Theo Nghị quyết 33/NG-CP năm 2019 về thí điểm tự chủ 4 bệnh viện thuộc Bộ Y tế, nhưng đến nay chỉ có 2 bệnh viện đã thực hiện thí điểm là Bệnh viện K và Bệnh viện Bạch Mai. Còn Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Việt Đức không tiến hành tự chủ theo Nghị quyết 33 mà theo tự chủ chi thường xuyên Nhóm II.
Hiện nay, cả Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện K đang gặp phải những khó khăn khi thực hiện thí điểm tự chủ toàn diện.
Đến nay Bệnh viện Bạch Mai đã xin dừng thí điểm toàn diện vì gặp nhiều khó khăn và bất cập. Đại diện Bệnh viện K cũng cho rằng, đơn vị này cũng gặp phải những khó khăn tương tự Bệnh viện Bạch Mai. Trong thời gian tới, nếu Bệnh viện Bạch Mai được cho phép tự chủ theo Nghị định 60 và ở nhóm II thì Bệnh viện K cũng xin áp dụng như Bệnh viện Bạch Mai.
GS.TS Lê Văn Quảng- Giám đốc Bệnh viện K cho hay: Khi tự chủ toàn diện, Bệnh viện K gặp khó khăn trong việc chủ động đầu tư máy móc, thiết bị y tế. Và trong hai năm thực hiện việc thí điểm tự chủ toàn diện, Bệnh viện K chưa đầu tư được thiết bị mới nào.
"Đối với ngành y, việc có đầy đủ máy móc, thiết bị rất quan trọng trong công tác khám chữa bệnh. Hơn nữa, các máy móc, thiết bị phục vụ việc chẩn đoán, điều trị bệnh nhân ung thư thường rất đắt tiền"- ông nói.
Không những thế, theo GS Quảng, việc tự chủ của Bệnh viện K mới chỉ dừng lại ở Nghị quyết, chưa có hành lang pháp lý rõ ràng để triển khai.
"Nếu thực hiện tự chủ toàn diện thì bệnh viên phải đóng tiền sử dụng đất, nhưng chưa có quy định rõ. Do vậy, Bệnh viện K cũng đang lúng túng trong việc đóng thuế đất và chưa biết xử lý thế nào" - ông nói.
Theo GS Quảng, việc tự chủ đối với sự nghiệp công lập được đánh giá là có ưu điểm trong việc nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động. Tuy nhiên, mỗi ngành nghề lại có một đặc thù riêng, việc áp dụng tự chủ phải phù hợp với từng thời điểm và ở mức độ phù hợp.
Đơn cử, ngành giáo dục đã có hướng dẫn về tự chủ nhưng hiện nay một số trường đại học, cao đẳng cũng gặp những khó khăn trong việc thực hiện.
Bệnh viện K là bệnh viện tuyến cuối chuyên ngành ung thư không chỉ cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh chuyên sâu mà còn nghiên cứu khoa học, phát triển chuyên môn kỹ thuật, chỉ đạo tuyến trên cả nước, hỗ trợ cơ sở vùng khó khăn.
"Khi tự chủ toàn diện cũng vẫn sẽ gặp những khó khăn nhất định như bệnh nhân ung thư phải chi trả nhiều hơn, ngay cả khi có hành lang pháp lý, việc thực hiện tự chủ toàn diện cũng cần theo lộ trình"- GS Quảng cho hay.
Trước đó, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Đào Xuân Cơ cũng đề xuất chưa nên thực hiện tự chủ ở các bệnh viện tuyến cuối, vì đây là bệnh viện đầu ngành, nơi điều trị tất cả bệnh nhân trong cả nước. Nếu tự chủ chắc chắn phải tăng doanh thu, lúc đó sẽ gây khó khăn cho bệnh nhân nghèo.
Ông Đào Xuân Cơ cho rằng nếu thực hiện cơ chế tự chủ, nguồn tài chính là một trong yếu tố quyết định hoàn thành mục tiêu của đề án tự chủ toàn diện. Giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh BHYT theo quy định hiện hành của Bộ Y tế mới tính 4/7 yếu tố cấu thành giá.
Bên cạnh đó, do ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, số lượng bệnh nhân đến khám, chữa bệnh giảm. Nguồn thu của bệnh viện năm 2020, 2021, mỗi năm giảm 2.000 tỉ đồng, ảnh hưởng đến đời sống của cán bộ, viên chức và người lao động.
"Nhiều máy móc hiện đại trong các đề án liên doanh, liên kết đang dừng hoạt động dẫn tới thiếu thiết bị để phục vụ người bệnh. Khó khăn, vướng mắc trong công tác đấu thầu, mua sắm dẫn tới tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế…" - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho hay.
Về tự chủ tài chính, ông Cơ nêu, khi bệnh viện triển khai thí điểm tự chủ đúng lúc dịch bệnh diễn biến phức tạp do đó nguồn thu của bệnh viện giảm sâu, việc trích lập quỹ, phân bổ tài chính bệnh viện theo các tỉ lệ cố định của các văn bản hiện hành, ảnh hưởng tính chủ động về nguồn đầu tư, mua sắm…
