Những chiêu trò "thổi giá" thiết bị giáo dục đang được "bóc mẽ" khắp nơi. Và gần đây nhất là Hà Tĩnh.
Theo Thanh tra Hà Tĩnh, một chiếc máy chiếu đa năng tích hợp bảng tương tác có giá nhập khẩu chỉ hơn 7 triệu đồng/chiếc. Nhưng sau đó, các doanh nghiệp trúng thầu đã bán lại cho Sở Giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) Hà Tĩnh với mức giá gần 35 triệu đồng/chiếc. Với 668 chiếc mua theo hợp đồng, chênh lệch giữa giá mua và giá bán lên tới....14 tỉ đồng.
Tính ra, chỉ trong vài năm từ 2017-2019, Sở GD&ĐT Hà Tĩnh thực hiện 17 gói thầu mua sắm thiết bị dạy và học, tổng giá trị hợp đồng hơn 250 tỉ đồng. Và số tiền bị thổi giá đến thời điểm này được xác định lên đến 60 tỉ đồng.
Người dân từng bất bình cực độ với tình trạng thổi giá thiết bị y tế: Hệ thống Realtime PCR tự động xét nghiệm phòng chống COVID-19 bị “thổi giá” từ 2,3 tỉ đồng lên tới 7 tỉ đồng - tỉ lệ khống lên tới 300%.
Vụ nâng khống thiết bị phẫu thuật não, một robot Rosa có giá chỉ 7,6 tỉ đồng, cả chi phí chuyển giao cũng chưa tới 10 tỉ đồng, nhưng khi vào Bệnh viện Bạch Mai, được kê khống lên đến 39 tỉ đồng, tức là đội giá 4 lần, bị thổi giá gần 400%.
Nhưng sang đến giáo dục, mức độ “ăn dày” cũng quyết không thua kém. Một chiếc máy chiếu đa năng có 7 triệu mà bị thổi giá lên đến 35 triệu, gấp 5 lần giá trị thực thì phải nói “mức độ ăn” là cực kỳ khủng khiếp, thử hỏi dân nào, ngân sách nào chịu cho thấu.
Hay trong vụ thổi giá thiết bị giáo dục ở Bắc Giang, chỉ là ở cấp huyện nhưng người ta đã thông đồng, chia nhỏ dự án, chia nhỏ gói thầu để chỉ định thầu, thực hiện hành vi lập chứng từ mua bán hàng hóa lòng vòng để đẩy giá hàng hóa là “đồ điện tử có nguồn gốc nhập khẩu nguyên chiếc từ Trung Quốc” lên 2-3 lần, gây thiệt hại nặng nề cho ngân sách nhà nước.
60 tỉ đồng thổi giá là một số tiền không hề nhỏ. Và tỉ lệ thổi giá, gấp 4-5 lần, còn kinh khủng hơn.
Và Bắc Giang, hay Hà Tĩnh... có lẽ không hề là cá biệt, chỉ là những trường hợp bị phát hiện, chỉ là phần nổi của tảng băng mua sắm trong giáo dục.
Có lẽ, sau y tế, giáo dục cũng cần một cái lò, để ít nhất tìm thấy lỗ hổng cơ chế, quy định, mà từ đó người ta có thể thổi giá gấp đến 4-5 lần.
