Khó kiểm soát chất lượng vaccine nếu nhập khẩu qua trung gian
Chiều 3.6, tại Hà Nội đã diễn ra họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5.2021. Tại họp báo, nhiều câu hỏi được phóng viên các cơ quan báo chí nêu ra, liên quan đến cơ chế để doanh nghiệp tư nhân tham gia mua vaccine, cũng như “việc kiểm soát chất lượng vaccine mà các doanh nghiệp mua về sẽ được thực hiện như thế nào?”.
Liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cho biết, để có nguồn vaccine sử dụng cho người dân, Chính phủ có chủ trương khuyến khích, tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia nhập khẩu vaccine.
Có hai cách để doanh nghiệp tham gia, đầu tiên là huy động bằng tiền để đóng góp cho quỹ vaccine. Cách thứ hai là trực tiếp nhập khẩu vaccine từ nguồn tin cậy.
Để kiểm soát chất lượng vaccine nhập khẩu, theo Thứ trưởng Trương Quốc Cường, hiện nay việc nhập khẩu vaccine trong trường hợp khẩn cấp nên có một số đặc thù là chất lượng vaccine sẽ do nhà sản xuất đảm bảo.
Ngoài ra, được cấp phép trong trường hợp khẩn cấp nên các phản ứng, hiệu quả sẽ được tiếp tục theo dõi chứ không giống như các vaccine đã được đưa vào sử dụng từ lâu.
“Một số vaccine được bảo quản trong điều kiện rất ngặt nghèo. Ví dụ như có vaccine bản quản ở nhiệt độ -75 độ. Chúng ta không có điều kiện mà bảo quản. Đặc biệt, vaccine chúng ta cũng cấp phép nhập khẩu trong tình trạng khẩn cấp, nên rất thiếu hồ sơ.
Vì vậy, việc kiểm soát không như kiểm định chất lượng thông thường, có tiêu chí kiểm định cụ thể, mà chúng ta chấp nhận những loại vaccine đã được Tổ chức Y tế thế giới cấp phép, hoặc do một số tổ chức như Cục Quản lý dược ở Mỹ, Châu Âu, Nga cấp phép. Chúng ta chấp nhận một số điều kiện không kiểm định được”- Thứ trưởng Trương Quốc Cường thông tin.
Cũng theo Thứ trưởng Bộ Y tế, hiện Việt Nam đang kiểm soát chất lượng vaccine bằng cách mua trực tiếp của nhà sản xuất, không thông qua công ty trung gian. Lý do là khó kiểm soát được các công ty trung gian có đảm bảo các điều kiện về nhập khẩu, bảo quản vaccine hay không.
“Chúng tôi đề nghị mua trực tiếp vaccine của nhà sản xuất để đảm bảo chất lượng” – đại diện Bộ Y tế khẳng định.
Phải ký cam kết miễn trách nhiệm nếu xảy ra sự cố
Về tiến độ tiêm vaccine của Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, hiện Bộ Y tế được giao nhiệm vụ nhập khẩu 150 triệu liều vaccine để tiêm cho 70% người dân.
“Cơ bản chúng ta đã tiếp cận được số lượng vaccine này. Tuy nhiên khi nhập khẩu, chúng ta phải ký một cam kết, không còn cách nào khác, không được đàm phán, là phải ký thỏa thuận miễn trách nhiệm trong sử dụng vaccine khi có sự cố xảy ra. Nếu giao hàng không đúng tiến độ thì chúng ta cũng phải chịu. Có một số trường hợp, chuẩn bị chuyển về cho nước ta, nhưng sau đó họ lại điều hàng sang nước khác. Tiến độ tiêm vaccine, chúng ta hoàn toàn phụ thuộc vào nhà sản xuất”- Thứ trưởng Trương Quốc Cường cho biết.
Cũng theo đại diện Bộ Y tế, từ tháng 8.2021 trở đi, nguồn vaccine sẽ về tương đối nhiều. Ví dụ vaccine Pfizer, trong quý III, họ sẽ chuyển cho Việt Nam 15,5 triệu liều.
Ngoài ra còn có vaccine AstraZeneca, từ giờ đến cuối năm họ cam kết cung cấp cho Việt Nam 30 triệu liều… Ngày 2.6, phía Nga cũng đã đồng ý cung ứng cho Việt Nam 20 triệu liều vaccine Sputnik V trong năm 2021.
“Về cơ bản, hiện đã đặt được 170 triệu liều, nhưng chúng ta phải lường trước việc giao hàng không đúng tiến độ”- đại diện Bộ Y tế thông tin.
