Không chỉ riêng Hà Nội, nhiều phụ huynh tại các tỉnh, thành cũng lo lắng, nếu trượt trường THPT công lập, với độ tuổi 15, học sinh khó kiếm được môi trường phù hợp để phát triển tương lai.
Thí sinh tăng, điểm chuẩn giảm
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2018-2019 tại Hà Nội được các phụ huynh và học sinh đánh giá là “căng thẳng hơn thi đại học” khi lượng thí sinh năm nay tăng đột biến, hơn 18.700 em so với năm trước. Theo số liệu được công bố, Hà Nội có gần 95.000 học sinh đăng ký dự thi vào lớp 10 THPT công lập.
Với 63.050 chỉ tiêu vào các trường công lập thì sẽ có khoảng 32.000 học sinh không có chỗ tại các trường công lập. Theo kết quả do Sở GDĐT TP.Hà Nội công bố, mặc dù số lượng thí sinh dự thi tăng cao nhưng điểm trúng tuyển vào nhiều trường lại giảm đáng kể so với năm học 2017-2018 từ 1-2 điểm, một số trường giảm 3 điểm.
Việc xác định điểm chuẩn vào các trường được căn cứ trên chỉ tiêu được giao của các trường và điểm xét tuyển của thí sinh đăng ký dự tuyển. Sau khi tính toán, trường đề xuất điểm chuẩn, Sở GDĐT duyệt điểm chuẩn cho từng trường. Điểm xét tuyển do Sở GDĐT công bố là căn cứ duy nhất để xác định điểm chuẩn, các trường không được đưa ra bất cứ một loại điểm và điều kiện nào khác để xét tuyển.
Trường hợp hạ điểm chuẩn, các trường THPT phải niêm yết công khai số lượng học sinh đã tuyển, số còn thiếu so với chỉ tiêu, điểm chuẩn mới và thời hạn nhận hồ sơ. Khi hạ điểm chuẩn, nhà trường chỉ nhận học sinh có nguyện vọng 1, không nhận học sinh có nguyện vọng 2.
Tùy theo tình hình tuyển sinh vào lớp 10 không chuyên ở một số khu vực tuyển sinh, nếu gặp khó khăn, sở sẽ xem xét, quyết định cho phép trường được tuyển nguyện vọng 3. Những học sinh trúng tuyển nguyện vọng 3 phải có điểm xét tuyển cao hơn điểm chuẩn của trường ít nhất 2,0 điểm.
Vừa tốt nghiệp phổ thông, vừa tốt nghiệp trung cấp
Trong khi nhiều gia đình hân hoan ăn mừng với kết quả thi cao của con nhưng không ít sĩ tử, cha mẹ thất vọng, thậm chí tuyệt vọng. Thực tế, học sinh còn rất nhiều cơ hội chờ đón phía trước. 18 tuổi, trong khi bạn bè vẫn còn bám víu, dựa dẫm vào bố mẹ hay lò dò lên giảng đường đại học thì nhiều học sinh đã có trong tay 2 tấm bằng quan trọng là bằng tốt nghiệp THPT và bằng nghề. Đó là trường hợp những học sinh không đỗ THPT hoặc có nguyện vọng học nghề tại các trường trung cấp nghề.
Nói là vậy, nhưng không phải phụ huynh nào cũng hiểu điều đó. Vì thế những năm qua trong khi hệ thống trường phổ thông công lập quá tải thì hệ thống trường trung cấp, học nghề lại èo uột, gặp khó khăn trong việc thu hút học sinh.
Ông Phạm Đức Thắng - Hiệu trưởng Trường Trung cấp Kỹ thuật Tin học Hà Nội - cho biết: “Một vài năm gần đây, trường tôi đã tiếp nhận đối tượng tốt nghiệp THCS vào học tập tại trường. Tại đây, bên cạnh việc đào tạo nghề cho các em, chúng tôi phối hợp với Trung tâm Giáo dục thường xuyên quận Ba Đình đào tạo theo hệ thường xuyên, tức là học sinh sẽ học song song 2 chương trình nghề và chương trình phổ thông. Sau 3 năm, tức là 18 tuổi, khi tốt nghiệp, học sinh sẽ có 2 bằng tốt nghiệp THPT và bằng trung cấp để có thể tham gia thị trường lao động”.
Như vậy, tính về thời gian, một học sinh phải mất 3 năm học cấp 3 và 4 năm đại học mới có được tấm bằng. Trong khi đó, nếu chọn học trung cấp, các em chỉ mất 2,5 đến 3 năm để vừa học văn hóa, vừa học nghề. Em nào có nguyện vọng liên thông lên cao đẳng, đại học vẫn có cơ hội học tập.
Bên cạnh đó, về hiệu quả kinh tế, sau khi học 2,5 đến 3 năm ở trường trung cấp chuyên nghiệp, tốt nghiệp rồi, học sinh có thể đi làm ngay để có thu nhập phụ giúp gia đình, hoặc đăng ký thi tuyển vào đại học như những học sinh lớp 12 bình thường ở trường THPT.
Còn đi theo con đường học THPT, nếu không có khả năng học tập tốt, học sinh sẽ rất khó đỗ vào đại học sau khi tốt nghiệp THPT, thậm chí có học sinh còn không thể đậu tốt nghiệp THPT. Trên thực tế, có học sinh vật vã, khổ sở với 3 năm học bậc THPT, 4 năm học đại học nhưng sau đó vẫn phải chọn học nghề vì không xin được việc.
Bên cạnh lựa chọn vào các trường nghề, học sinh vẫn có cơ hội học tập tại các Trung tâm Giáo dục thường xuyên và các trường ngoài công lập. Vài năm gần đây, các Trung tâm Giáo dục thường xuyên, các trường ngoài công lập đều đã được đầu tư về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng. Nhiều trường ngoài công lập, Trung tâm Giáo dục thường xuyên có số học viên còn đông hơn trường THPT công lập.
Đối với trường THPT công lập không chuyên, học sinh trúng tuyển nộp hồ sơ nhập học tại trường THPT từ ngày 1.7 đến ngày 3.7. Sau ngày 3.7, những trường tuyển còn thiếu so với chỉ tiêu giao, được tuyển bổ sung học sinh cho đủ chỉ tiêu từ ngày 5.7 đến ngày 6.7.
