Gia tăng xu hướng rối loạn tinh thần trong xã hội hiện đại
Theo thống kê của Viện Sức khỏe Tâm thần, tại Việt Nam, trong vài năm trở lại đây, nhiều con số nghiên cứu đáng báo động đã được công bố với khoảng 30% người Việt Nam bị rối loạn sức khỏe tâm thần, trong đó tỉ lệ trầm cảm chiếm 25%...; mỗi năm có khoảng 40 nghìn ca tự tử.
Nêu quan điểm về vấn đề này, Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia, TS.BS Nguyễn Doãn Phương cho biết, hiện nay với rất nhiều yếu tố nguy cơ như áp lực cuộc sống tăng lên, sự phổ biến của các trò chơi trên mạng internet, các tệ nạn xã hội, đặc biệt là việc sử dụng ma túy... thì mọi lứa tuổi đều có nguy cơ mắc rối loạn trầm cảm cũng như các rối loạn tâm thần khác.
"Lứa tuổi trẻ em, thanh thiếu niên khi nhân cách chưa phát triển dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tác động bên ngoài.
Vì vậy khi học tập đạt kết quả không như mong muốn hoặc bị bạn bè tẩy chay... cũng dễ xuất hiện các rối loạn tâm thần. Nhóm tuổi già với sự lão hóa của nhóm tuổi, sự cô đơn, nhiều bệnh cơ thể... là những yếu tố nguy cơ mắc rối loạn trầm cảm ở người già, sa sút trí tuệ", BS Phương chia sẻ.
Tâm thần tác động tới sự phát triển bền vững của xã hội
Khó tính đếm được những nguy hại của rối loạn sức khỏe tâm thần tới cuộc sống cá nhân và sự phát triển bền vững của xã hội. Bởi, không có sức khỏe tinh thần, công dân sẽ không thể chủ động duy trì cuộc sống một cách lành mạnh và đóng góp vào công cuộc xây dựng đất nước.
Bàn về tác động của bệnh rối loạn tâm thần với nguy cơ, tổn thất xã hội, Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia nhấn mạnh, các rối loạn tâm thần gây tác động sâu sắc không chỉ cho bản thân người bệnh với nhiều mức độ ảnh hưởng khác nhau từ giảm hiệu suất làm việc, học tập, giảm cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp, mất việc, nguy cơ tan vỡ hôn nhân, bị kỳ thị, giảm chất lượng cuộc sống... Nặng nề nhất là người bệnh có thể xuất hiện ý định và hành vi tự sát.
"Đối với những bệnh nhân rối loạn tâm thân, người nhà bệnh nhân, xã hội và cộng đồng là những đối tượng cũng bị ảnh hưởng nặng nề liên quan tới việc chăm sóc và điều trị cho họ, chi phí điều trị trực tiếp, gián tiếp cho các rối loạn tâm thần ngày càng lớn. Các rối loạn tâm thần có thể hình thành ở mọi nhóm tuổi, đặc biệt có xu hướng gia tăng ở nhóm tuổi trẻ, nhóm tuổi lao động nên tác động rất lớn tới giá trị sản xuất của cải vật chất cho gia đình và xã hội" - BS Phương cho biết thêm.
Chiến lược nhằm nâng cao sức khỏe tinh thần
Hiện nay, phần lớn các rối loạn tâm thần vẫn chưa có phương pháp dự phòng cấp, dự phòng đặc hiệu. Do đó, chỉ có thể hạn chế nguy cơ mắc căn bệnh này bằng việc xây dựng lối sống lành mạnh.
BS Phương chia sẻ: "Tập thể dục, thể thao duy trì sức khỏe thể chất, ăn ngủ đúng giờ, giảm các căng thẳng trong công việc, trong cuộc sống, không sử dụng các chất ma túy, các chất kích thích... là những cách tốt nhất để phòng các rối loạn tâm thần.
Bên cạnh đó, cần tuyên truyền giáo dục sức khỏe tâm thần để người dân khi có dấu hiệu bệnh lý được khám và điều trị sớm, mặt khác một số rối loạn tâm thần do nguyên nhân nội sinh như bệnh tâm thần phân liệt, rối loạn trầm cảm tái diễn... tuân thủ điều trị và khám lại theo hẹn chuyên khoa là cách tốt nhất phòng ngừa tái phát và tái diễn của bệnh".
