Hiện tại, theo các hướng dẫn của ngành y tế, thực hiện test nhanh kháng nguyên chẩn đoán COVID-19 được sử dụng rất rộng rãi tại các cơ sở y tế, doanh nghiệp, trường học, trong cộng đồng và cả tại các hộ gia đình.
Với số ca mắc mới trong ngày từ 50 - 60 ngàn ca thì lượng test nhanh có chi phí quá khủng khiếp, có thể là lãng phí, có thể là ít giá trị, tuy nhiên đến một lúc nào đó sẽ thiếu hụt kit test nhanh và sẽ gây ra nhiều hệ lụy: tăng giá, khan hiếm, khủng hoảng nguồn nhân lực làm việc, lạm dụng việc chăm sóc tại nhà.
Hiện tại, biến chủng Delta đang chiếm tỷ lệ lớn, nhưng xu hướng toàn cầu và Việt Nam sắp tới thì biến chủng Omicron sẽ chiếm ưu thế.
Đây là biến chủng SARS-CoV-2 có mức độ lây lan mạnh, số ca mắc sẽ tăng, tuy nhiên số ca không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ là chủ yếu (70 - 80%), số này có thể học tập, lao động cơ bản bình thường, chỉ có khoảng 20 - 30% số ca mắc có triệu chứng hô hấp, có nguy cơ phải khám, điều trị.
Vì vậy, việc sử dụng rộng rãi test nhanh xét nghiệm COVID-19 như hiện nay sẽ dẫn đến nguy cơ thiếu hụt kit test nhanh, chi phí cộng đồng và ngân sách sẽ rất lớn, nhiều ca mắc không cần thiết phải cách ly điều trị, nhân lực cho công việc, học sinh, giáo viên thiếu, không đến lớp được.
Để đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu kit test nhanh, không làm tăng số ca mắc không có triệu chứng (tăng gánh nặng về chăm sóc cách ly, giảm nguồn lực lao động, hạn chế hoạt động kinh tế xã hội...), theo tôi chỉ thực hiện xét nghiệm test nhanh trong những tình huống sau:
Tại cơ sở y tế:
Test nhanh cho các bệnh nhân đến khám có triệu chứng nhiễm trùng hô hấp như sốt, ho, sổ mũi.
Test nhanh cho bệnh nhân cần nhập viện cấp cứu, điều trị nội trú, cần làm các thủ thật, phẫu thuật.
Định kỳ test nhanh cho những bệnh nhân nằm viện ở khoa Ung bướu, những bệnh nhân nặng, bệnh nhân có triệu chứng hô hấp khi đang điều trị một bệnh khác vì nếu test COVID-19 dương tính sẽ thay đổi kết quả chẩn đoán và phác đồ điều trị bệnh.
Định kỳ mỗi tuần 1 lần test nhanh cho 10% nhân viên y tế tại các khoa, phòng có tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.
Tại doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức:
Hàng tuần định kỳ test nhanh 10% số người làm việc tập trung tại cơ sở một lần vào đầu tuần.
Tại hộ gia đình có người F0 chăm sóc tại nhà:
Sau xét nghiệm lần đầu và được chăm sóc tại nhà, các thành viên trong gia đình cần test lần 1, sau đó cả F0 và người nhà xét nghiệm lại lần 2 vào ngày thứ 4, lần 3 vào ngày thứ 7. Căn cứ kết quả xét nghiệm để xử lý cho phù hợp, không cần test liên tục nhiều lần trong ngày và nhiều ngày.
Tại cộng đồng:
Chỉ yêu cầu xét nghiệm nhóm người cao tuổi mắc bệnh nền, người cao tuổi ở chung nhà với nhiều thành viên khác định kỳ tuần 1 - 2 lần là được.
Trên toàn câu hiện bắt đầu khan hiếm test nhanh COVID-19, chúng ta cũng sẽ thiếu hụt kit test nhanh. Doanh nghiệp, bệnh viện sẽ không đủ người làm việc vì số ca dương tính quá nhiều, trường học sẽ thiếu giáo viên, các cơ quan công sở thiếu nhân viên vì theo quy định phải test để bóc tách ca dương tính cách ly.
Theo đó, hệ thống y tế sẽ quá tải, các cơ sở thu dung điều trị sẽ quá tải, các hộ gia đình sẽ bị cô lập. Vì vậy, việc sử dụng hợp lý kít test nhanh là yêu cầu cấp thiết để tránh lãng phí nguồn lực, giảm chi phí khi kinh tế nhà nước và gia đình đang chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch bệnh.
