Tôi từng chứng kiến không ít tình cảnh người tặng tiền lì xì cho trẻ bị “ngượng” đến chín cả mặt mày, ngại ngùng... khi trẻ bóc bao lì xì ngay trước mặt người tặng.
Tết năm ngoái, bé gái 5 tuổi hàng xóm nhà tôi được bạn của mẹ bé tới chúc Tết và tặng bé một bao lì xì màu đỏ dán kín. Trong lúc mẹ bé đang rót nước mời khách thì bé nhanh tay bóc bao lì xì, lôi tờ tiền từ trong ra và hồn nhiên nói với mẹ: “Bác T lì xì cho con ít quá, mỗi 10.000 đồng mẹ ạ! Sao nhà bác giàu vậy mà ki bo thế...”.
Nghe vậy, không chỉ mẹ bé quá ngại ngùng, quá “mất mặt” với khách, mà người khách vừa trao bao lì xì cho bé, và cả tôi chứng kiến cũng cảm thấy quá ái ngại. May thay, lúc đó mẹ của bé đã vội giải thích cho bé hiểu việc chê tiền ít - nhiều như vậy là xấu... bé mới không nói gì nữa! Khi người khách ra về rồi, mẹ bé đã nói cho con hiểu và cấm con không được làm như vậy trước mặt khách khi nhận tiền lì xì...
Hay như dịp Tết cách đây vài năm, bé trai út năm nay 6 tuổi, con nhà anh trai tôi đã khiến cha mẹ chúng bị rơi vào tình huống xấu hổ với khách. Cứ có ai vào chúc Tết, vừa mới bước vào cửa nhà bé đã lập tức vòi vĩnh, nài nỉ bằng câu nói lặp đi lặp lại: “Lì xì cho cháu đi!” hay “Lì xì cho con đi…”. Bị đòi nên hầu như chẳng có ai từ chối, vội vàng móc phong bao, móc tiền ra để lì xì.
Với những khách đến chúc Tết đã chuẩn bị sẵn tinh thần lì xì cho bé thì không nói làm gì, bởi trước sau gì thì cũng lì xì nên việc đưa trước, đưa sau không mấy quan trọng; nhưng với những người không chuẩn bị sẵn ý định lì xì, hay trong túi “hạn hẹp” về tiền bạc thì việc bị “đòi” như vậy thì rất khó xử.
Ngoài các tình huống trẻ nhận tiền lì xì Tết khiến những người lớn phải ngại ngùng, xấu hổ kể trên, không ít trường hợp trẻ được khách trao tặng bao lì xì, tặng tiền khi đón nhận đã không buông một lời nói “cảm ơn”, hay “cháu xin”, “con xin”... nào cả. Tôi nghĩ, một khi để trẻ “vô lễ” khi nhận tiền lì xì từ người tặng như vậy là lỗi ở cha mẹ, ông bà của trẻ, bởi sẽ chẳng khó khăn gì khi dạy con trẻ những câu từ giản đơn, làm đẹp lòng, vui lòng khách như: Cháu cảm ơn, cháu xin, con xin...!
Để trẻ ứng xử có văn hóa, cư xử phải phép, vui và đẹp lòng khách khi được nhận tiền lì xì, thiết nghĩ các bậc làm cha làm mẹ, ông bà, những người lớn trong gia đình phải luôn chú trọng uốn nắn, hướng dẫn, dạy bảo trẻ từ những điều đơn giản, nhỏ nhặt nhất. Người ta từng bảo “Dạy con từ thuở còn thơ”, vì vậy chỉ những điều đơn giản như ứng xử có văn hóa trong lúc nhận tiền lì xì dịp Tết, nếu được chỉ bảo cặn kẽ đôi khi cũng giúp hình thành nên tính cách tốt đẹp sau này…
