Phát hiện bệnh dù đi khám hoàn toàn khỏe mạnh
Bệnh nhân L.V.M (nam, 54 tuổi) đến một bệnh viện đa khoa kiểm tra sức khỏe định kỳ. Thời điểm này, bệnh nhân không có dấu hiệu bất thường nào như không đau tức ngực, không khó thở, không sốt, không đau bụng, ăn uống và đại tiểu tiện bình thường.
''Tiền sử gia đình tôi có anh trai ruột, ông ngoại và dì ruột bị ung thư đại tràng. Còn bản thân tôi cách đây 1 năm đi khám phát hiện có polyp đại tràng và thực hiện sinh thiết từ mẫu bệnh phẩm là polyp cắt ra, kết quả loạn sản độ cao" - bệnh nhân M chia sẻ.
Lần khám định kỳ này, bệnh nhân tiếp tục được bác sĩ chỉ định nội soi đại tràng và phát hiện nhiều polyp đại tràng lớn nhất kích thước 1.5cm, cấu trúc biến đổi dưới nội soi NBI (NICE 2). Trước bất thường đó, ngay trong quá trình nội soi, bệnh nhân được bác sĩ cắt polyp bằng phương pháp EMR, kết quả sinh thiết loạn sản độ cao, được làm gen ung thư.
Mặc dù cơ thể không xuất hiện dấu hiệu bất thường nào, nhưng có yếu tố nguy cơ cao nên bệnh nhân tuân thủ lịch kiểm tra sức khỏe định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ. Với sự chủ động tầm soát sức khỏe này, bệnh nhân may mắn phát hiện mình bị loạn sản cao (tổn thương tiền ung thư), vì nếu không được phát hiện kịp thời sẽ có nguy cơ tiến triển thành ung thư đại tràng.
Dấu hiệu nhận biết để tầm soát bệnh ung thư tiêu hóa
ThS.BSNT Lưu Tuấn Thành - chuyên khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC - khuyến cáo: Các dấu hiệu của bệnh lý đường tiêu hóa, ung thư đường tiêu hóa thường diễn biến âm thầm, mơ hồ, khó chẩn đoán ngay cả khi bệnh lý/khối u đã xuất hiện và phát triển trong thời gian dài.
Để phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa, chuyên gia khuyên người dân nên duy trì thói quen đi khám sức khỏe định kỳ, nhất là những người có yếu tố nguy cơ cao nên tầm soát 1-2 năm/lần gồm:
Có người thân trong gia đình (ông bà, bố mẹ, anh chị) mắc các bệnh tiêu hóa: Ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư đại tràng. Có polyp, bị viêm loét dạ dày/ đại tràng, có vi khuẩn HP...
Có chế độ sinh hoạt, ăn uống thiếu lành mạnh: Thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn nhiều đồ chiên rán, thức ăn cay nóng… Hoặc đi khám ngay nếu xuất hiện đau bụng, giảm cân không rõ nguyên nhân, phân có máu...
Khi đi kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc tầm soát sớm ung thư đường tiêu hóa ta nên làm các thăm dò và xét nghiệm sau:
Nội soi tiêu hóa: Là công cụ “đầu tay” phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa. Đồng thời, ngay trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể can thiệp cắt polyp để loại bỏ tổn thương ác tính, cũng như lấy mẫu bệnh phẩm làm sinh thiết tìm căn nguyên bản, bản chất bất thường bằng xét nghiệm giải phẫu bệnh.
Đồng thời, ngay trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể can thiệp cắt polyp để loại bỏ tổn thương ác tính, cũng như lấy mẫu bệnh phẩm làm sinh thiết tìm căn nguyên bản, bản chất bất thường bằng xét nghiệm giải phẫu bệnh.
Xét nghiệm dấu ấn ung thư
Xét nghiệm mô bệnh học: Là tiêu chuẩn vàng chẩn đoán xác định ung thư đường tiêu hóa và là cơ sở để đưa ra phác đồ điều trị cho người bệnh. Xét nghiệm này được thực hiện khi quá trình nội soi phát hiện bất thường và lấy mẫu thực hiện.
Chẩn đoán hình ảnh: Chụp X-quang, siêu âm, CT, MRI… để đánh giá mức độ xâm lấn của bệnh, giai đoạn bệnh (nếu có chỉ định).
