Nhiều điểm mới
Năm 2025 - lứa học sinh đầu tiên theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 sẽ tốt nghiệp. Theo phương án đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) công bố, học sinh sẽ thi 2 môn bắt buộc (Toán, Ngữ văn) và 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại. Điểm khác biệt lớn so với kỳ thi giai đoạn trước 2025 là có những môn lần đầu xuất hiện trong kỳ thi tốt nghiệp như: Công nghệ, Tin học.
Về hình thức, Môn Ngữ văn sẽ thi tự luận, các môn còn lại thi trắc nghiệm. Điểm mới của cấu trúc định dạng đề thi từ năm 2025 với các môn này là có nhiều dạng thức trắc nghiệm. Phần 1 của đề thi là dạng trắc nghiệm có nhiều lựa chọn (4 phương thức, chọn 1) đã quen thuộc nhiều năm qua. Đây là dạng có số lượng câu hỏi nhiều nhất. Mỗi câu hỏi đúng được 0,25 điểm.
Phần 2 là lựa chọn đúng sai. Mỗi câu hỏi trong dạng này có 4 ý. Thí sinh lựa chọn chính xác 1 ý trong 1 câu hỏi sẽ được 0,1 điểm; lựa chọn chính xác 2 ý trong 1 câu hỏi được 0,25 điểm; lựa chọn chính xác 3 ý trong 1 câu hỏi được 0,5 điểm; lựa chọn chính xác cả 4 ý trong 1 câu hỏi được 1 điểm.
PGS.TS Nguyễn Ngọc Hà - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GDĐT thông tin, cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 vẫn giữ nguyên 40 lệnh hỏi (hầu hết các môn) nhưng giảm được số tờ giấy thi. Các môn chỉ tối đa 4 trang A4 nên đề thi trình bày đủ trên 1 tờ A3. Điều này sẽ giúp giảm bớt được khối lượng công việc, giảm bớt rủi ro in ấn, ghép tờ đề thi.
Về độ khó của đề thi, ông Hà khẳng định, tính phân hóa của đề thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 sẽ cao hơn - đây là yêu cầu đặt ra. Nhưng điều này không có nghĩa đề thi phải khó hơn. Đề thi sẽ được phát triển thêm các dạng trắc nghiệm mới để hạn chế nhược điểm của dạng trắc nghiệm nhiều lựa chọn, giảm tình trạng học sinh đạt điểm nhờ "khoanh mò".
Theo tính toán của Bộ GDĐT, với cách thiết kế đề thi như vậy, xác suất có điểm do chọn ngẫu nhiên giảm từ 2,5 điểm xuống 1,975 điểm (môn Toán), 2,35 điểm (Lý, Hóa, Sinh...). Với dạng trả lời ngắn, xác suất có điểm ngẫu nhiên bằng 0, tư duy làm bài gần như bài tự luận.
Đặc biệt, Bộ GDĐT muốn hướng đến việc phát huy trí tuệ toàn ngành.
Đề thi cần có độ phân hoá hơn
Ông Huỳnh Văn Chương - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GDĐT - cho biết, kỳ thi tốt nghiệp từ năm 2025 vẫn đảm bảo một kỳ thi nhiều mục tiêu: Xét tốt nghiệp THPT, là căn cứ để đánh giá chất lượng dạy và học của các cơ sở giáo dục và cung cấp dữ liệu tin cậy cho các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp sử dụng trong tuyển sinh theo tinh thần tự chủ.
Việc xét tốt nghiệp THPT từ năm 2025 vẫn kết hợp giữa kết quả đánh giá quá trình và kết quả thi tốt nghiệp theo tỉ lệ phù hợp với lộ trình triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Về phía các cơ sở giáo dục đại học, GS Trần Diệp Tuấn, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Dược TPHCM bày tỏ mong muốn, đề thi tốt nghiệp THPT cần có nhiều câu hỏi mang tính vận dụng thực tế, hướng tới năng lực của học sinh cũng như có độ phân hoá rõ hơn.
Ông Tuấn lấy dẫn chứng từ chính đề minh hoạ kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 môn Sinh học do Bộ GDĐT ban hành trước đó. Theo ông, một số câu hỏi trong đề thi vẫn mang tính kiểm tra trí nhớ là nhiều. Do đó, để giúp các cơ sở đại học sử dụng kết quả kỳ thi để tuyển sinh, đề thi cần có độ phân hoá cao hơn nữa.
Thứ trưởng Bộ GDĐT Phạm Ngọc Thưởng khẳng định, việc xây dựng đề thi, tổ chức kiểm tra đánh giá thường xuyên, định kỳ. Việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT cần hướng tới học thật, thi thật, không gây quá tải, không gây áp lực, đảm bảo khoa học, gắn với thực tiễn và hiệu quả. Ông cũng khuyến khích các trường đại học dùng điểm thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển bởi kết quả này tin cậy, bớt tốn kém, đảm bảo công bằng.
