Tại sao người bệnh bị rối loạn nuốt?
Theo BS Nguyễn Thị Nhung (Khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện đa khoa Đức Giang), đột quỵ não sẽ khiến vùng thân não hoặc vỏ não bị tổn thương, cơ hầu họng sẽ bị liệt gây ra triệu chứng rối loạn nuốt, ngay cả việc nuốt nước bọt cũng trở nên khó khăn.
Điều trị rối loạn nuốt rất quan trọng vì bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến việc ăn uống hàng ngày mà chúng còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, hậu quả nghiêm trọng như: mất hứng thú, sợ cảm giác ăn uống, thiếu hụt dinh dưỡng, suy dinh dưỡng, hít sặc, viêm phổi, suy hô hấp...
Nếu tình trạng bệnh nhân tỉnh, có thể làm theo các mệnh lệnh đơn giản, nhân viên y tế được đào tạo sẽ sử dụng công cụ để sàng lọc trong vòng 48-72h sau nhập viện. Từ đó đưa ra phác đồ và bắt đầu điều trị rối loạn nuốt nếu có.
Dấu hiệu rối loạn nuốt?
Thức ăn, thức uống trong miệng chảy ra ngoài khi đang ăn uống
Thường xuyên chảy nước bọt, nước bọt đọng nhiều trong miệng.
Gặp khó khăn trọng việc cắn, nhai, dùng lưỡi đẩy thức ăn.
Phải gắng sức khi nuốt và nuốt lâu, ngậm thức ăn lâu.
Nuốt nhưng vẫn thấy vướng thức ăn ở trong bụng.
Ho khi đang nhai chưa nuốt, khi mới nuốt và một hồi lâu sau khi nuốt.
Thay đổi giọng nói sau ăn.
Viêm phổi tái đi tái lại nhiều lần.
Nếu nghi ngờ cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế để khám, phát hiện và điều trị rối loạn nuốt sớm.
Làm thế nào để điều trị rối loạn nuốt ở người đột quỵ?
Theo Bs. Nguyễn Thị Nhung, hiện Bệnh viện Đa khoa Đức Giang đang điều trị 3 bệnh nhân có rối loạn nuốt, các điều trị bao gồm: Kỹ thuật bù trừ, kỹ thuật cơ hầu họng, sử dụng chất làm đặc hỗ trợ quá trình tập và ăn đường miệng cho bệnh nhân.
Các điều trị rối loạn nước thường kéo dài 1-4 tuần. Điều trị rối loạn nuốt nên được kiểm soát bởi nhân viên y tế được đào tạo và tại các cơ sở y tế có đơn vị phục hồi chức năng.
Theo Bs. Nguyễn Hải Linh (Trung tâm Đột quỵ não, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108), đối với người bệnh có rối loạn nuốt nghiêm trọng, hầu họng bị liệt và không thể ăn uống được, người bệnh sẽ được chỉ định cho ăn qua ruột bằng cách đặt sonde miệng-dạ dày; sonde mũi - dạ dày; mở dạ dày qua da bằng nội soi; mở hỗng tràng qua da bằng nội soi; hoặc nuôi dưỡng bằng đường truyền tĩnh mạch... đây là phương pháp điều trị xâm lấn đối với người bệnh rối loạn nuốt.
Bên cạnh đó, người bệnh có rối loạn nuốt cần lưu ý chế độ dinh dưỡng hợp lý, có thể tham khảo thông tin từ Hiệp hội dinh dưỡng Hoa Kỳ về 4 mức độ sau: Mức độ 1: thức ăn xay nhuyễn, có độ kết dính cao, dạng pudding, yêu cầu nhai rất ít. Mức độ 2: thay đổi về mặt cơ học (thức ăn kết dính, ẩm, cần nhai một chút). Mức độ 3: tiến bộ (thức ăn mềm đòi hỏi nhai nhiều hơn). Mức độ 4: bình thường (không hạn chế, cho phép mọi loại thức ăn).
