Gấp 20 lần theo con số nào?
Vài ngày qua, bóng đá Việt Nam xôn xao với thông tin liên quan đến vấn đề bản quyền truyền hình. FPT được cho là đơn vị sẽ đầu tư vào bản quyền V.League từ năm 2023, cùng yếu tố được quan tâm đặc biệt là chuyện giá cả. Theo đó, như con số mà giới thạo tin có được, mức giá bản quyền truyền hình trong những năm tới sẽ cao hơn 20 lần so với hợp đồng cũ.
Thực ra, khi vẫn chưa có công bố chính thức, giới chuyên môn cũng đang băn khoăn về giá trị thực tế của hợp đồng mới, vì chưa biết dựa trên con số nào của hợp đồng cũ mà Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) ký với Next Media. Ở đây, tổng giá trị của hợp đồng cũ được nhận định vào khoảng 10 tỉ đồng, nghĩa là, nếu dựa vào mốc này, mỗi mùa giải trong 4 năm sắp tới, tiền bản quyền truyền hình V.League sẽ ở mức 200 tỉ đồng.
Thế nhưng, vấn đề ở chỗ, trong “khoảng 10 tỉ” ấy, những năm qua, VPF chỉ nhận số tiền mặt 2 tỉ đồng (ngoài ra là thời lượng quảng cáo trong mỗi trận đấu trung bình khoảng 9 phút). Do vậy, nếu lấy con số này làm thước đo, phí bản quyền truyền hình sắp tới sẽ là 40 tỉ đồng mỗi năm.
200 tỉ đồng và 40 tỉ đồng là một khoảng chênh lệch lớn, nên đương nhiên sẽ có những tác động, ảnh hưởng khác nhau.
Phân chia thế nào cho hợp lý?
Tất nhiên, trong bối cảnh nhiều câu lạc bộ gặp khó khăn trong huy động tài chính để vận hành qua mỗi mùa giải, có thêm đồng nào hỗ trợ là mừng được đồng đấy. Thế nhưng, ngay cả việc “chia miếng bánh” cũng không hề đơn giản. Thậm chí là vấn đề nhạy cảm.
Cơ sở để chia sẽ dựa vào đâu, những yếu tố nào? Điều đó sẽ tùy thuộc vào việc đàm phán giữa VPF và các câu lạc bộ.
Đây thực sự là cuộc đàm phán - thậm chí đến mức căng thẳng, bởi liên quan đến lợi ích. Giữa lợi ích chung là “tiền góp phần phát triển bóng đá” nhưng vẫn có lợi ích riêng mà không phải đội bóng nào cũng sẵn sàng chịu thiệt.
Liệu có thể làm giống như La Liga của Tây Ban Nha, khi Barcelona, Real Madrid, Atletico Madrid - 3 đội tạo sức hút nhất cho giải đấu nhờ danh tiếng của mình, được chia phần nhiều, tạo khoảng chênh lệch (gấp 3 lần) so với 17 đội còn lại. Đã có sự phản đối trong nhiều năm, nên họ đang dần chuyển theo hướng đi của Premier League - giải đấu bản quyền truyền hình hiện tại lên tới hơn 10 tỉ bảng.
Theo đó, giải Ngoại hạng Anh có 3 khoản chia hoàn toàn ngang nhau, không dựa trên danh tiếng của các câu lạc bộ, gồm khoản chia cân bằng từ đầu, khoản từ bản quyền nước ngoài và khoản liên quan đến yếu tố thương mại. Trong khi đó, các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng, tiền thưởng hoặc số trận được truyền trực tiếp sẽ khác nhau. Điều đó sẽ đảm bảo câu lạc bộ nhận ít tiền nhất cũng có thể chạm đến ngưỡng 100 triệu bảng. Premier League có gói bản quyền giá trị lớn để có thể đặt ra nhiều hạng mục như thế, nhưng đó cũng là cách V.League có thể tham khảo.
Khi bóng đá Việt Nam đang cần thay đổi, tất cả cùng kéo nhau đi lên, việc phân chia hướng đến sự đồng đều, hoặc không để chênh lệch quá lớn. Điều đó sẽ giúp tránh tình trạng “nước chảy chỗ trũng”, đội bóng đã giàu lại càng giàu hơn, trong khi số khác lại mãi không thoát được cảnh ngụp lặn với khó khăn tài chính.
