khu vực bảo tồn.
Bên cạnh đó, việc quy hoạch khu bảo tồn Voọc mông trắng phải phù hợp với quy hoạch chung của huyện Kim Bảng, vì quy hoạch của huyện Kim Bảng là đến năm 2025 – 2030 và giai đoạn này Kim Bảng sẽ thành lập Khu đô thị.
Đồng thời, quy hoạch khu vực Voọc mông trắng phải phù hợp với quy hoạch chung khu vực Tam Chúc đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Việc quy hoạch khu vực Voọc mông trắng sẽ loại bỏ những đơn vị đã có kế hoạch tham gia khai thác khoáng sản trong phạm vi 3.182ha.
Ông Lê Hoàng Thuyên cũng nhấn mạnh, vướng mắc lớn hiện tại đến từ việc phát sinh đầu mối cũng như con người để điều hành Ban quản lý dự án.
"Sở Nông nghiệp chúng tôi hiện tại chỉ còn một đơn vị sự nghiệp công là Trung tâm Khuyến nông, chuyên môn của Trung tâm này là hoạt động theo dạng khuyến khích bà con nông dân trong việc chăn nuôi, trồng trọt rau màu. Còn việc để hoạt động, điều hành đối với Ban quản lý dự án này thì Trung tâm Khuyến nông không có kinh nghiệm trong điều hành. Nếu như gắn về cho Chi cục trồng trọt, bảo vệ thực vật và kiểm lâm, tức là đơn vị quản lý nhà nước bây giờ thì rất khó khăn trong nhiều hoạt động như việc tiếp cận nguồn vốn, sử dụng nguồn vốn bởi vì Chi cục trồng trọt, bảo vệ thực vật và kiểm lâm hiện tại là đơn vị quản lý nhà nước" - ông Lê Hoàng Thuyên nói.
Vị này cũng cho biết, đã có những đề xuất để xử lý những khó khăn trên, với tinh thần cán bộ Sở Nông nghiệp có thể kiêm nhiệm thực hiện vai trò "bộ khung" của Ban quản lý.
"Chúng tôi được biết, UBND tỉnh cũng đã thảo luận và có hướng trong thời gian tới. Trong khoảng quý IV/2023, UBND tỉnh sẽ ban hành quyết định công nhận Khu bảo tồn Voọc mông trắng và thành lập Ban quản lý" - ông Lê Hoàng Thuyên thông tin.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nam cũng cho hay, Khu bảo tồn Voọc mông trắng đi vào hoạt động sẽ đem lại nhiều lợi ích rất rõ ràng, đảm bảo về môi trường, sinh cảnh của Hà Nam nói chung, đặc biệt là khu vực Ba Sao, huyện Kim Bảng.
Trước đó, từ năm 2017, vấn đề lập Khu bảo tồn Voọc mông trắng đã được tỉnh Hà Nam đặt ra. Dự án nằm trên địa phận hành chính các xã Thanh Sơn, Liên Sơn, Tân Sơn, Thi Sơn, Khả Phong và thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng. Mục đích nhằm bảo tồn các hệ sinh thái rừng, bảo tồn và phát triển 41 loài thực vật quý hiếm, 26 loài động vật quý hiếm, trong đó có loài Voọc mông trắng; tăng cường khả năng phòng hộ đầu nguồn và bảo vệ môi trường, góp phần vào công cuộc bảo tồn thiên nhiên, phát triển du lịch.
Voọc mông trắng hay còn gọi Voọc quần đùi trắng là loài linh trưởng độc nhất vô nhị, chỉ có ở Việt Nam, với số lượng chỉ còn khoảng trên 200 cá thể. Hiện nay, loài này được xếp ở mức cực kỳ nguy cấp (CR) trong danh mục đỏ của IUCN (2019); thuộc Nhóm IB, Nghị định 06/NĐCP, 2019.
