Cần xem xét thấu đáo
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho hay vừa có cuộc làm việc với các ngân hàng và doanh nghiệp kinh doanh vàng về công tác quản lý thị trường vàng. Theo Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà, qua các thảo luận liên quan đến Nghị định 24, các ý kiến cho rằng Nghị định ra đời đúng lúc, kịp thời, phát huy tác dụng ổn định thị trường vàng, ngoại tệ, tỉ giá. Tuy nhiên các ý kiến cũng đề xuất việc cần xem xét, đánh giá tổng kết hiệu quả Nghị định 24 thời gian qua và có thể xem xét, nghiên cứu đề xuất sửa đổi phù hợp trong thời gian tới phù hợp với tình hình thực tế.
Một nội dung quan trọng khác là liên quan đến độc quyền, các ý kiến cho rằng cần cân nhắc việc độc quyền của NHNN trong kinh doanh vàng miếng, nhưng có cho tự do cạnh tranh hay không thì các ý kiến cũng còn do dự. Do đó theo Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà, đây cũng là vấn đề chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu một cách thấu đáo để đánh giá mặt được, không được trong nội dung độc quyền thuộc Nghị định 24.
Ngay tại cuộc họp này, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, các doanh nghiệp vàng làm rõ một số nội dung đáng chú ý như việc chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới cũng như chênh lệch giữa vàng miếng SJC và các loại vàng miếng khác là phù hợp. Sự chênh lệch là do chênh lệch giá nguyên liệu nhập khẩu và nguồn cung hạn chế. Từ 2014 đến nay, NHNN không đưa thêm vàng ra thị trường, nên vàng miếng SJC trong lưu thông thậm chí còn được chuyển hóa sang vàng nguyên liệu để phục vụ cho sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Các loại vàng trang sức mỹ nghệ này còn được đem xuất khẩu.
Đối với câu hỏi chênh lệch giá SJC và ngoài SJC vào túi ai? Nhiều doanh nghiệp vàng tại cuộc họp khẳng định chênh lệch giá vàng không rơi vào doanh nghiệp nào. Nếu người dân lựa chọn SJC sẽ mua giá cao hơn và khi bán sẽ bán giá cao hơn. Ngoài ra, không một doanh nghiệp nào có thể thao túng vàng SJC để có thể chênh lệch lên đến mấy triệu như vậy. Vấn đề này các cơ quan quản lý đã có thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp khi được phản ánh trên báo chí, truyền thông.
Đánh giá kỹ nếu sửa Nghị định 24
Vấn đề cốt lõi về Nghị định 24, các ý kiến đều đánh giá Nghị định 24 rất thành công, đem lại sự ổn định thị trường vàng, và góp phần hỗ trợ NHNN ổn định thị trường vàng, ngoại hối hơn 10 năm qua. Thành công của Nghị định là loại bỏ rủi ro giá vàng ra khỏi hoạt động của các tổ chức tín dụng. Trước đây các ngân hàng được huy động, bán vàng huy động, cho vay nên rất rủi ro. Nghị định 24 đã loại bỏ vấn đề này.
Ngoài ra, thị trường vàng trang sức mỹ nghệ được hình thành, tạo dựng. Điều đó là tốt cho người dân, chất lượng được đảm bảo hơn, có khuôn khổ để kiểm soát chất lượng. Qua các ý kiến có một số nội dung của Nghị định 24 cần cân nhắc. Theo một số đơn vị kinh doanh vàng, đối với vàng trang sức mỹ nghệ cũng là hàng hóa, có tiềm năng phát triển, đem lại nguồn thu cho đất nước, nhưng vấn đề khó khăn là vàng nguyên liệu. Nghị định 24 đã có khuôn khổ pháp lý cho nhập vàng nguyên liệu, nhưng vì mục tiêu chính sách tiền tệ theo từng thời kỳ, NHNN quyết định cấp phép, nhập khẩu vàng miếng. Việc này NHNN sẽ phối hợp với các doanh nghiệp để phân tích, đánh giá mục tiêu điều hành trong tổng thể chính sách vĩ mô để tham mưu đề xuất làm sao vừa thúc đẩy thị trường vàng trang sức mỹ nghệ, vừa hạn chế rủi ro.
Cũng theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, một vấn đề cần quan tâm đó là, nếu nhập khẩu vàng miếng để sản xuất vàng mỹ nghệ đem lại giá trị gia tăng lớn hơn vàng miếng. Vàng trang sức, mỹ nghệ càng tinh xảo thì giá trị càng cao. Nếu nhập vàng nguyên liệu về để phát triển vàng thị trường trang sức mỹ nghệ lành mạnh thì đóng góp cho kinh tế và tăng trưởng, giúp người dân có thể sử dụng vàng trang sức mỹ nghệ giá rẻ hơn. Nhưng tránh trường hợp nhập vàng nguyên liệu về để sản xuất trang sức mỹ nghệ nhưng nếu sử dụng dưới hình thức vàng miếng sẽ tác động như thế nào đến kinh tế vĩ mô?
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết thực hiện Nghị định 24, NHNN phải kiểm soát việc sản xuất, cung ứng vàng miếng là do có những giai đoạn người dân có xu hướng đầu cơ vào vàng miếng. Nghị định 24 đã làm giảm bớt tình trạng đầu cơ vàng miếng này.
Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, để hạn chế vàng hóa, đô la hóa nền kinh tế, chúng ta cần hướng tới phát triển một thị trường lành mạnh và hạn chế đầu cơ vàng. Cùng với đó, việc khuyến khích thị trường vàng trang sức mỹ nghệ như một ngành sản xuất hàng hóa, có cạnh tranh lành mạnh cũng là một vấn đề cần nghiên cứu kỹ lưỡng. Chính vì vậy, việc sửa đổi Nghị định 24 cần đánh giá kỹ lưỡng, xem xét kỹ các ý kiến, cần có sự tham gia của nhiều bên liên quan và có sự động thuận trong xã hội.
