Nhiều giải pháp bình ổn giá vàng được áp dụng
Thời gian gần đây, thị trường vàng trong nước biến động mạnh với những diễn biến bất thường khi giá bán thay đổi nhiều lần trong ngày.
Trước tình hình đó, Thủ tướng đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và các cơ quan chức năng phải bình ổn thị trường vàng. NHNN đã dùng rất nhiều biện pháp như thanh tra, kiểm tra, tổ chức đấu thầu, bán 1,8 tấn vàng ra thị trường. Tuy nhiên, chênh lệch giá vàng vẫn ở mức rất cao.
NHNN đã chuyển sang phương thức khác là giao cho 4 ngân hàng thương mại (Agribank, Vietcombank, VietinBank và BIDV) và Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) bán vàng theo giá quy định.
Tuy nhiên, khi NHNN bán vàng với giá bình ổn và giá vàng xuống thấp, một vấn đề khác lại phát sinh. Vì lượng vàng do 4 ngân hàng thương mại và SJC bán ra hạn chế, không đủ nhu cầu thị trường nên đã xuất hiện tình trạng chen chúc, xếp hàng bất kể ngày đêm để chờ mua vàng. Vì vậy, cả 4 ngân hàng và SJC đồng loạt chuyển từ bán vàng trực tiếp sang bán online.
Theo đánh giá của TS Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia Kinh tế, mặt tích cực của bán vàng online là người dân sử dụng công nghệ cao để mua vàng thay vì xếp hàng từ 3-4h sáng chờ mua vàng, điều này tiện ích hơn cho người dân.
Cần sửa gấp Nghị định 24 để quản lý vận hành thị trường vàng
Về biện pháp bán vàng theo giá quy định của Nhà nước, kéo giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới, PGS.TS Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) nhận định, đây là giải pháp tương đối có hiệu quả trong bối cảnh hiện nay.
Tuy nhiên, biện pháp này nếu kéo dài mãi sẽ dẫn đến tình trạng “vàng hóa” nền kinh tế khi để một lượng tiền lớn không phục vụ sản xuất mà nằm im trong dân. Vì vậy, về lâu về dài biện pháp này sẽ khiến nền kinh tế bị vàng hóa. “Tôi cho rằng cơ quan quản lý phải sửa gấp Nghị Định 24. Bởi Nghị định 24 hiện đang có rất nhiều bất cập, có những cái không phù hợp với quy luật của thị trường và không phù hợp với thông lệ quốc tế mới dẫn đến hậu quả như vậy” - ông Long nhấn mạnh.
Cũng theo vị chuyên gia, trong Nghị Định 24 chủ yếu nói về vàng vật chất gồm vàng miếng, vàng trang sức và vàng nguyên liệu, không nói đến vàng tài khoản hay chứng chỉ vàng. Hay nói cách khác là “vàng giấy”. “Vàng giấy” là vàng mua theo tài khoản, giao dịch thông qua sàn vàng và không phải vàng vật chất.
Tuy nhiên, tại Việt Nam hiện nay chưa có sàn vàng. Vì vậy, trong việc sửa đổi Nghị định 24 cần xem xét đến việc mở sàn vàng để tạo ra một thị trường tập trung, minh bạch.
Tăng cung, xóa bỏ thương hiệu độc quyền vàng Quốc gia SJC
Cũng liên quan đến việc sửa đổi Nghị định 24, TS Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, cần sớm sửa đổi Nghị định 24. Trong đó, giải pháp quan trọng là cần phải cho phép tăng lượng cung vàng để phù hợp với nhu cầu của người dân và các gia đình ở Việt Nam. Bằng cách cho phép một số doanh nghiệp đủ tiêu chuẩn, tiêu chí đáp ứng điều kiện để có thể nhập khẩu vàng vào Việt Nam.
Bên cạnh đó, cần loại bỏ thương hiệu quốc gia độc quyền SJC, bởi thương hiệu này cũng không khác nhiều so với các thương hiệu khác, nhưng chênh lệch giá so với các thương hiệu khác khá cao.
Tương tự, quan điểm của TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, để thị trường vàng được ổn định về giá và về cung cầu, thì trong việc sửa đổi Nghị định 24 có hai điều quan trọng cần làm. Thứ nhất, cần xóa bỏ độc quyền thương hiệu vàng quốc gia SJC. Thứ hai, NHNN rút khỏi vai trò là nhà nhập khẩu vàng duy nhất tại Việt Nam, trao lại việc nhập khẩu vàng cho các nhà kinh doanh vàng để "thị trường hóa" thị trường vàng một cách toàn diện.
Cũng theo TS Nguyễn Trí Hiếu, thói quen giữ vàng, giao dịch mua bán vàng vật chất tại Việt Nam đã trở nên lạc hậu, trong khi hiện tại có điều kiện mua vàng, giao dịch vàng qua thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, ở Việt Nam vẫn chưa có một công ty hay ngân hàng nào phát hành chứng chỉ vàng.
Do đó, 2 việc chúng ta cần phải làm hiện nay là lập ra một sàn vàng, trong đó tất cả những giao dịch được cập nhật như mua bán thời điểm nào, giá bán ra sao,... Thứ hai, bên cạnh sàn vàng, phải có một thị trường "chứng khoán vàng". Từ đó thay đổi thói quen đầu tư, tích trữ vàng và triệt để tiêu trừ hiện tượng vàng hóa.
