Điều đáng nói hơn, y tế cơ sở và chính quyền địa phương lại “mù tịt” thông tin về “cơn lốc” HIV đang tràn qua xã mình. Lúc này, người dân cần phải làm gì?
Bất ngờ trước thông tin nhiều người nhiễm HIV
Sự việc bắt nguồn từ 1 nữ bệnh nhân ở khu Chiềng 3, xã Kim Thượng được phát hiện nhiễm HIV trong khi theo chị, mọi sinh hoạt chỉ quanh quẩn ở nhà. Theo nữ bệnh nhân này, chị từng bị bệnh và có đến nhà y sĩ T. để tiêm thuốc. Khi nghe đến trường hợp của nữ bệnh nhân trên, nhiều người xã Kim Thượng đã nghi ngờ bệnh nhân bị nhiễm HIV trong quá trình điều trị nhà y sĩ T.
Rất đông những người điều trị tại nhà của y sĩ này trước đó cũng đến Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn lấy máu làm xét nghiệm. Họ cho rằng, trong khi chữa bệnh, ông T. dùng 1 kim tiêm và tiêm hết cho người này đến người khác.
Ngoài nữ bệnh nhân trên còn có thêm một vài trường hợp khác cũng được xác định bị nhiễm HIV và rất nhiều người đang chờ đợi kết quả từ cơ quan y tế. Từ đó tạo tâm lý hoang mang cho người dân trong xã khi sợ mình và gia đình cũng bỗng dưng bị nhiễm HIV.
Ông Phùng Quý Mão - Chủ tịch UBND xã Kim Thượng- cho biết, thông tin hàng loạt người nhiễm căn bệnh nan y đã khiến bản thân ông và cả xã bất ngờ. Trước đó, vào tháng 7.2018, Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn làm đề tài nghiên cứu về bệnh truyền nhiễm đã lấy mẫu máu của người dân trong xã. Trong số đó, có 3 người được yêu cầu đi lấy máu lần hai. Đến tận bây giờ thì kết quả như thế nào, xã vẫn chưa được thông báo.
Ông Hà Đức Quỳ - Trạm trưởng Trạm Y tế xã Kim Thượng - cho biết, đến trưa nay, ông mới biết thông tin xã có người nhiễm HIV. Đến nay, Trạm Y tế xã chưa nắm được số người nhiễm HIV. Còn bà Đỗ Thị Liên - Cán bộ chuyên trách về bệnh HIV- cũng nói, chưa nhận được thông báo và danh sách những người nhiễm HIV trong xã.
Chiều 13.8, trong cuộc họp báo do UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức, theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Phú Thọ, trong thời gian từ tháng 2 đến tháng 6, 2 trường hợp tử vong do AIDS tại khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, đều có địa chỉ ở khu Chiềng, xã Kim Thượng, huyện Tân Sơn. Trong thời điểm này, 4 trường hợp nhiễm mới được phát hiện trên cùng địa bàn. Trước tình hình đó, Sở Y tế đã phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn triển khai đề tài nghiên cứu khoa học về “Tình trạng sức khỏe của người dân liên quan đến một số bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm tại cộng đồng” tại xã Kim Thượng từ ngày 1-31.7.
Theo kế hoạch nghiên cứu, 490 người ở 8 khu dân cư của xã Kim Thượng được lựa chọn và lấy mẫu xét nghiệm. Kết quả sơ bộ khi làm xét nghiệm nhanh có 42/490 mẫu có phản ứng với xét nghiệm sàng lọc và đã được Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn tách huyết thanh, gửi mẫu tới Trung tâm kiểm soát bệnh tật để thực hiện các xét nghiệm khẳng định. Kết quả, 42 mẫu ở xã Kim Thượng dương tính với HIV. Các ca nhiễm HIV ở các độ tuổi khác nhau, thấp nhất là bé gái 18 tháng tuổi, cao nhất là 80 tuổi, trong đó, có 17 nam và 25 nữ.
Trong số 42 trường hợp này, 1 người khẳng định, đã mắc bệnh trước khi gặp y sĩ T. Hiện nay, Bộ Y tế đã vào cuộc tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra hướng xử lý. Về phía y sĩ T., ông bác bỏ nhận định của nhiều người khi cho rằng, ông không tuân thủ nguyên tắc vô khuẩn trong điều trị.
Nhiễm HIV hiện nay được xử trí như thế nào?
Theo Cục phòng chống HIV AIDS - Bộ Y tế, trong các trường hợp không may bị nhiễm HIV, bệnh nhân sẽ được điều trị sớm bằng thuốc ARV liên tục nhằm kiểm soát nồng độ virus trong cơ thể, người bệnh nếu tuân thủ điều trị tốt khi đó vẫn sống khỏe mạnh và làm việc bình thường.
Khá nhiều bệnh nhân HIV đang trong độ tuổi sinh sản, họ mong muốn có đời sống tình dục và có con. Điều hoàn toàn có thể thực hiện được nếu người bệnh tuân thủ chỉ định và hướng dẫn của thầy thuốc. Họ sẽ không lây bệnh cho vợ hoặc chồng của mình, họ vẫn có thể có được những đứa con mạnh khỏe. Hiện nay chưa có vắc xin phòng chống HIV, tuy nhiên, với sự phát triển của các phương pháp điều trị, HIV hoàn toàn có thể được kiểm soát, bệnh nhân HIV được sống khỏe mạnh, lâu dài.
Đại diện Cục Phòng chống HIV AIDS cho rằng: “Trước hết, những sai lầm trong truyền thông trước đây đã vô tình đẩy bệnh nhân HIV vào chỗ “đây là bệnh tử thần”, người dân hiểu rằng, HIV là chết, HIV là do mại dâm, là do ma túy và nhiều điều xấu xa khác. Cộng đồng kỳ thị, đóng kín cánh cửa không giao lưu với người nhiễm HIV. Phẩm giá của họ bị chà đạp nghiêm trọng.
Về phía bệnh nhân HIV và ngay cả với người thân của họ, họ chưa được tư vấn tâm lý một cách kỹ càng, khi đối diện với 1 chấn thương tâm lý lớn như bị nhiễm HIV, hầu hết đều sụp đổ. Không riêng HIV, những người bệnh nan y như ung thư nếu không cải thiện về mặt tâm lý và sống lạc quan thì rất nhanh chóng suy sụp và tử vong. Ngược lại, nếu duy trì được trạng thái tâm lý tốt, người bệnh vẫn có thể sống khỏe trong thời gian rất dài”.
HIV không đáng sợ như chúng ta vẫn nghĩ, cái đáng sợ nằm ở sự thiếu hiểu biết về HIV và thái độ khi đối diện với nó cũng như thái độ của cộng đồng với người bệnh. Liên hệ đến vụ việc tại xã Kim Thượng (Phú Thọ), nguyên nhân nhiễm HIV của họ từ đâu?
Trước khi có câu trả lời chính thức từ các cơ quan chức năng, người dân cần hiểu đúng để không có tâm lý hoang mang. Bởi rất nhiều người dân xã này đang tự kỳ thị với chính bản thân mình hoặc bị công đồng kỳ thị và sự kỳ thị có thể giết 1 người còn nhanh hơn cả vi rút HIV.
