Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia, nên thêm hay bớt quyền?
Một trong những điểm mới và thu hút được nhiều ý kiến thảo luận nhất xung quanh Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia - từ mô hình tới quyền hạn của cơ quan trực thuộc bộ Công thương này.
Theo dự thảo, Uỷ ban thuộc Bộ Công Thương có nhiệm kỳ 5 năm và có chức năng, nhiệm vụ điều tra cũng như tiến hành tố tụng cạnh tranh để xử lý vụ việc cạnh tranh. Quy định về Uỷ ban này đã tạo ra một số ý kiến trái chiều.
Đại biểu Nguyễn Thành Công, đoàn Ninh Bình cho rằng địa vị pháp lý của Uỷ ban này thuộc bộ Công thương là không phù hợp và cần xem xét điều chỉnh để có tính độc lập hơn để không chịu áp lực của DN hay các cơ quan bên ngoài khi xử lý vụ việc. Một ý kiến đề nghị quy định Cơ quan quản lý cạnh tranh thuộc Chính phủ hoặc Quốc hội để bảo đảm tính độc lập, khách quan trong xử lý vụ việc cạnh tranh.
Trong khi đó, đại biểu Quốc hội Nguyễn Bá Sơn, Đoàn Đà Nẵng lại có ý kiến trái ngược khi bày tỏ sự lo ngại về bộ máy cồng kềnh của Cơ quan Cạnh tranh Quốc gia cũng như nguy cơ tham nhũng chính sách khi trao quá nhiều quyền cho cơ quan này và đề xuất nên giao quyền điều tra hành vi vi phạm luật Cạnh tranh cho lực lượng công an và việc xử lý hành vi vi phạm cho toà án thay vì trao toàn bộ quyền điều tra, xử lý cho cơ quan trên.
Không chỉ thảo luận về Uỷ ban Cạnh tranh, các đại biểu cũng bày tỏ sự quan tâm tới quy định mới liên quan tới các hành vi bị cấm của cơ quan nhà nước. Dù đánh giá cao quy định này nhưng đại biểu Đinh Công Sỹ, đoàn Sơn La đề nghị làm rõ các hành vi bị cấm của cơ quan nhà nước, DNNN cũng như xác định ai là người có thẩm quyền xác định hành vi bị cấm của cơ quan nhà nước, thủ tục xác định ra sao đồng thời làm rõ quy trình khắc phục hậu quả, xử lý trách nhiệm khi cơ quan nhà nước, DNNN có hành vi vi phạm luật Cạnh tranh.
Để ngăn cạnh tranh “bẩn”, còn nhiều quy định cần cụ thể hoá
Thảo luận về các chế tài cũng như quy định về các hành vi vi phạm luật cạnh tranh, các đại biểu đề nghị cần bổ sung, làm rõ nhiều vấn đề.
Đại biểu Lê Anh Tuấn, đoàn Hà Tĩnh lo ngại việc xử lý các hành vi cạnh tranh có thể được hiểu là sẽ theo luật chuyên ngành từ đó có thể dẫn tới nguy cơ vô hiệu hoá một số quy định nếu hành vi cạnh tranh không lành mạnh chưa được quy định trong luật chuyên ngành. Cùng quan điểm, đại biểu Đinh Công Sỹ, đoàn Sơn La cho rằng còn thiếu 1 số ngoại lệ trong nhượng quyền thương mại và chưa có quy định rõ ràng về hạn chế cạnh tranh nên có thể tạo ra khoảng trống trong thi hành nếu các trường hợp vi phạm không có trong luật chuyên ngành.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Bá Sơn đoàn Đà Nẵng đề nghị bổ sung quy định nêu rõ các tổ chức, DN, người tiêu dùng bị thiệt hại vì hành vi vi phạm luật Cạnh tranh có quyền khởi kiện ra toà đòi bồi thường bởi dự thảo hiện nay chỉ quy định cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh bao gồm Ủy ban cạnh tranh Quốc gia; Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh; Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh và Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh nên có thể hiểu là không thể khởi kiện dân sự.
Còn đại biểu Âu Thị Mai, đoàn Tuyên Quang cho rằng quyền trách nhiệm của DN chưa có nhiều, đặc biệt là các DN nhỏ và vừa.
Phát biểu giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh nhận định 19 ý kiến của các đại biểu có nội dung đa dạng nhưng cụ thể và đi vào chi tiết 1 số vấn đề. Ông Tuấn Anh khẳng định sẽ tiếp thu rà soát phối hợp điều chỉnh để đảm bảo không có khoảng trống pháp lý đồng thời cho biết bộ này đã dự kiến xây dựng 3 nghị định hướng dẫn và có 1 dự thảo nghị định kèm theo dự luật này để hướng dẫn chi tiết, đảm bảo luật đi vào cuộc sống. Liên quan tới nội dung về thủ tục tố tụng cạnh tranh, cơ quan điều tra, Bộ trưởng khẳng đây là những vân đề cần nghiên cứu làm rõ hơn nữa và xin tiếp thu nghiêm túc đầy đủ toàn diện các nội dung các đại biểu đã nêu.
Theo kế hoạch, Quốc hội tiếp tục thảo luận, góp ý xây dựng, hoàn thiện luật Cạnh tranh sửa đổi và sẽ biểu quyết thông qua trong ngày 12.6 tới.
