Những viên kim cương siêu sâu (kim cương nằm ở rất sâu trong lòng đất) đã tiết lộ thông tin quan trọng về sự tiến hóa và di chuyển của các lục địa của Trái đất trong quá khứ. Các viên kim cương này được hình thành từ 650 đến 450 triệu năm trước, tại siêu lục địa Gondwana.
Siêu lục địa ở phía nam địa cầu Gondwana bao gồm phần lớn các khối đất đá tạo ra các lục địa ngày nay của bán cầu nam, bao gồm châu Nam Cực, Nam Mỹ, châu Phi, Madagascar, Ấn Độ, bán đảo Arabia, Úc, New Guinea và New Zealand. Nó được tạo thành trong giai đoạn đầu của kỷ Jura khoảng 200 triệu năm trước do sự tách ra của Pangaea.
Nghiên cứu do các chuyên gia quốc tế thực hiện tại các mỏ kim cương ở Brazil và Tây Phi đã đưa ra các dấu hiệu quan trọng về cách các lục địa đã phát triển và di chuyển.
Tiến sĩ Karen Smit của Trường Khoa học Địa chất Wits (Nam Phi) cho biết: "Kim cương siêu sâu cực kỳ hiếm và giờ đây chúng tôi biết rằng, chúng có thể cho chúng tôi biết rất nhiều điều về toàn bộ quá trình hình thành lục địa”.
Kim cương, vật chất được hình thành từ hàng triệu đến hàng tỉ năm trước, mang trong mình những thông tin quý giá về những giai đoạn quan trọng trong tiến hóa của Trái đất. Chúng có khả năng phản ánh sự di chuyển và hình thành của siêu lục địa, những sự kiện quan trọng trong lịch sử Trái đất.
Bằng cách xác định niên đại của silicat và sunfua bên trong những viên kim cương, nhóm nghiên cứu do Tiến sĩ Suzette Timmerman thuộc Đại học Bern, Thụy Sĩ dẫn đầu, đã xác định niên đại của những viên kim cương hình thành ở độ sâu 300 đến 700km dưới chân Gondwana.
Mục đích quá trình là để theo dõi cách thức vật chất được thêm vào lòng siêu lục địa. Trong khi làm điều này, nhóm nghiên cứu đã nhận ra một quá trình địa chất chưa từng được biết đến trước đây.
Tiến sĩ Smit cho biết: “Các phân tích địa hóa và xác định niên đại của các thể vùi trong kim cương, kết hợp với các mô hình kiến tạo mảng hiện có về sự di chuyển lục địa, cho thấy rằng kim cương hình thành ở độ sâu lớn bên dưới Gondwana khi siêu lục địa bao phủ Nam Cực, trong khoảng 650–450 triệu năm trước”.
Theo đó, các lục địa cổ xưa trôi dạt trên bề mặt Trái đất, tạo nên các chu kỳ hình thành và sụp đổ. Kim cương giữ trong mình lịch sử phức tạp này, theo dõi di chuyển của các lục địa và mối quan hệ của chúng với chu kỳ siêu lục địa.
Khoảng 120 triệu năm trước, Gondwana bắt đầu tách ra để hình thành các đại dương hiện nay như Đại Tây Dương. Vào 90 triệu năm trước, những viên kim cương mang theo những tạp chất nhỏ bị mắc kẹt của đá chủ đã được đưa lên bề mặt Trái đất trong những vụ phun trào núi lửa dữ dội và trở thành bằng chứng cho những thay đổi này.
