Chiều 14.7, TAND Hà Nội đã tuyên phạt bị cáo Bùi Văn Sâm (74 tuổi) - Tổ trưởng xây dựng ngân hàng câu hỏi mức án 12 tháng cải tạo không giam giữ; Phạm Thị My (60 tuổi) - cựu Giảng viên Đại học Sư phạm Hà Nội 13 tháng 4 ngày tù, bằng thời gian tạm giam về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
HĐXX đánh giá, hành vi của các bị cáo vì động cơ cá nhân, làm trái công vụ, vi phạm pháp luật, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan quản lý nhà nước, dẫn đến thiếu tính công bằng, minh bạch, gây bức xúc cho dư luận. Từ đó, ảnh hưởng xấu đến kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2021.
Theo cáo buộc, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021 được tổ chức thành 2 đợt. Sau khi kết thúc kỳ thi, dư luận, báo chí phản ánh về nghi vấn lộ đề thi môn Sinh học, theo đó đề thi môn Sinh học giống 80% so với đề ôn tập trên mạng Internet của ông Phan Khắc Nghệ - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh.
Kết quả điều tra cho thấy, để chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia năm 2021, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) triển khai công tác ra đề thi theo 2 giai đoạn: Xây dựng Ngân hàng câu hỏi thi và tổ chức ra đề thi.
Về xây dựng Ngân hàng câu hỏi thi, Cục quản lý chất lượng, Bộ GDĐT đã tổ chức thành 5 đợt, mỗi đợt kéo dài khoảng 1 tuần.
Trong 5 đợt công tác trên, bị cáo Sâm và My (đều nguyên là giáo viên Khoa Sinh học, Đại học Sư phạm Hà Nội) được phân công tham gia xây dựng Ngân hàng câu hỏi thi và Hội đồng ra đề thi môn Sinh học trong kỳ thi THPT năm 2021. Trong đó bị cáo Sâm làm tổ trưởng, còn bị cáo My làm tổ phó, cùng với một số giáo viên khác làm thành viên.
Bộ GDĐT phân công bị cáo My làm tổ trưởng ra đề thi môn Sinh học, còn bị cáo Sâm tham gia với tư cách thẩm định. Do bị cáo My và Sâm đã tham gia tổ xây dựng Ngân hàng câu hỏi thi và Hội đồng ra đề thi các năm 2019, 2020, các bị cáo đã lợi dụng nhiệm vụ, quyền hạn được giao, đưa tài liệu về nhà biên soạn thành câu hỏi.
Sau đó, các bị cáo sắp xếp vào các vị trí để được rút ra là nguồn đề thi chính thức và định hướng chọn các tổ hợp câu hỏi do mình biên soạn để xây dựng thành đề thi chính thức, đồng thời dùng các câu hỏi trên làm tài liệu ôn thi cho một số học sinh là người thân quen.
Bị cáo Sơn và My đã thống nhất sắp xếp câu hỏi do mình biên soạn, biên tập vào các vị trí "ngắm sẵn" với mục đích để khi được chọn thì sẽ cùng một tổ hợp.
Sau đó, khi tham gia Hội đồng ra đề thi, họ sẽ chọn các tổ hợp câu hỏi này để làm đề thi chính thức. Kết quả, bộ câu hỏi họ chuẩn bị đã được chọn làm đề thi chính thức.
Tại phiên toà, bị cáo Sâm khai, thừa nhận về việc mang các câu hỏi này dạy cho 4 học sinh sắp thi Tốt nghiệp THPT quốc gia, song chắc chắn "không đưa tài liệu gì cho các cháu".
Ngay sau đó, bị cáo khai "chỉ cho các cháu mượn photocopy lại tài liệu câu hỏi" mình và bị cáo My trao đổi trước đó.
Theo bị cáo Sâm, bản thân chỉ tâm niệm dạy con cháu thì cho tận tâm. Lúc đó, bị cáo thấy cũng không ai cấm người ra đề thi mang câu hỏi của mình ra dạy. Câu hỏi thì cũng không phải là bí mật Nhà nước.
Điều này theo chủ toạ, câu hỏi trong ngân hàng đề thi là sản phẩm trí tuệ, nhưng người sở hữu, và có quyền sở hữu, là Bộ GDĐT.
"Luật Sở hữu trí tuệ đã quy định, chứ đừng bảo là không ai cấm. Chính bị cáo cũng khai từ đầu, là được phổ biến và ký cam kết bảo mật trong quá trình xây dựng câu hỏi rồi, bị cáo phải nhận thức rõ", chủ tọa nói.
Bị cáo My khẳng định, tài liệu mang ra khỏi khu vực xây dựng đề thi không phải là câu hỏi, "chỉ là ý tưởng câu hỏi" do bị cáo nghĩ ra.
Bị cáo My cũng phủ nhận việc "biết quy luật lựa chọn đề thi" của máy chủ, bởi năm 2021 là năm đầu tiên bị cáo biết đến chiếc máy đó.
Các năm trước, việc sắp xếp bản cứng câu hỏi, bị cáo thực hiện thủ công, hơn nữa cũng do từng thành viên trong tổ ra đề thi tự xếp vào 40 ô ngẫu nhiên, bị cáo không có quyền can thiệp nội dung.
Bị cáo My cũng phủ nhận việc ôn thi cho 4 học sinh. "Từ lúc nghỉ hưu tôi luôn tuyên bố rõ không dạy thêm hay ôn cho ai. Tôi chỉ tư vấn phương pháp ôn thi, đánh giá mức độ giải bài tập, hiểu lý thuyết của các cháu thế nào", bị cáo nói.
Liên quan đến vụ án, cơ quan điều tra xác định, ông Phan Khắc Nghệ, giảng dạy trên mạng Internet có nhiều nội dung giống với tài liệu do bị cáo My và Sâm biên soạn (đề thi tốt nghiệp THPT môn Sinh năm 2021).
Tuy nhiên, kết quả điều tra cho thấy, không có căn cứ xác định ông Nghệ có hành vi chiếm đoạt tài liệu bí mật công tác hoặc cố ý làm lộ bí mật công tác, nên không có căn cứ xử lý.
Cơ quan An ninh điều tra đã có văn bản kiến nghị Sở GDĐT tỉnh Hà Tĩnh họp kiểm điểm, chấn chỉnh đối với ông Nghệ. Ngày 14.2, Sở GDĐT Hà Tĩnh đã họp kiểm điểm ông Nghệ vì gây dư luận không tốt, phần nào ảnh hưởng đến uy tín của ngành giáo dục.
