Thực tế cho thấy rằng, việc giá xăng liên tục tăng ở mốc kỷ lục đã kéo nhiều hàng hoá thiết yếu, dịch vụ vận tải tăng theo, làm xáo trộn đời sống của người dân. Trong bối cảnh khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID -19, đời sống của người dân lại càng bấp bênh hơn.
Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa - Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, diễn biến tình hình kinh tế thế giới đã đẩy giá xăng dầu thế giới lên cao, gây mất cân đối cung cầu và dự trữ của các nước sụt giảm, đặc biệt là do xung đột quân sự giữa Nga - Ukraine.
Ngoài ra, quá trình phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19 bắt đầu có khởi sắc khiến cho nhu cầu về nhiên liệu tăng lên ở mức rất cao trong khi nguồn cung không tăng kịp so với nhu cầu dự báo.
Theo đánh giá, nhu cầu sử dụng nhiên liệu xăng dầu năm 2022 khoảng 100,23 - 111 triệu thùng; cao hơn năm 2019 khoảng 0,23 - 1 triệu thùng; cao hơn năm 2021 khoảng 3,5 - 4,27 triệu thùng/ngày.
Báo cáo của Tổng cục Thống kê cho thấy, chi phí từ xăng dầu chiếm 3,52% tổng chi phí sản xuất của toàn nền kinh tế, với một số ngành, chi phí xăng dầu có thể chiếm đến 30-40%. Chính vì vậy, giá xăng dầu tăng mạnh sẽ tạo áp lực lên lạm phát và ảnh hưởng đến thu nhập và chi tiêu của người dân, tác động xấu đến tăng trưởng của nền kinh tế.
Theo các chuyên gia, giá xăng dầu tăng không chỉ tác động làm tăng giá thành sản phẩm hàng hóa và dịch vụ, mà còn trực tiếp làm tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI), ảnh hưởng đến thu nhập và chi tiêu của người dân.
Bên cạnh đó, chi tiêu cho xăng dầu chiếm 1,5% trong tổng tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình. Khi giá xăng dầu tăng cao, hộ gia đình sẽ cơ cấu lại và cắt giảm một phần chi tiêu, điều này làm giảm tổng cầu của nền kinh tế.
Giá xăng dầu cao sẽ khiến người dân chật vật, trong khi đó lương, thu nhập lại không tăng.
Giá xăng dầu tăng sẽ đánh thẳng vào túi tiền người lao động, trong khi túi tiền của người lao động lại ngày càng eo hẹp.
Ông Dương Thanh Bình - Trưởng ban Dân nguyện, Ủy ban Thường vụ Quốc hội - cho biết, tình trạng giá xăng, dầu tăng kéo theo giá của nhiều loại hàng hóa, dịch vụ, chi phí khác tăng khiến đời sống, sản xuất người dân gặp khó khăn hơn. Đồng thời, cần có giải pháp quản lý, kiểm soát hiệu quả giá cả hàng hóa, dịch vụ khi thực hiện điều chỉnh giá xăng dầu, hạn chế tình trạng “ăn theo” giá xăng dầu như hiện nay để trục lợi; quan tâm, có biện pháp hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp.
Điều tra năm 2021 của Viện Công nhân và Công đoàn cho thấy, có 5% người được hỏi cho biết, rất ít khi trong bữa ăn của họ có thịt cá (chỉ khoảng 1-2 lần/tuần) và 34% cho hay, thỉnh thoảng (3 lần thịt cá/tuần). 41% cho biết, họ chỉ đủ tiền để mua một số loại thuốc cơ bản, họ không dám đi khám bệnh vì không có tiền. 11,2% người lao động cho biết, hàng tháng phải vay tiền. 35,6% người lao động thỉnh thoảng (từ 3 đến 4 tháng/lần) phải đi vay. Hơn 21% số người được khảo sát cho hay, họ từng rút bảo hiểm xã hội 1 lần.
Báo cáo tình hình lao động, tiền lương, thu nhập, chi tiêu và đời sống của công nhân lao động do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện trong tháng 3.2022 cho thấy, nếu không làm thêm giờ, tiền lương cơ bản của công nhân, lao động chỉ ở mức trung bình 4,92 triệu đồng/tháng.
Chừng đó tiền, hỏi làm sao họ có thể sống trong bối cảnh giá cả liên tục leo thang như hiện nay?
Và đừng quên rằng, từ đầu năm 2022 đến nay, xăng đã 7 lần tăng giá, và nếu không có gì thay đổi, giá xăng sẽ tiếp tục tăng nữa.
Từ đó cho thấy, bên cạnh việc triển khai các giải pháp nhằm “hạ nhiệt” giá xăng dầu, thì việc Chính phủ sớm điều chỉnh lương tối thiểu trong bối cảnh hiện nay là rất cần thiết. Việc tăng lương ở thời điểm này có ý nghĩa động viên tinh thần rất lớn đối với người lao động.
Giá xăng tăng là do nhiều nguyên nhân; còn tăng lương cho người lao động là yêu cầu từ thực tiễn, là lương tâm, trách nhiệm và không thể chậm trễ.
