Chia sẻ với Lao Động, ông Trần Quốc Hùng, Phó giám đốc Nhà đấu giá nghệ thuật quốc tế "Chọn” cho biết, từ năm 1990, bức tranh đã được UBND TP.HCM mua với giá 100.000 USD - điều đó cho thấy giá trị của bức tranh là rất lớn. Còn định giá hiện nay, theo ông Hùng, bức tranh có thể tới 10 triệu USD, tương đương 230 tỉ đồng.
Đại diện Nhà đấu giá “Chọn” nhấn mạnh thêm: “Đó chỉ là về con số, còn xét về ý nghĩa văn hóa, tinh thần, hội họa, lịch sử, tác phẩm Vườn xuân Trung Nam Bắc còn mang một giá trị lớn lao hơn nhiều”.
Và nói về sự việc tranh bảo vật quốc gia bị "rửa" dẫn đến hỏng tới 30%, ông Hùng nhấn mạnh là "không thể chấp nhận" vì “nước rửa bát hay giấy nhám, đến cả một chiếc bàn hay ghế gỗ người ra cũng không dám làm thế” và cho rằng nhất quyết phải làm rõ ai hay đơn vị nào đã đứng ra thực hiện cách bảo vệ tác phẩm nghệ thuật đầy tắc trách này. “Trưng bày và bảo vệ là chuyên môn của họ mà còn không làm được thì cần xem xét lại năng lực”.
Theo ông Hùng, tranh sơn mài thường sẽ có những biến đổi về sắc độ theo thời gian. Đối với tranh sơn mài ngày xưa, các cụ thường có phương pháp bảo vệ bằng cách “toát nước”. “Nghĩa là phủ một lớp cánh gián trong suốt và tinh khiết. Việc thưc hiện diễn ra trong một không gian yên tĩnh và sạch sẽ (như chui vào màn rộng) nhằm để tránh bụi bẩn dính vào.
Lau rửa tranh sơn mài là một điều cấm kị. Đối với một “Bảo vật quốc gia”, việc phục chế hay đơn giản chỉ là vệ sinh cũng phải được tiến hành cẩn trọng, cần phải trải qua các cuộc hội thảo, bàn bạc, thống nhất phương án để được thực hiện, bởi các chuyên gia hàng đầu”, ông Hùng nói.
Trong khi đó, họa sĩ Trần Khánh Chương – Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam lại cho rằng, không nên bàn cãi thêm mà lúc này cần phải tìm ra giải pháp.
Theo Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đã đến lúc cần đưa ra các quy định về vấn đề bảo vệ, bảo quản, phục chế, sửa chữa các hiện vật và tác phẩm nghệ thuật được trưng bày trong bảo tàng. Riêng đối với các tác phẩm là “Bảo vật quốc gia”, cần có cơ chế đặc biệt.
"Một bức tranh bị hỏng đến 30% thì coi như là đã hỏng. Thế nhưng vẫn phải tìm mọi phương án để có giải pháp phục chế để tác phẩm gần giống với bản nguyên sơ ban đầu”, họa sĩ Trần Khánh Chương khẳng định.
Theo ông, các đơn vị, cơ quan chức năng cần có sự phối hợp để thành lập một Hội đồng thẩm định, đánh giá mức độ tổn hại của bức tranh.Việc thẩm định có thể phải tiến hành trên từng milimet sơn mài của tác phẩm. Hội đồng thẩm định không chỉ phải là người am hiểu về sơn mài mà còn phải là người am hiểu về sơn mài của Nguyễn Gia Trí.
"Một bức tranh sơn mài đã ra đời hàng chục năm, ngoài những sắc màu của chất liệu còn có sắc màu thời gian, làm nên giá trị và ý nghĩa to lớn đối với tác phẩm. Vì thế, công tác phục dựng sau những tổn hại gây ra càng cần được chuẩn bị hết sức cẩn thận”, ông Chương nói.
