Tại buổi họp báo thường kỳ quý II/2024 diễn ra vào chiều ngày 4.7, Thứ trưởng Bộ KHCN – ông Nguyễn Hoàng Giang cho biết, trong quý III/2024, Bộ KHCN tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và các cơ quan của Quốc hội hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, bảo đảm tiến độ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV; Hoàn thiện, trình Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); Báo cáo Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng Luật KH&CN (sửa đổi) tại Phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7.2024.
Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Giang, khi Luật được xây dựng, Việt Nam chưa gia nhập WTO. Đến nay, Việt Nam đã là thành viên WTO và đã ký hàng chục thỏa thuận FTA với các nước, trong đó có nội dung tuân thủ những tiêu chuẩn quốc tế. Vì thế cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Luật để điều chỉnh các mối quan hệ xã hội trong lĩnh vực này cho phù hợp.
Ngoài ra, Bộ KHCN sẽ hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ 2 dự thảo văn bản, gồm: Quyết định phê duyệt Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050; Quyết định ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tổ chức KHCN công lập thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Liên quan đến việc Bộ KHCN có đưa ra 2 phương án báo cáo trình Chính phủ về Quỹ Phát triển KHCN Quốc gia, ông Phạm Đình Nguyên – Giám đốc Quỹ Phát triển KHCN Quốc gia cho biết, bản chất của khoa học là đi tìm kiếm, khám phá cái mới nên cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro và không đạt, không đúng với dự kiến ban đầu.
Để các nhà khoa học yên tâm nghiên cứu thì cũng cần phải có cơ chế hỗ trợ họ, trong 10 năm đầu khi đi vào hoạt động (2008) quỹ có cơ chế đặc biệt để tài trợ, hỗ trợ theo thông lệ quốc tế giảm thời gian cho các nhà khoa học.
Về mặt khoa học cũng được đánh giá xét chọn rất nghiêm cẩn, kể từ năm 2017 một số quy định mới ra đời, dẫn đến cơ chế của quỹ không được thuận lợi như giai đoạn trước(tăng thủ tục hành chính, tăng thời gian đánh giá xét chọn…) do đó không còn thuận lợi đối với các nhà khoa học.
Để giải quyết vấn đề, Bộ KHCN đã có nhiều giải pháp trong đó có việc đề xuất điều chỉnh Luật KHCN với 2 hướng là đơn vị sự nghiệp nhưng được một số cơ chế đặc thù về tài chính hoặc quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách nhưng vẫn cấp bổ sung vốn hàng năm.
"Về bản chất việc tài trợ nghiên cứu khoa học, hỗ trợ nâng cao năng lực quốc gia vẫn được ngân sách Nhà nước bổ sung kinh phí hàng năm và các thủ tục hành chính cần đơn giản và giảm thời gian xử lý, tạo thuận lợi cho các nhà khoa học hướng đến các nghiên cứu đột phá, xuất sắc", ông Phạm Đình Nguyên cho hay.
