Doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm ưu thế
Bà Bùi Thị Hồng Hạnh - Giám đốc điều hành NC Network Việt Nam - cho biết, ngành chế biến chế tạo, nhất là trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ Việt Nam có dư địa thị trường lớn nhưng năng lực cung ứng của doanh nghiệp trong nước còn thấp so với các nước công nghiệp. Riêng lĩnh vực sản xuất công nghiệp hỗ trợ, cả nước đang có khoảng 5.000 doanh nghiệp, nhưng có đến gần 90% doanh nghiệp nhỏ và vừa (có quy mô sản xuất 300 lao động trở xuống).
Chia sẻ tại Hội thảo Xúc tiến Thu hút đầu tư vào lĩnh vực Công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ do Sở Công thương TP Hà Nội tổ chức cuối tháng 8.2023, ông Noboru Kinoshita - cố vấn quốc tế (Tổ chức Xúc tiến Công nghiệp tỉnh Aichi, Nhật Bản) cho rằng, các doanh nghiệp vừa và nhỏ Nhật Bản ngày càng quan tâm đến việc đầu tư vào Việt Nam.
Hằng năm, số doanh nghiệp cần tư vấn liên quan đến đầu tư vào Việt Nam gửi đến Tổ chức Xúc tiến Công nghiệp tỉnh Aichi (Nhật Bản) tăng dần, chủ yếu vào các lĩnh vực sửa chữa máy tính, bảo trì mạng và áp dụng dịch vụ IT...
Tuy nhiên, theo ông Noboru Kinoshita, các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam còn khá lo lắng khi hệ thống thuế và thuế vụ chưa rõ ràng, hệ thống pháp luật như ưu đãi với FDI chưa có các quy định cụ thể, lo lắng về đối thủ cạnh tranh, nguồn nguyên vật liệu và linh kiện công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam còn thiếu.
Kịp thời tháo gỡ rào cản, khó khăn
Số liệu thống kê của Sở Công Thương TP Hà Nội trong tháng 8.2023 cho thấy, hiện TP Hà Nội có khoảng 960 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, trên 320 doanh nghiệp có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng vào mạng lưới sản xuất của các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam, trong khu vực và trên thế giới.
Ông Nguyễn Đình Thắng - Phó Giám đốc Sở Công Thương TP Hà Nội - thông tin, ngành công nghiệp hỗ trợ của Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung hình thành và phát triển muộn hơn so với các nước trong khu vực nên gần đây đã bộc lộ nhiều bất cập.
Cụ thể, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam còn đơn giản, hàm lượng công nghệ trung bình và thấp, có giá trị nhỏ trong cơ cấu giá trị sản phẩm, tỉ lệ nội địa hóa ngành ôtô chỉ dao động khoảng 5 - 20%, điện tử 5 - 10%, da giày, dệt may 30%, cơ khí chế tạo tỉ lệ nội địa hóa đạt khoảng 15 - 20%.
Phó Giám đốc Sở Công Thương TP Hà Nội cũng phân tích, do tỉ lệ nội địa hóa thấp nên khối lượng linh phụ kiện nhập khẩu hằng năm về Việt Nam lắp ráp, chế tạo, sản xuất để xuất khẩu lên đến hàng chục tỉ USD. Riêng sản phẩm linh kiện nhập khẩu thuộc ngành điện tử và ôtô vào khoảng 35 - 50 tỉ USD.
Đáng chú ý, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn TP Hà Nội còn thiếu nguồn lực để đổi mới. Năng lực cung cấp linh kiện, phụ tùng có hàm lượng công nghệ cao chưa đáp ứng các yêu cầu để tham gia sâu vào chuỗi sản xuất toàn cầu. Để ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển, theo ông Nguyễn Đình Thắng, cần phải có những định hướng, cơ chế chính sách, giải pháp đúng và đủ mạnh, nhằm bắt kịp sự phát triển của các nước trong khu vực và thế giới.
Đề cập đến nội dung này, bà Trần Thị Phương Lan - quyền Giám đốc Sở Công Thương TP Hà Nội - khẳng định, TP Hà Nội đã và đang tiếp tục đồng hành, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ để họ có thể tiếp cận được nguồn vốn, công nghệ cũng như kết nối trực tiếp và trực tuyến với đối tác, khách hàng trong và ngoài nước.
