Gây ra hàng loạt bệnh nguy hiểm
Trên mạng xã hội, một số hội nhóm chuyên giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm về thuốc lá thế hệ mới có tới hàng chục nghìn thành viên, trong đó chủ yếu là các bạn trẻ. Khi gõ các từ khóa thuốc lá điện tử, vape, pod trên thanh tìm kiếm của Facebook, sẽ thấy hiện ra hàng chục fanpage với lượng người theo dõi rất lớn.
Các fanpage này đăng tải thường xuyên các bài viết, video giới thiệu về hình ảnh, mùi vị của các sản phẩm thuốc lá điện tử như vape-pod, tinh dầu, kèm theo nhiều chương trình khuyến mại kích cầu. Mỗi bài đăng tải đều có lượng tương tác lớn, trung bình từ vài trăm tới vài nghìn like (lượt thích).
Sự mới lạ của thuốc lá điện tử với hương thơm hấp dẫn như kẹo, trái cây, trà sữa… cùng những lời quảng cáo “không gây hại”, “hút thuốc lành mạnh”, “sành điệu”, thuốc lá thế hệ mới… đã đánh trúng tâm lý thích thể hiện bản thân của tuổi mới lớn và nhanh chóng thâm nhập vào trường học.
Các giao dịch mua bán được đăng tải công khai. Bất cứ ai cũng có thể tham gia, hoặc mua bán thuốc lá điện tử. Trên các nền tảng khác như YouTube, TikTok, thuốc lá điện tử cũng được giới thiệu quảng cáo mạnh mẽ.
Các chuyên gia y tế cho biết: Thuốc lá điện tử chứa nicotine là chất gây nghiện. Nicotine trong thuốc lá điện tử gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em, gây suy giảm trí nhớ, gây ra sinh non, thai chết lưu ở phụ nữ có thai. Nicotine còn làm giảm lưu lượng máu, gây ra nguy cơ đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ. Nicotine còn gây ra suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng.
Thuốc lá điện tử được chứng minh đã gây ra bệnh phổi như tắc nghẽn phổi mãn tính, ung thư phổi, hen, đột quỵ não, tim mạch, ung thư.
Đại diện Trường Đại học Y tế Công cộng tỏ ra lo ngại khi giới trẻ đang lan truyền thông tin sai lầm là thuốc lá điện tử không có hại như thuốc lá truyền thống và khi sử dụng thuốc lá điện tử làm cho các bạn trẻ trở nên sành điệu hơn. Thực tế, thuốc lá điện tử độc hại không kém thuốc lá truyền thống.
Tăng thuế các sản phẩm thuốc lá để giảm sức mua
Bà Trần Thị Trang, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết: Hiện còn nhiều khó khăn trong việc hạn chế sử dụng sản phẩm thuốc lá điện tử. Theo đó, thời điểm Quốc hội ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, trên thị trường của Việt Nam chưa có các sản phẩm thuốc lá mới này, nên tỉ lệ sử dụng các sản phẩm này hầu như chưa có thống kê.
Do đó, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá chưa có quy định dành cho hai sản phẩm thuốc lá mới điển hình vào thời điểm hiện nay là thuốc lá nung nóng và thuốc lá điện tử. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là một sản phẩm gây nghiện độc hại và là một nhóm sản phẩm mới.
Theo bà Trang, cần đề xuất cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới vì chúng có hại cho sức khỏe. Điều này cũng phù hợp với xu hướng của các nước trong khu vực và trên thế giới, cũng như khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Bà Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho rằng: Thời gian tới, cần tăng thuế đối với các sản phẩm thuốc lá để giảm sức mua;
Đồng thời thực thi nghiêm các quy định cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá, bán thuốc lá, đặc biệt quản lý trên các kênh mạng xã hội… Cùng với đó, xây dựng, ban hành chính sách quy định về cấm sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới.
Phải kiểm soát chặt chẽ được nguồn cung
Theo ông Đào Thế Sơn, Giảng viên Trường Đại học Thương mại, chiến thuật của những nhà sản xuất cũng như là chiến thuật của các nhà phân phối là đánh mạnh vào giới trẻ. Quảng cáo được các nhà kinh doanh đưa ra thường có âm nhạc, âm thanh, hình ảnh bắt mắt với nhiều cô gái xinh đẹp, trẻ trung sử dụng thuốc lá điện tử.
Lo ngại trước thực trạng nhiều đối tượng là học sinh, sinh viên sử dụng thuốc lá thế hệ mới, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục thể chất (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Nguyễn Nho Huy đề xuất, để ngăn chặn thuốc lá điện tử, cần phải kiểm soát chặt chẽ được nguồn cung.
Theo quy định của pháp luật thì sản phẩm thuốc lá mới, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vẫn chưa được cấp phép tại Việt Nam. Do vậy, phải kiểm soát chặt chẽ nguồn nhập lậu từ nước ngoài, để học sinh, sinh viên cũng như giới trẻ không thể dễ dàng mua thuốc lá điện tử.
Bộ Giáo dục và Đào tạo thống nhất với quan điểm của Bộ Y tế, đó là ủng hộ việc không vì mục đích kinh tế hay những mục đích khác mà cho phép sử dụng sản phẩm thuốc lá thế hệ mới tại Việt Nam, bởi loại thuốc này rất có nguy hại đến sức khỏe thể chất, tinh thần và các mặt của đời sống xã hội.
