Nguyên nhân gây sạt lở
Trong buổi làm việc với tỉnh Đắk Nông vào chiều 7.8, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp cùng các chuyên gia đã đưa ra các nhận định về nguyên nhân sạt lở đất, ảnh hưởng đến đập thủy lợi Đắk N’Ting (huyện Đắk Glong) và đường Hồ Chí Minh (đoạn qua thành phố Gia Nghĩa).
Nhận định về nguyên nhân sạt trượt tại đập thủy lợi Đắk N’Ting, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Cảnh Thái (thành viên đoàn công tác) cho rằng, nguyên nhân chính gây ra các vết nứt và các khối dịch chuyển đất chủ yếu vẫn do mưa.
Theo ông Thái, qua thống kê, lượng mưa lớn nhất của tháng 7 hàng năm tại Đắk Nông chỉ khoảng 400mm. Tuy nhiên, lượng mưa đo được trong tháng 7 năm nay tại Đắk Nông đã hơn 700mm.
Ông Thái nhận định, lượng mưa tăng nhiều đã làm tăng mực nước ngầm và làm giảm kết cấu của đất. Do đó, tỉnh Đắk Nông cần khảo sát kỹ lưỡng phạm vi khối trượt, có đánh giá chính xác chiều sâu của mực nước ngầm nhằm đưa ra giải pháp lâu dài.
Còn Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Châu Lân, Giảng viên Đại học Giao thông Vận tải (Hà Nội) cho biết, ông có cảm giác các bên liên quan chưa khảo sát kĩ vị trí hai mái đập tại đập thủy lợi Đắk N'Ting.
Theo ông Lân, khi đào vào mái dốc phải có biện pháp bảo vệ mái dốc đó. Nếu mất chân mái, sẽ kéo theo hiện tượng tạo ra vết nứt, gây tích lũy nước cục bộ. Về lâu dài, vết nứt sẽ rộng hơn.
Ông Lân cho rằng, trước mắt có thể khoan sâu vào quả đồi đang sạt, trượt bên đập thủy lợi Đắk N’Ting nhằm tạo dòng chảy nước thoát ra, hạn chế lớp đất sạt trượt xuống dưới. Về lâu dài, cần phải gắn các mốc quan trắc để theo dõi tốc độ sạt trượt, sử dụng biện pháp hạ tải, sử dụng kè bằng công nghệ mới để bảo vệ an toàn công trình đập Đắk N’Ting.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Hùng (chuyên gia trong đoàn công tác) cho rằng, nếu đập Đắk N’Ting vỡ sẽ rất nghiêm trọng. Do đó, biện pháp an toàn cho đập nhanh nhất, an toàn nhất là phải hạ mức nước chứa. Tuy nhiên, cái khó là phải xả đúng thiết kế nhằm đảm bảo an toàn cho các hồ đập phía dưới.
Cần tính toán giải pháp thoát nước
Đối với vị trí sụt lún ở đường Hồ Chí Minh, đoạn qua phường Nghĩa Thành, thành phố Gia Nghĩa, các chuyên gia cho rằng việc này cũng có yếu tố liên quan đến thoát nước. Vì vậy, cần thiết phải bóc bỏ đường và làm lại từ dưới lên. Tuy nhiên, khi làm lại đường cần chú ý gắn các rọ đá để thoát nước.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Văn Hùng cho rằng muốn sửa phần đường hỏng trên QL 14, cứu lấy những đoạn chưa hỏng phải xử lý ngay tụ thủy. Nếu không làm được, nguy cơ sẽ hỏng hết những đoạn đường còn lại khi thời tiết bất thường, mưa nhiều.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đề nghị UBND tỉnh Đắk Nông phải đặt vấn đề đảm bảo an toàn tính mạng của người dân lên trên hết. Tỉnh Đắk Nông cần ban bố tình trạng khẩn cấp về thiên tai, để có giải pháp khẩn cấp ứng phó, xử lý.
Đồng thời, tỉnh Đắk Nông phải tính toán lại kịch bản vỡ hồ. Nếu trường hợp hồ vỡ, mức độ thiệt hại phía hạ du như thế nào. Ngoài ra, tỉnh Đắk Nông phải rà soát, di dời hết người và tài sản ở phía hạ du ra khỏi vùng nguy hiểm để giảm thiệt hại.
