Điều 37 Quy chế thi trung học phổ thông quốc gia và xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông ban hành kèm theo Thông tư 15/2020/TT-BGDĐT quy định chỉ xét đặc cách tốt nghiệp THPT trong 2 trường hợp sau:
Điều 37. Đặc cách tốt nghiệp THPT
1. Người học thuộc các đối tượng quy định tại Điều 12 Quy chế này nếu đủ điều kiện dự thi được xét đặc cách tốt nghiệp THPT trong trường hợp bị tai nạn, bị ốm hoặc có việc đột xuất đặc biệt trước ngày thi không quá 10 ngày hoặc ngay trong buổi thi đầu tiên, không thể dự thi.
a) Điều kiện: Xếp loại về học lực và hạnh kiểm cả năm ở lớp 12 đều từ khá trở lên;
b) Hồ sơ gồm: Hồ sơ nhập viện, ra viện do bệnh viện từ cấp huyện trở lên cấp (nếu bị tai nạn, bị ốm) hoặc xác nhận của UBND cấp xã nơi cư trú (nếu có việc đột xuất đặc biệt); biên bản đề nghị xét đặc cách tốt nghiệp THPT của trường phổ thông nơi đăng ký dự thi và hồ sơ minh chứng về xếp loại học lực, hạnh kiểm ở lớp 12.
2. Người học thuộc các đối tượng quy định tại Điều 12 Quy chế này nếu đủ điều kiện dự thi được xét đặc cách tốt nghiệp THPT trong trường hợp bị tai nạn, bị ốm hay có việc đột xuất đặc biệt sau khi đã thi ít nhất một bài thi và không thể tiếp tục dự thi hoặc sau khi bị tai nạn, bị ốm hay có việc đột xuất đặc biệt tự nguyện dự thi số bài thi còn lại.
a) Điều kiện: Điểm của những bài đã thi để xét công nhận tốt nghiệp THPT đều đạt từ 5,0 (năm) điểm trở lên; xếp loại ở lớp 12 có học lực từ trung bình trở lên, hạnh kiểm từ khá trở lên;
b) Hồ sơ gồm: Đơn đề nghị xét đặc cách của thí sinh; hồ sơ nhập viện, ra viện của bệnh viện từ cấp huyện trở lên (nếu bị tai nạn, bị ốm) hoặc xác nhận của UBND cấp xã nơi cư trú (nếu có việc đột xuất đặc biệt) và hồ sơ minh chứng về xếp loại học lực, hạnh kiểm ở lớp 12.
3. Các đối tượng là vận động viên đủ điều kiện được xét đặc cách tốt nghiệp THPT theo quy định tại Điều 5 Nghị định số 36/2019/NĐ-CP ngày 29.4.2019 của Chính phủ.
4. Thủ tục:
a) Chậm nhất 7 ngày sau buổi thi cuối cùng của kỳ thi, thí sinh phải nộp hồ sơ đặc cách cho Thủ trưởng đơn vị nơi thí sinh đăng ký dự thi. Thủ trưởng đơn vị nơi thí sinh đăng ký dự thichịu trách nhiệm thu nhận và chuyển giao hồ sơ đặc cách cho sở giáo dục đào tạo;
b) Hội đồng xét công nhận tốt nghiệp THPT xem xét, quyết định đặc cách cho thí sinh căn cứ hồ sơ và các quy định tại Khoản 1, 2 Điều này.
Đối chiếu với quy định này, thí sinh bị điểm 0 tiếng Anh do ngủ quên ở Cà Mau không thuộc đối tượng được đặc cách THPT; giả sử nếu đủ điều kiện đặc cách THPT thì cũng không đảm bảo về thời gian (phải nộp hồ sơ đặc cách chậm nhất 7 ngày sau buổi thi cuối cùng của kỳ thi).
Như vậy, nếu đặc cách tốt nghiệp THPT cho học sinh trên sẽ vi phạm quy định của Thông tư, quy chế thi; ngoài ra cũng sẽ không đảm bảo công bằng cho những thí sinh khác. Nếu muốn đặc cách trong trường hợp ngủ quên tại một môn thi này, cần phải sửa đổi quy định (nhưng nếu có sửa đổi thì cũng chưa thể áp dụng ngay đối với trường hợp của thí sinh trên).
Ngủ quên trong phòng thi trước hết là lỗi rất lớn của thí sinh khi không có kỹ năng phân phối thời gian, đảm bảo sức khoẻ trong những ngày ôn thi, để dẫn đến hệ quả là ngủ quên trong thời điểm nhất định không được ngủ quên. Giám thị trông thi đã không bao quát được phòng thi và không có động thái đối với một hành vi bất thường như vậy tại nơi thi. Chỉ cần có một hành động nhỏ là kiểm tra xem có gì bất thường (ngủ quên hay do yếu tố sức khoẻ) là mọi chuyện đã khác.
