Môi trường bệnh viện từng là nỗi sợ của người bệnh
Trước đây, bước chân vào bệnh viện, cơ sở y tế người bệnh sợ nhất là nhà vệ sinh rồi cảnh nằm ghép chen chúc nhau. Môi trường cảnh quan tại các cơ sở y tế nghèo nàn. Quả không sai khi nhiều người ví “rước” thêm bệnh khi vào viện. Sự ô nhiễm do vi sinh vật trong không khí ở các khoa/phòng chuyên môn trong cơ sở y tế là mối nguy hại có thể ảnh hưởng đến người bệnh trong quá trình điều trị và hồi phục, cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe của nhân viên y tế. Người bệnh thường bị kéo dài thời gian nằm viện hơn bình thường.
Những công bố vào năm 2009 về tình hình nhiễm khuẩn trong các bệnh viện tại Hà Nội cho thấy, trung bình thời gian nằm viện của bệnh nhân do bị nhiễm khuẩn bệnh viện sẽ tăng thêm 12 ngày so với thông thường. Kèm theo đó, chi phí điều trị cho những bệnh nhân không may bị nhiễm khuẩn cũng tăng thêm 2 - 3 triệu đồng/ca.
Tuy nhiên, nhiều năm gần đây bộ mặt của bệnh viện đã thay đổi nhiều. Đặc biệt, từ năm 2016, Bộ Y tế đã ban hành Bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện Việt Nam. Ngoài việc không ngừng nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, các cơ sở y tế đã và đang nỗ lực xây dựng “bệnh viện xanh” nhằm đảm bảo an toàn dịch tễ, vệ sinh môi trường và nâng cao sức khỏe người bệnh.
Trong đó, nổi bật nhất là mô hình bệnh viện xanh. Đơn cử như một bệnh viện tuyến tỉnh, các khoa, phòng trong Bệnh viện Sản nhi tỉnh Phú Thọ đều có hệ thống cây xanh và được sắp xếp phù hợp, vườn hoa, cây cảnh trong khuôn viên được chăm sóc, cắt tỉa thường xuyên tạo không gian làm việc xanh mát cho các y, bác sĩ và tạo cảm giác dễ chịu đối với người bệnh. Khu vực đăng ký khám, chờ khám được bố trí đầy đủ ghế ngồi, nước uống; các bàn tiếp đón có nhân viên trực được bố trí tại nhiều vị trí để kịp thời hướng dẫn cho người bệnh. Khu nhà vệ sinh sạch sẽ, sàn không đọng nước, không trơn trượt; khu vệ sinh có bồn rửa tay, có gương, dung dịch rửa tay và bảng hướng dẫn rửa tay an toàn.
TS.BS Phạm Thái Hạ - Giám đốc Bệnh viện Sản nhi tỉnh Phú Thọ cho biết, về nội dung giảm thiểu khói thuốc lá, bệnh viện có quy định người bệnh/người nhà người bệnh và nhân viên y tế không được hút thuốc trong khuôn viên bệnh viện, có đội ngũ vệ sĩ của bệnh viện giám sát, nhắc nhở. Đối với tất cả các loại rác thải, bệnh viện đều thực hiện ký hợp đồng với các công ty đủ điều kiện xử lý theo quy định. Toàn bộ chất thải tại bệnh viện được xử lý an toàn, không gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời, bệnh viện luôn duy trì và triển khai rộng rãi chiến dịch giảm thiểu rác thải nhựa trong cơ sở y tế, 100% các khoa, phòng đều thực hiện ký cam kết giảm thiểu rác thải nhựa. Thêm vào đó, thay vì để cơm vào hộp nhựa như trước hiện suất cơm đã cho vào khay sắt và hộp đựng đồ ăn. Sau đó nhân viên đi thu về để vệ sinh.
Hay như tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, PGS.TS Lê Hữu Doanh, Giám đốc bệnh viện cho biết, bệnh viện đã đầu tư hệ thống cây xanh trong mỗi khoa phòng, tạo những “tiểu cảnh” bắt mắt cho bệnh nhân nghỉ ngơi... Chi phí để giữ màu xanh cho bệnh viện lên tới cả trăm triệu đồng/tháng. Số tiền không hề nhỏ, nhưng là điều không thể thiếu để cung cấp không gian xanh cho bệnh nhân và nhân viên y tế cùng thụ hưởng. Nhiệm vụ “phủ xanh” cũng được giao về từng khoa phòng, tạo các góc xanh thân thiện.
Tại các bệnh viện tuyến trung ương như Bạch Mai, Việt Đức, E... nhà vệ sinh cũng sạch sẽ hơn, thậm chí còn có vòi rửa tay cảm ứng, máy sấy khô tay. Nhân viên vệ sinh không chỉ “tua” một vòng các hành lang buồng bệnh mà còn túc trực dọn vệ sinh đảm bảo nhà vệ sinh bệnh nhân không có mùi. Ngoài dọn dẹp, nhân viên y tế cũng nhắc nhở, hướng dẫn người bệnh và người nhà người bệnh giữ gìn vệ sinh, sau khi đi vệ sinh phải rửa tay sát khuẩn.
Một trong những hệ thống y tế đứng đầu về xanh sạch đẹp phải kể tới Hệ thống y tế Vinmec. Trong đó, Vinmec Times City đã từng được nhận bằng khen của Bộ Y tế vì đã có những thành tích tiêu biểu, xuất sắc trong thực hiện công tác nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh; xây dựng cơ sở y tế xanh sạch đẹp; đổi mới phong cách thái độ phục vụ hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Yếu tố “khách sạn” được tích hợp trong bệnh viện với rất nhiều những dịch vụ tiện ích và nhiều điểm khác biệt theo tiêu chuẩn “khách sạn 5 sao”. Kể từ ngày 6.5.2024, toàn bộ các bệnh viện và phòng khám thuộc Hệ thống Y tế Vinmec chính thức triển khai số hóa phim y tế, dừng in phim cứng, hưởng ứng chiến dịch Vinmec Go Green nhằm giảm thiểu lượng giấy/phim in ấn, bảo vệ môi trường.
TS.BS Dương Huy Lương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, sau 8 năm áp dụng 83 tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện, diện mạo của nhiều bệnh viện thay đổi với mục tiêu an toàn cho người bệnh, lấy người bệnh làm trung tâm, hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Theo đánh giá chung, nhiều bệnh viện, nhất là các bệnh viện mới xây và bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến huyện, tỉ lệ cây xanh đã tăng mạnh, nhà vệ sinh bệnh viện được xây dựng và duy trì sạch sẽ, công tác quản lý chất thải y tế theo đúng quy định được cải thiện rõ rệt.
Làm sạch rác thải y tế
Theo số liệu thống kê của Cục Quản lý môi trường Y tế (Bộ Y tế), cả nước có 13.511 cơ sở y tế bao gồm các cơ sở khám chữa bệnh và dự phòng từ tuyến Trung ương đến địa phương, trong đó có hơn 1.500 bệnh viện. Lượng chất thải rắn y tế phát sinh tại các bệnh viện, cơ sở y tế khoảng 600 tấn/ngày và lượng rác thải y tế ngày càng gia tăng ở hầu hết các địa phương do số lượng cơ sở y tế, giường bệnh và việc sử dụng các sản phẩm dùng một lần trong y tế tăng cao.
Thời gian qua Bộ Y tế đã chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở y tế triển khai nhiều hoạt động nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí đến sức khỏe như triển khai cơ sở y tế xanh - sạch - đẹp trên toàn quốc. Nhiều cơ sở y tế đã sử dụng công nghệ thân thiện với môi trường để xử lý chất thải.
TS.BS Phan Hoàng Hiệp - Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, 100% chất thải y tế đã được phân loại tại nguồn. Nhân viên y tế, người bệnh và người nhà người bệnh cùng nhau góp sức đảm bảo môi trường, không gian trong bệnh viện xanh - sạch - đẹp bền vững qua mỗi ngày. Toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Bệnh viện Nội tiết Trung ương coi việc giảm thiểu chất thải nhựa và phân loại rác triệt để là một phần quan trọng trong đánh giá và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Ngoài ra, cần đánh giá, xem xét áp dụng các phương án giảm thiểu hơn nữa việc phát sinh rác thải nhựa từ hoạt động chuyên môn y tế và mua sắm của bệnh viện; sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các vật tư y tế, văn phòng phẩm và các trang bị.
Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Tâm - Cục Quản lý môi trường y tế (Bộ Y tế) cho biết, việc triển khai mô hình bao gồm cả việc đào tạo, tập huấn cho cán bộ nhân viên y tế, tuyên truyền ý thức cho bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và người dân về phân loại chất thải ngay tại nguồn, nhận biết phân loại được rác thải hữu cơ, vô cơ, thực hiện giảm thiểu chất thải nhựa. Điều này sẽ giúp môi trường trong bệnh viện đảm bảo thực sự trong sạch, tránh tối đa việc lây nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe, bệnh tật của bệnh nhân và người dân.
