Theo thần tích ghi lại, vào khoảng giữa thế kỷ XVI, Đền Hạ là phủ thờ “Tiên thiên thánh mẫu - Tiên chúa Quỳnh Hoa thượng đẳng tối linh thần” tức Mẫu Liễu Hạnh. Đến cuối Triều Lê đầu Triều Nguyễn, đền được xây dựng lại như hiện nay để được phối thờ hai vị tướng công Nguyễn Trí Hòa và Nguyễn Công Trứ là những vị đã được các triều đại vua nhà Nguyễn truy phong là: “Dực bảo Trung Hưng linh phù Hiệp trấn quan tước thọ như hầu”. Theo thường lệ, vào ngày mùng 10 tháng 2 âm lịch hằng năm, nhân dân phường Thượng Lý hội tụ về linh từ, tổ chức lễ dâng hương, ngưỡng vọng để tưởng nhớ đến công lao đức độ của các vị Thánh nhân tiền bối.
Sau khi Đảng Cộng sản Đông Dương được thành lập, Đền Hạ cũng được lựa chọn là cơ sở hội họp bí mật, nuôi giấu cán bộ cách mạng suốt thời kỳ trước cách mạng tháng 8.1945.
Với bề dày truyền thống và nét đẹp văn hoá lịch sử lâu đời, cách đây 28 năm, vào tháng 2.1996, Đền Hạ được Nhà nước xếp hạng Di tích Lịch sử - Văn hoá Quốc gia, trở thành địa chỉ sinh hoạt văn hóa tâm linh, giáo dục truyền thống cách mạng, yêu nước của nhân dân phường Thượng Lý nói riêng, quận Hồng Bàng nói chung.
Lễ hội truyền thống Đền Hạ là nét đẹp văn hóa tâm linh có từ lâu đời, trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử xã hội loài người đúc kết lại, bắt nguồn từ các làng xã rất xa xưa để nhân dân nhớ tới công lao to lớn của các vị thánh nhân tiền bối, các vị anh hùng dân tộc đã có công lớn với nước, với dân, chống giặc ngoại xâm, mở mang bờ cõi, xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc cho muôn dân trăm họ.
Năm nay, lễ hội Di tích lịch sử quốc gia Đền Hạ được tổ chức trong 2 ngày 18 - 19.3 (tức ngày 9, 10 tháng 2 năm Giáp Thìn) với nhiều nghi lễ tế rước truyền thống, dâng hương tưởng niệm và nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ sôi nổi, thu hút đông đảo nhân dân và du khách tham gia.
