Bổ sung quy định tạm ứng kinh phí bồi thường
Theo dự thảo luật, trình tự, thủ tục, các bước giải quyết bồi thường tại cơ quan giải quyết bồi thường cũng rút gọn hơn, giảm từ 125 ngày xuống còn hơn 50 ngày. Đồng thời, bổ sung quy định về việc hoãn, tạm đình chỉ và đình chỉ việc giải quyết bồi thường.
Đặc biệt, dự thảo bổ sung quy định về tạm ứng kinh phí bồi thường. Theo đó, nếu người yêu cầu bồi thường đề nghị, ngay sau khi thụ lý hồ sơ yêu cầu bồi thường, người giải quyết bồi thường xác định một khoản tiền cho các thiệt hại có thể tính được ngay thì có trách nhiệm đề xuất Thủ tưởng cơ quan giải quyết bồi thường tạm ứng kinh phí để chi trả một phần khoản tiền đó cho người yêu cầu bồi thường.
Dẫn chứng vụ ông Huỳnh Văn Nén xin tạm ứng 1 tỷ đồng nhưng luật chưa quy định, ông Lê Hữu Thể, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao cho rằng, “thương dân thì tốt thôi nhưng phải kín kẽ, không phải thích thế nào cũng được”.
Trong khi đó, ông Ngô Trung Thành, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật bày tỏ tán thành nên quy định tạm ứng bồi thường để thể hiện trách nhiệm của cơ quan nhà nước, nhất là trong tố tụng hình sự.
“Nếu làm việc đó thì đây là bước ngoặt, thể hiện rõ tinh thần của Hiến pháp trong việc bảo vệ quyền con người, quyền công dân” - ông Thành nói.
Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc, đây là vấn đề Chính phủ vô cùng đau đầu vì có rất nhiều vụ việc bức xúc.
“Người ta muốn tạm ứng vì quá khổ rồi nhưng hiện không có quy định nào để cho tạm ứng. Theo dự thảo, việc tạm ứng tiền bồi thường được thiết kế theo hướng cộng, trừ, nhân, chia và chỉ một phần rất cụ thể để xoa dịu bức xúc. Cứ kéo dài thủ tục thì người ta không thể nào chấp nhận được. Đây là lúc để cứu hỏa” - ông Ngọc nói.
Cũng theo ông Ngọc, trình tự, thủ tục đã được rà soát rất kỹ, cắt giảm những điều không cần thiết. Những băn khoăn chỗ này, chỗ kia cố tình chây ì thì đã đưa vào điều cấm. Thiệt hại cũng liệt kê rất cụ thể và đã quy định tính ở thời điểm giải quyết bồi thường.
“Nhưng phải thống nhất với nhau là tiếp cận trên nguyên tắc dân sự. Người được bồi thường phải chứng minh được thiệt hại, chứ không thể chỉ nói bồi thường đi, Nhà nước cứ thế mang tiền đến bồi thường” - ông Ngọc lưu ý.
28.000 cơ quan giải quyết bồi thường từ T.Ư đến xã
Theo báo cáo của Bộ Tư pháp, trong 6 năm, số lượng yêu cầu bồi thường không nhiều, chỉ 258 vụ việc và chủ yếu tập trung ở cấp huyện, cấp tỉnh. Trong khi đó, cơ quan giải quyết bồi thường ở 4 cấp từ trung ương đến cấp xã ước tính 28.000 cơ quan. Nếu giữ mô hình hiện nay thì việc có quá nhiều cơ quan giải quyết bồi thường là không tương thích với số lượng vụ việc yêu cầu bồi thường.
Mô hình cơ quan giải quyết bồi thường hiện hành cũng không bảo đảm tính thực tế, quá dàn trải dẫn đến khó bảo đảm tính chuyên nghiệp trong giải quyết bồi thường.
Chính vì vậy, dự thảo luật quy định theo hướng, trong hoạt động hành chính, thi hành án và hoạt động điều tra trong tố tụng hình sự thì cơ quan giải quyết bồi thường là cơ quan cấp trên của cơ quan gây thiệt hại (trừ cấp tỉnh và cấp trung ương).
Đối với Tòa án và Viện Kiểm sát thì cơ quan giải quyết bồi thường là cơ quan trực tiếp quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại.
Bộ Tư pháp nêu quan điểm, việc quy định mô hình cơ quan giải quyết bồi thường như dự thảo Luật sẽ bảo đảm tính tập trung hơn, chuyên nghiệp hơn, mà vẫn gắn được trách nhiệm của cơ quan quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại lẫn trách nhiệm của cơ quan quản lý cấp trên của cơ quan đó đối với thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra.
Chốt lại phiên thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định kết luận, dự án luật đã bảo đảm đúng luật ban hành văn bản, đủ điều kiện để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.
Clip Chánh án TAND tối cao tuyên thệ nhậm chức trước Quốc hội.
