Trong nguy có cơ
Ông Phan Trọng Hiền - Chủ tịch Hội Nông dân xã Hiệp An, Đức Trọng cho biết, chi phí phân bón chiếm hơn 40% giá trị đầu vào cho sản xuất nông nghiệp nên việc giá phân bón tăng cao đang khiến người nông dân vô cùng lo lắng. Lại thêm tình hình giá xăng, dầu cũng liên tục lập đỉnh trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vừa mới tạm ổn định nên khó lại càng thêm khó.
Xã Hiệp An hiện có khoảng 3.890ha diện tích đất sản xuất nông nghiệp, chủ yếu trồng rau, hoa các loại. Truyền thống canh tác xưa nay của bà con địa phương vẫn kết hợp 50-50 phân hoá học và phân hữu cơ. Giá phân hoá học tăng cao, nhiều công ty và hộ gia đình trên địa bàn xã đã và đang chuyển dần sang canh tác theo hướng tăng dần hoặc thay thế hoàn toàn bằng phân hữu cơ.
“Việc sử dụng phân sinh học với giá thành rẻ hơn hoặc tự ủ phân hữu cơ từ nguyên liệu sẵn có là phương án tốt nhất ở thời điểm hiện tại cho người nông dân rồi. Nếu không giá phân bón cứ cao như này mà dân vẫn giữ lối canh tác cũ thì lợi nhuận cũng chẳng còn.” - ông Hiền chia sẻ.
Song, ông Hiền cũng cho biết, vì đặc thù của loại cây ăn lá và lấy hoa vẫn phải phụ thuộc rất nhiều vào phân tổng hợp. Nếu chuyển sang sử dụng thuần phân hữu cơ sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng và năng suất nông sản. Vậy nên hội nông dân xã vẫn chỉ đang vận động, hướng dẫn bà con cách làm sao để giảm bớt lượng phân hoá học, tăng lượng phân hữu cơ mà vẫn đảm bảo được năng suất và chất lượng cây trồng.
Về lâu dài, xã cũng sẽ tổ chức những buổi tập huấn, trao đổi kinh nghiệm canh tác giữa các hộ sản xuất theo hướng hữu cơ với bà con trên địa bàn để mọi người cùng nâng cao kiến thức về lối canh tác tự nhiên, giảm sự phụ thuộc vào phân bón hoá học.
Lối đi cho canh tác bền vững
Lối sản xuất nông nghiệp thuần tự nhiên là xu hướng bền vững đã phát triển từ nhiều năm trở lại đây và sẽ ngày càng được trọng dụng trong tương lai. Giá phân bón liên tục tăng cao cũng phần nào khiến người nông dân có cái nhìn cởi mở hơn với lối canh tác bền vững này.
Gia đình ông Nguyễn Quang Ngọc (xã Bảo Lộc, huyện Bảo Lâm) có hơn 3ha vườn trồng chè và cà phê. Mỗi năm ông phải bón 3 đợt phân hoá học (hết khoảng 30 - 40 triệu đồng theo giá cũ) thì cây mới đủ dinh dưỡng phát triển và cho năng suất tốt. “Nay giá phân bón lên tới 17 - 18 triệu đồng/tấn, chi phí đội lên gần như gấp đôi nên tôi đã tự học hỏi trên mạng để tìm phương án thay thế” – ông Ngọc bày tỏ.
Tham gia vào nhiều hội nhóm chia sẻ kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp, ông biết được tầm quan trọng của mô hình hệ sinh thái vườn rừng. Việc trồng xen canh các loại cây sinh khối như chuối, muồng đen… giúp cung cấp nhiều dưỡng chất một cách tự nhiên cho cây trồng mà không cần dùng đến phân bón hoá học.
Từ đó, ông bắt đầu trồng thêm các loại cây lâm nghiệp tạo tầng tán theo mô hình vườn rừng, cây nào mọc lên cũng được giữ lại để tạo mạch nước ngầm, tiết kiệm chi phí tưới tắm vào mùa hạn. Ông cũng hoàn toàn không sử dụng thuốc trừ cỏ mà để cỏ mọc tự nhiên giữ độ ẩm cho đất, tạo môi sinh cho giun, dế phát triển khiến đất ngày càng tơi xốp hơn. Đặc biệt, những bụi chuối trong vườn cũng là nguồn phân hữu cơ bổ sung kali rất tốt cho cây trồng không kém gì phân bón tổng hợp.
Vụ vừa qua, ông đã giảm được 1/3 chi phí cho phân hoá học, tiết kiệm được hơn 20 triệu đồng nhưng sản lượng thu về gần như không kém hơn so với trước. Thậm chí, ông còn tiết kiệm được thêm chi phí điện, nước bơm tưới cho vườn nhờ đất được giữ độ ẩm rất tốt.
Bên cạnh đó, hệ sinh thái vườn rừng cũng giúp ông đa dạng nguồn thu, không chỉ phụ thuộc vào mỗi chè hay cà phê nữa. Cơ sở đó giúp ông và nhiều hộ dân xung quanh càng thêm vững tin khi chuyển dần sang hướng canh tác hữu cơ, bền vững này.
