ISO 50001 là tiêu chuẩn về Hệ thống quản lý năng lượng do tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế – ISO xây dựng và ban hành. Tiêu chuẩn được thiết kế dựa trên mô hình PDCA (Hoạch định – Thực hiện – Kiểm tra – Cải tiến). Doanh nghiệp có thể áp dụng một cách riêng biệt hoặc lồng ghép với tiêu chuẩn quản lý khác như: ISO 9001, ISO 14001, ISO 22000… và có thể áp dụng cho bất kì tổ chức/doanh nghiệp nào.
Đối với doanh nghiệp, có nhiều yếu tố cấu thành chi phí hoạt động, trong đó chi phí sử dụng năng lượng chiếm phần lớn và đóng vai trò ngày càng quan trọng khi giá năng lượng luôn có xu hướng tăng. Các doanh nghiệp không thể kiểm soát được giá cả của nguồn năng lượng, chính sách của Chính phủ hay toàn bộ nền kinh tế khi mà giá thành năng lượng phụ thuộc lớn vào giá thành nhiên liệu thế giới. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể cải thiện phương pháp quản lý năng lượng nhằm giảm chi phí cũng như lượng năng lượng tiêu thụ khi áp dụng ISO 50001.
Tại Việt Nam, số lượng tổ chức, doanh nghiệp áp dụng và được chứng nhận phù hợp với ISO 50001 hiện khá khiêm tốn. Tuy nhiên, tại một số quốc gia, con số trên đang tăng cao và đã có những hiệu quả đáng kể trong vấn đề tiết kiệm năng lượng.
Chẳng hạn như tại Trung Quốc, Delta Electronics – nhà cung cấp các giải pháp quản lý nhiệt và năng lượng đã báo cáo mức tiêu thụ điện năng năm 2020 giảm 10,51 triệu kWh so với cùng kì, tương đương giảm 10,2 nghìn tấn khí thải carbon và tiết kiện 1,2 triệu USD. Hay tại Ấn Độ, Nhà máy Nhiệt điện Dahanu ở Maharashtra dự kiến sẽ tích lũy khoản tiết kiệm hàng năm khoảng 96,4 triệu rupi tương đương 1,7 triệu USD từ việc nâng cao hiệu quả năng lượng và quản lý nhờ áp dụng ISO 50001.
Tại Áo, khu đô thị Bad Eisenkappel với 2.400 cư dân kỳ vọng mức tiêu thụ năng lượng sẽ giảm gần 25% với mức tiết kiệm chính đạt được bằng cách cập nhật nhà máy nước thải và giảm mức tiêu thụ năng lượng 86000kWh, tương đương 16.000 bảng Anh. Tập đoàn BSI đã công bố nghiên cứu tình huống cho thấy, Đại học Shefield Hallam ở Anh đã giảm 11% lượng khí thải carbon sau khi được chứng nhận ISO 50001. Điều này mang lại khoản tiết kiệm hàng năm hơn 100.000 bảng Anh.
Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế – ISO tuyên bố rằng họ tin tưởng ISO 50001 có thể ảnh hưởng tới 60% mức sử dụng năng lượng của thế giới. Bởi, theo kết quả khảo sát năm 2018 của ISO dựa trên nguồn thông tin từ các tổ chức chứng nhận trên toàn thế giới, tính đến 31.12.2018, tổng cộng có 14.549 chứng chỉ ISO 50001 đã được cấp, còn hiệu lực cho các tổ chức doanh nghiệp ở 160 quốc gia, nền kinh tế toàn cầu. Đến nay, con số đó có thể đã tăng lên gấp nhiêu lần.
