Khó hết ảo
Một trong những điều chỉnh quan trọng trong tuyển sinh đại học năm nay là Bộ GDĐT sẽ lọc ảo chung tất cả phương thức xét tuyển. Theo Bộ GDĐT, đây chỉ là “điều chỉnh kỹ thuật” nhưng theo các chuyên gia, điều này sẽ tác động lớn đến thí sinh và cả các trường.
Cụ thể, Bộ GDĐT sẽ xây dựng một phần mềm lọc ảo chung cho tất cả các phương thức xét tuyển, bao gồm cả phương thức xét tuyển riêng của các trường đại học, chứ không chỉ lọc ảo theo phương thức xét tuyển dựa trên điểm kỳ thi tốt nghiệp THPT như mọi năm. Theo đó, mỗi thí sinh sẽ chỉ đỗ theo 1 nguyện vọng, không còn tình trạng 1 thí sinh đỗ nhiều trường ở nhiều phương thức xét tuyển khác nhau như các năm trước.
Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn cho hay, thống kê 3 năm gần đây cho thấy tỉ lệ thí sinh ảo tăng vì hệ thống lọc ảo chưa đưa vào được những thí sinh xét tuyển theo phương thức riêng của các trường. Vì vậy, việc Bộ GDĐT chủ trương xây dựng và sử dụng phần mềm lọc ảo chung nhằm khắc phục vấn đề này.
Cũng theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, việc này cũng nhằm khắc phục tình trạng các trường công bố điểm trúng tuyển và thời gian nhập học khác nhau khiến cho các thí sinh đỗ nhiều trường gặp khó khăn khi phải quyết định việc nhập học trường này hay tiếp tục chờ kết quả ở trường kia.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TPHCM cho rằng, nếu thực hiện được thì phương án này sẽ hạn chế tình trạng ảo tuy nhiên phải đảm bảo được rằng các trường sẽ nhập đủ, đúng dữ liệu lên hệ thống.
Ngoài ra, theo ông Sơn, điều quan trọng vẫn là các trường phải tính toán ra tỉ lệ thí sinh sẽ nhập học thật của trường, kênh lọc ảo của bộ chỉ là phương án để tham khảo.
Còn PGS.TS Đỗ Văn Dũng - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, cố vấn tuyển sinh của trường cho hay, dù Bộ GDĐT cho biết đây chỉ là phương án điều chỉnh kỹ thuật nhưng có ảnh hưởng không nhỏ tới các trường, thí sinh.
Ông Dũng phân tích, trong tuyển sinh, luật cho phép tuyển nhiều đợt và nhiều hình thức khác nhau. Trong đó, khoảng 5 năm trở lại đây, các trường đã quen dần với việc tuyển sinh theo nhiều phương thức khác nhau, đặc biệt các trường tư thục đã xét học bạ vài đợt, đề án cũng đã xây dựng, có kế hoạch gọi trúng tuyển đối với những em đã tốt nghiệp THPT rồi. Như vậy, Bộ GDĐT đưa ra phương án mới sẽ ảnh hưởng tới các trường.
Với kinh nghiệm của mình, PGS.TS Đỗ Văn Dũng cho biết, phương án Bộ GDĐT đưa ra cũng không thể lọc ảo hết được bởi một số trường sẽ không nhập dữ liệu chuẩn nên không thể lọc chính xác, chưa kể, Bộ GDĐT chỉ nắm bậc đại học, không nắm được số lượng thí sinh học cao đẳng, trung cấp, đi du học…. thì kết quả lọc ảo cũng không chính xác.
Ảnh hưởng quyền tự chủ tuyển sinh
PGS.TS Đỗ Văn Dũng cũng chỉ ra rằng, về quan điểm Bộ GDĐT cần tôn trọng việc các trường đại học được tự chủ tuyển sinh theo quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học. Việc tuyển sinh nên làm theo tinh thần tự chủ. Bộ chỉ cần có giải pháp kỹ thuật để giám sát việc các trường thực hiện quy chế tuyển sinh, ngăn những trường gọi thí sinh nhập học sớm, không công bằng với thí sinh khác.
“Việc chống ảo, lọc ảo này Bộ GDĐT không thể lường trước hay tính giúp các trường được mà bản thân các trường phải tự xác định. Các trường sẽ phải phân tích số liệu về thu nhập bình quân đầu người của từng tỉnh, đặc điểm của thí sinh, thương hiệu của trường, độ “hot” của ngành, tỉ lệ nhập học những năm trước…. để ước lượng được con số thực sẽ nhập học vào trường mình. Có trường để đạt tỉ lệ học 98% thì phải gọi đến 200%” - ông Dũng thẳng thắn nói.
Vị nguyên hiệu trưởng cũng chỉ ra: “Bộ can thiệp quá sâu có thể khiến các trường khó đảm bảo đủ chỉ tiêu, ảnh hưởng trực tiếp đến “nồi cơm” của các trường vì giờ các trường phải tự chủ hết rồi. Học sinh cũng không yên tâm khi bình thường là đỗ rồi nhưng khi lên lọc ảo thì lại rớt thì sao, tạo tâm lý không ổn định cho các em”.
Cùng quan điểm, TS Nguyễn Đức Nghĩa - nguyên Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM cũng cho hay, về quan điểm lớn tuyển sinh là tự chủ của các trường mà hiện tại nếu Bộ GDĐT can thiệp quá sâu sẽ phá vỡ tính tự chủ. Hiện tại nhiều trường đã cho đăng ký và nhận hồ sơ xét tuyển mà tháng 5 Bộ GDĐT mới ban hành quy chế là quá muộn.
ảnh hưởng quyền lợi của thí sinh?
Chia sẻ quan điểm về phương án tại hội nghị tuyển sinh mới đây, ông Bùi Hữu Triệu - Trưởng phòng Quản lý đào tạo, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, với cách làm này, thí sinh chỉ còn 1 lần được đỗ và được lựa chọn.
“Trước đây, thí sinh được quyền đỗ 3, 4 trường và chọn, giờ chỉ được đỗ 1 trường. Điều này thuận lợi cho các trường vì không sợ ảo nhưng điều băn khoăn là có ảnh hưởng đến quyền lợi của thí sinh hay không?” - ông Triệu nói.
Ông Triệu đề xuất Bộ GDĐT có thể khắc phục việc thí sinh ảo cũng như tình trạng một số trường “bắt bí” thí sinh khi yêu cầu nhập học sớm bằng cách quy định thời gian nhập học và cho được quyền rút hồ sơ.
Chia sẻ vấn đề này, Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng, đề xuất của đại diện Đại học Kinh tế Quốc dân là không phù hợp. “Chúng ta đã có bài học trong việc cho thí sinh được rút hồ sơ trong mùa tuyển sinh năm 2015 và vì thế, từ năm 2016 Bộ GDĐT đã phải thay đổi”.
Về vấn đề đảm bảo quyền lợi của thí sinh, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho rằng thí sinh được quyền chọn nhưng đến thời điểm quy định các em phải có quyết định rõ ràng.
