Bệnh nhân nữ D.T.H.K (Đồng Tháp) được tuyến trước chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ với tình trạng đau bụng vùng thượng vị khoảng 1 tuần, sau đó nôn ra máu tươi lẫn cục 2 lần trong ngày, tiền sử trào ngược dạ dày thực quản và dùng thuốc giảm đau lâu ngày.
Bệnh nhân được nội soi tiêu hóa cấp cứu: Kết quả nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng ghi nhận cách cung răng 25cm có 1 tổn thương dạng thủng thực quản máu từ động mạch chủ ngực rò vào thực quản với lượng lớn. Sau đó, các bác sĩ tiếp tục hội chẩn quyết định phẫu thuật lần 2 với chẩn đoán: Chảy máu chỗ khâu động mạch chủ ngực/hậu phẫu ngày thứ 1 rò động mạch chủ ngực thực quản. Bệnh nhân được các bác sĩ gây mê hồi sức khâu lại lổ rò động mạch chủ ngực có tăng cường miếng đệm bằng màng ngoài tim, cô lập thực quản và động mạch chủ ngực bằng mở màng ngoài tim, phẫu thuật kéo dài 03 giờ.
Ngày 14.10, bệnh nhân được chỉ định nội soi kiểm tra thực quản và can thiệp đặt Stent kim loại thực quản có bao phủ kết hợp dẫn lưu và tưới rửa khoang màng phổi trái. Sau phẫu thuật tình trạng bệnh nhân vẫn nguy kịch với sốt cao, phải thở máy.
Theo bác sĩ Trầm Công Chất - Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực (Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ) - cho biết: Rò động mạch chủ thực quản là sự tiếp nối giữa động mạch chủ và thực quản, cho phép máu có áp suất cao từ động mạch chủ bơm vào ống tiêu hóa áp suất thấp. Loại đường rò này là một nguyên nhân rất hiếm của xuất huyết đường tiêu hóa trên và hầu như gây tử vong. Nguyên nhân thường gặp nhất của rò động mạch chủ - thực quản là vỡ phình động mạch chủ ngực, chiếm gần 75% các trường hợp, nguyên nhân phổ biến tiếp theo là dị vật thực quản ăn mòn vào động mạch chủ chẳng hạn như thủng do xương cá.
Các nguyên nhân khác bao gồm giả phình sau khi sửa chữa phình động mạch chủ ngực, khối u ác tính của thực quản hoặc phế quản... Viêm loét thực quản mãn tính là một nguyên nhân hiếm của lỗ rò động mạch chủ và chỉ chiếm 0,5% các trường hợp được báo cáo. Để đảm bảo bất kỳ cơ hội sống sót nào, chẩn đoán phải được thực hiện nhanh chóng sau khi xuất huyết tiêu hóa trên chưa rõ nguyên nhân và có mức độ nguy kịch. Chỉ 25% bệnh nhân chảy máu lại trong vòng 6 giờ do đó thường không đủ thời gian để chẩn đoán.
Việc chẩn đoán phải được tiến hành thật nhanh để xác định đúng là bị rò động mạch chủ thực quản, bởi nếu không chẩn đoán đúng và giải quyết kịp thời, bệnh nhân sẽ bị tử vong do mất máu. Điểm đặc biệt chính là thương tổn động mạch chủ nằm trong một môi trường nhiễm trùng, nên cần có những phương án phẫu thuật đặc biệt và kỹ lưỡng.
