Làm thêm
Vốn là công nhân công ty vận tải, ông Đỗ Văn Phúc (64 tuổi, quê Thanh Hoá) hưởng lương hưu 2,5 triệu đồng/tháng.
Vợ ông trước đây bán hàng tự do nên không có lương hưu. Có 2 người con đều lập nghiệp ở Bình Dương, kinh tế không mấy khá giả, ông Phúc cho biết: “Chúng nó còn phải lo từng bữa ăn, tôi không muốn làm phiền con cái”.
Theo ông, nếu để vợ chồng ông sống nhờ vào lương hưu thì không thể. Chi tiêu dè dặt, phí sinh hoạt, ăn uống đã ngót nghét 3 triệu đồng/tháng. Lương hưu không đảm bảo cho cuộc sống về già, ông Phúc chỉ còn cách xin đi làm thêm.
Dù đã có tuổi, ông Phúc vẫn xin làm bảo vệ cho cửa hàng vải ở thành phố Thanh Hoá. Được chủ tiệm bao nơi ở và bữa ăn trưa, mỗi tháng, ông Phúc để dành được 3 triệu đồng tiền lương. Số tiền này giúp ông có tiền trang trải thuốc men, đám hiếu, hỉ...
“Ở thế hệ của tôi, đa phần đều hưởng lương hưu rất thấp. Gia đình nào con cái khá giả thì bố mẹ được nhờ cậy, như tôi, xác định làm việc đến khi nào sức khoẻ không cho phép. Dẫu vậy, tôi vẫn vui vì đi làm không chỉ có thêm thu nhập mà còn tìm được niềm vui trong cuộc sống” - ông Phúc nói.
Vẫn tiếp tục lao động được xem là giải pháp hữu hiệu với những người nghỉ hưu còn sức khỏe để có nguồn thu nhập phụ ngoài lương hưu. Bà Nguyễn Thị S (69 tuổi, quê Thanh Hoá) có gần 40 năm làm giáo viên mầm non, hiện lương hưu của bà chưa đến 2 triệu đồng/tháng.
Chồng bà trước giờ chỉ quẩn quanh với công việc đồng áng, nay có tuổi cũng không thể làm những công việc nặng nhọc. Để có tiền trang trải, bà S có thời gian dài trông trẻ ở Hà Nội, đến đầu năm 2022, bà nghỉ hẳn công việc này, chuyển sang rửa bát thuê cho cửa hàng ăn. Di chuyển đến nơi làm việc 10km (quãng đường đi và về), bà S chỉ sử dụng xe đạp vì không biết đi xe máy. Công việc rửa bát thuê, dọn dẹp cửa hàng giúp bà có thêm 3 triệu đồng/tháng. Với bà, số tiền này không nhiều nhưng cũng đủ để không phải dựa dẫm vào con cái.
Chi tiêu dè sẻn
Lương hưu chỉ 1,6 triệu đồng/tháng, bà Trần Thị T (72 tuổi, sống tại Ninh Bình) phải chi tiêu hà tiện mới có thể đủ trang trải. Chồng bà nghỉ hưu sớm, lương hưu cũng chỉ 2,1 triệu đồng/tháng. Bà T cho biết, bà có 2 người con, một người đang làm công nhân ở nhà máy gạch; người còn lại làm giáo viên, thu nhập cũng chỉ đảm bảo cho cuộc sống, không dư dả nhiều.
Không muốn con cái phải lo lắng cho bố mẹ, với đồng lương hưu ít ỏi, bà T cố gắng tiết kiệm bằng cách canh tác đất trước và sau nhà để trồng thêm rau, nuôi gà. Bà cũng nói không với việc ăn sáng ngoài tiệm, thức ăn sáng của bà T và chồng chỉ đơn giản là cơm nguội, mì tôm hoặc bánh mì.
“Có những bộ quần áo tôi mặc hơn 10 năm nay. Tôi không có nhu cầu sắm đồ nên cũng tiết kiệm được một khoản” - bà T cho biết.
Bà Phạm Thị Hải Chuyền - nguyên Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh - Xã hội, nguyên Chủ tịch Hội Người cao tuổi Việt Nam - cho biết, phần đông người cao tuổi đang có mức lương hưu từ 3-5 triệu đồng/tháng, mặc dù trong đó có người nghỉ hưu đã lâu. Với mức lương này, nếu chỉ dành cho sinh hoạt thông thường đã khó khăn, phải tiết kiệm, chưa nói đến nếu bị bệnh tật (mặc dù đã có bảo hiểm y tế).
Theo bà Chuyền, đối với việc tiếp tục đi làm của người cao tuổi khi đã nghỉ hưu, có những trường hợp là bắt buộc, nhưng cũng có những trường hợp tự nguyện. Bà Chuyền cho rằng, cần khuyến khích những người cao tuổi có điều kiện, kinh nghiệm (như bác sĩ, thầy thuốc, thầy giáo…), có nhu cầu đi làm tiếp tục làm việc để họ có thể tiếp tục cống hiến cho xã hội, có thêm khoản thu nhập.
Bên cạnh đó, có những người lao động tuổi đã cao, sức khoẻ yếu, nhưng do thu nhập không đảm bảo, con cái không có điều kiện, nên bắt buộc họ vẫn phải đi làm. Nguyên Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh - Xã hội bày tỏ mong muốn sớm cải cách tiền lương cho đối tượng có lương hưu thấp.
