Câu chuyện về NSND Hồng Sến và diễn viên Thúy An thuộc loại đặc biệt, độc nhất vô nhị trong làng điện ảnh nước nhà.
Từ một cầu bé ít học ở vùng Đồng Tháp Mười hoang vu, Hồng Sến đã nỗ lực vươn lên thành đạo diễn điện ảnh cách mạng lừng danh.
Còn Thúy An, cũng một cô gái Đồng Tháp Mười, từ một người bán nước mía trong sở thú, đã bước một bước thành diễn viên nổi tiếng. Như là “duyên tiền định”, họ đã tình cờ gặp nhau để thành vợ thành chồng...
Ra đi từ Đồng Tháp Mười
Cố NSND Hồng Sến sinh năm 1933 ở xã Vĩnh Đại (nay tách ra thành xã Vĩnh Bữu), huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An. Năm mười sáu tuổi, Hồng Sến thoát ly gia đình theo kháng chiến chống Pháp và tập kết ra Bắc.
Tại miền Bắc, Hồng Sến theo học lớp quay phim đầu tiên của Trường Điện ảnh Việt Nam. Trong bộ phim tài liệu đầu tiên mà ông quay “Nước về Bắc Hưng Hải”, Hồng Sến đã bộc lộ tài năng bẩm sinh và niềm đam mê nghệ thuật cháy bỏng. Không ai ngờ, bộ phim tài liệu “Nước về Bắc Hưng Hải” đã đoạt huy chương vàng tại Liên hoan phim quốc tế Mát-xcơ-va năm 1959, đây cũng là tấm huy chương vàng quốc tế đầu tiên cho phim tài liệu nói riêng và cho nền điện ảnh Việt Nam non trẻ nói chung.
Sau đó, Hồng Sến quay tiếp hai phim tài liệu nữa, trong đó phim “Dưới mái trường xã hội chủ nghĩa” được nhận giải khuyến khích tại Liên hoan phim Á-Phi, ở Lơ-Ke, năm 1962 và cũng trong thời gian này Hồng Sến chuyển sang quay phim truyện.
Với ba bộ phim truyện “Lửa trung tuyến”, “Một ngày đầu thu” và “Kim Đồng”, ống kính tài hoa và sinh động của Hồng Sến tỏ rõ bản sắc hiện thực và trữ tình đầy tính nhân văn và lãng mạn cách mạng. Phim “Kim Đồng” đã đoạt nhiều giải thưởng ở Liên hoan phim quốc tế Á -Phi tại Gia-Các-Ta (Indonesia), trong đó có giải thưởng dành cho người quay phim xuất sắc.
Cũng chính tài năng và đam mê nghệ thuật đã bén duyên anh chàng nghệ sĩ quê Đồng Tháp Mười với cô hoa khôi trường điện ảnh Kim Chi quê gốc Kiên Giang cũng theo gia đình tập kết.
Đầu năm 1964, Hồng Sến cùng vợ là diễn viên Kim Chi xếp bút nghiên và những ước mơ để lên đường, vượt Trường Sơn tham gia cuộc chiến giải phóng miền Nam. Ông lao vào chiến trường ác liệt để quay những bộ phim phóng sự chiến trường nóng bỏng. Những bộ phim mà ông quay cùng đồng nghiệp như: “Chúng tôi buộc phải cầm súng”, “Chiến thắng Tây Ninh”, “Chiến thắng Lộc Ninh”...theo từng chiến thắng giòn giã của bộ đội.
Bộ phim tài liệu đầu tiên do Hồng Sến làm đạo diễn có tên “Đường ra phía trước” (ký tên Hồng Chi - ghép tên Hồng Sến với cô vợ Kim Chi) nói về hoạt động của một đoàn dân công vận tải phục vụ chiến trường ở vùng Đồng Tháp Mười, rất gian khổ, nhiều hy sinh mà cũng rất lãng mạn. Bộ phim đã đoạt huy chương vàng tại Liên hoan phim quốc tế Mát-xcơ-va 1969.
Cũng năm 1969, Hồng Sến làm phim “Nghệ thuật của tuổi thơ” (ký tên Hồng Chi) ghi lại hình ảnh của một đội múa rối của thiếu nhi và Đoàn văn công Đồng Tháp. Khi miêu tả những hoạt động gian khổ và nguy hiểm của đoàn để mang đến niềm vui cho các chiến sĩ ngoài chiến trường, bộ phim đồng thời thể hiện được niềm lạc quan vĩ đại của cả một dân tộc đang gian khổ chiến đấu. “Nghệ thuật của tuổi thơ” đã nhận giải Apsara Vàng tại Liên hoan phim Phnôm Pênh 1969.
Sau ngày miền Nam giải phóng, Hồng Sến được tu nghiệp tại nước ngoài và gặp gỡ học tập với nhiều đạo diễn phim truyện nổi tiếng bậc thầy ở các nước Bun-ga-ri và CHDC Đức. Những kết quả mà Hồng Sến thu hoạch được là sự ra đời của bộ phim truyện đầu tay “Mùa gió chướng”. Bộ phim tái hiện cuộc chiến đấu kiên cường của nhân dân ở một ngôi làng nhỏ vùng ĐBSCL chống lại âm mưu bình định của Mỹ ngụy. Phim đã được nhận giải Bông sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam 1980.
Cũng tại LHP này, bộ phim thứ hai của Hồng Sến – “Cánh đồng hoang” đã nhận giải Bông sen Vàng. Bộ phim này cũng thể hiện tính anh hùng cao cả của cuộc chiến tranh giải phóng, thông qua cuộc sống gian nan của cặp vợ chồng Ba Đô cùng đứa con nhỏ chừng một tuổi trụ vững ở vùng Đồng Tháp Mười mênh mông, chịu đựng những cuộc tấn công ác liệt với vũ khí phương tiện hiện đại của giặc.
Năm 1981, phim “Cánh đồng hoang” đã đoạt huy chương vàng tại Liên hoan phim quốc tế Mát-xcơ-va. Hồng Sến là người đầu tiên nhận giải vàng quốc tế cho phim truyện Việt Nam.
Với “Mùa gió chướng” và “Cánh đồng hoang”, Hồng Sến đã trở thành một trong những đạo diễn phim truyện hàng đầu của Việt Nam. Ông được phong danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 1984 và được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh (đợt 1) năm 1996.
Đạo diễn tài ba NSND Hồng Sến mất năm 1995 vì một căn bệnh hiểm nghèo.
Cảnh trong phim “Cánh đồng hoang”.
Chuyện tình của người nghệ sĩ tài hoa
Có một thời gian, nữ nghệ sĩ Kim Chi ra nước ngoài tu nghiệp, còn Hồng Sến quay quắt với những kịch bản phim. Có lẽ đây chính là nguyên nhân châm ngòi cho đổ vỡ hạnh phúc gia đình.
Nhưng kể cả khi mỗi người tìm cho mình một bến đỗ mới, thì nghệ sĩ Kim Chi vẫn luôn dành cho người chồng đáng kính của mình những lời lẽ thiết tha, nồng nàn về một tình yêu.
Chuyện kể rằng, khi chuẩn bị quay bộ phim “Mùa gió chướng” vào năm 1977, đạo diễn Hồng Sến vẫn chưa tìm được người vào nhân vật Bé Ba trẻ trung, hồn nhiên. Trong một lần vào Thảo Cầm Viên Sài Gòn, Hồng Sến bất ngờ gặp một cô gái miền Tây bán nước mía. Ông không chỉ bắt gặp một vóc dáng xinh đẹp nhưng rất hiền hậu, đoan trang đậm chất miệt vườn sông nước và khuôn mặt vô cùng hợp với vai diễn nhân vật trong phim, mà còn bắt gặp từ ánh mắt cô gái một tâm hồn rất sâu thẳm khiến ông xao động, bâng khuâng như ngày xưa mới gặp mối tình đầu. Cô gái đó là Thúy An mới 17 tuổi mang nhiều ước mơ đẹp.
Cũng bắt đầu tình cờ đó, Thúy An đã bước những dấu chân đầu tiên vào thánh địa điện ảnh một cách lặng lẽ và rời xa nó trong thầm lặng không sắc cờ hoa như định số đã an bài.
Tuy thời gian sống với điện ảnh của Thúy An không dài, nhưng cô đã để lại nhiều ấn tượng không phai mờ trong lòng công chúng ái mộ, bằng tài năng diễn xuất, bằng những vai diễn ấn tượng của những thước phim đỉnh cao của đạo diễn Hồng Sến chồng cô và một nhan sắc mặn mòi của người con gái Nam Bộ khuynh đảo màn ảnh điện ảnh Việt một thời.
Những bộ phim kinh điển “Mùa gió chướng”, “Cánh đồng hoang”, “Biệt động Sài Gòn”, “Ván bài lật ngửa”, “Mùa nước nổi”, “Vùng gió xoáy”... từng là đỉnh cao của điện ảnh cách mạng Việt Nam và cũng là đỉnh cao trong sự nghiệp diễn xuất của ngôi sao điện ảnh Thúy An.
Thúy An lập gia đình với NSND Hồng Sến và có cô con gái tên Thúy Hồng.
Giữa lúc vinh quang và hạnh phúc tình yêu đang vào mùa gặt hái, thì bất hạnh lại ập đến với người đàn bà trẻ, xinh đẹp như một định mệnh nghiệt ngã “hồng nhan đa truân”. Đạo diễn Hồng Sến lâm bệnh hiểm nghèo một thời gian và mất năm 1995, lúc Thúy An khi đó mới ngoài 30 tuổi.
Vượt qua khó khăn
Thúy An ngày nay.
Sau khi NSND Hồng Sến qua đời, Thúy An chuyển sang học nghề kim hoàn. Theo cô kể lại, ban đầu thì bỏ mối, gia công cho các tiểu thương bên Lào, sau này thấy làm ăn được lại quen một thương gia người Lào nên Thúy An quyết định qua đó mở tiệm luôn.
Nhưng thời gian không lâu sau, mối tình ngắn ngủi cũng kết thúc do nhiều khác biệt về văn hóa... Thúy An một lần nữa u uẩn buồn hiện lên đôi mắt đẹp.
Thúy An kể lại: “Đúng lúc chuyện tình cảm với anh bạn người Lào trục trặc thì tình cờ tôi gặp một khách hàng tương đối cao ráo quê ở Bạc Liêu nhưng sống ở Frankfurt - Đức, đang đi tìm địa điểm mở chi nhánh cho công ty dệt len nơi anh công tác. Chắc hồi đó nói chuyện với cô bán hàng thấy dễ thương nên anh kết luôn. Rồi tôi theo anh sang Đức cho đến giờ”.
Cô và chồng mới Hồng Thanh làm đám cưới tại Đức và cô không hề thông tin gì về nhà vì muốn có một cuộc sống ẩn dật, không muốn dậy sóng đời vốn dĩ quá nhiều tiếng thị phi, buồn bã.
Thúy An cho biết: “Hiện giờ, tôi làm trợ lý cho công ty của ông xã (ngành điện công nghiệp). Con gái tôi (với Hồng Sến) là Thúy Hồng năm nay 25 tuổi, không đam mê thuật như cha mẹ. Cháu đã lập gia đình và theo học ngành kinh doanh nhà hàng tại Đức”.
Thúy An cho biết, vợ chồng chị muốn hướng đến nhiều nhất là làm từ thiện. Ở Đức, vợ chồng chị thường quyên góp tiền rồi gửi vào chùa, nhờ chùa chuyển về Việt Nam. “Dù thế nào thì tôi cũng có kế hoạch về sống ở Việt Nam, trước mắt là mỗi năm 6 tháng để tránh mùa đông giá rét”, chị nói.
