Ngay từ khi cuốn sách chưa chính thức ra mắt, qua những lời giới thiệu, cuốn sách đã thu hút sự chú ý của dư luận, nhất là những người con quê hương, những người đã và đang sống trên mảnh đất Ba Đồn quê hương ông.
Dù chưa trực tiếp cầm cuốn sách trên tay, nhưng ai cũng đánh giá về ý nghĩa quan trọng của nó, vì cuốn sách đã ghi chép lại lịch sử, kể chuyện về con người, địa danh, thậm chí cả những gì gần gũi nhất với đời sống của người dân hằng ngày.
Nhà văn Nguyễn Quang Lập nói, "từ khi sang tuổi sáu mươi tôi luôn đau đáu về một cuốn sách địa chí về Phan Long - Ba Đồn. Địa là đất, chí là sự ghi chép, địa chí là loại sách ghi chép tất cả những gì xảy ra ở một vùng đất, tất tần tật, từ những sự kiện lớn lao tới con tôm con cá, không sót một thứ gì. Một cuốn sách như thế rất cần cho các thế hệ trẻ và con cháu đời sau một khi họ muốn biết quê cha đất tổ ra sao, tổ tiên ông bà đã sống thế nào".
Nó đơn giản, mộc mạc thế, nên tạo sự hứng khởi, thu hút người đọc; và chắc chắn rằng, qua cuốn sách, người dân quê hương ông - những cháu nhỏ, những thanh niên, các cụ bô lão hay những người con xa quê hương sẽ có thêm những hiểu biết, những kiến thức lịch sử, văn hóa và muôn mặt về đời sống của quê hương nơi mình sinh ra.
Đây cũng là cách để người dân tiếp cận nhanh hơn với lịch sử, để yêu hơn lịch sử quê hương.
Và thực tế đã chứng minh điều đó, ai cũng hồ hởi, háo hức chờ đón để có thêm những kiến thức về quê hương trong cuốn sách.
Qua cuốn sách, nhà văn Nguyễn Quang Lập đã giúp người dân khám phá tìm hiểu quê mình rành rọt cụ thể qua từng cảnh quan, tập tục văn hoá đến sản vật thổ nhưỡng, lời ăn tiếng nói, con người và sự kiện.
Những ngày vừa qua, thông tin thu hút sự chú ý của dư luận là môn Lịch sử sẽ trở thành môn học tự chọn, không bắt buộc ở cấp THPT. Điều đó có nghĩa là từ năm lớp 10 trở đi, học sinh có thể không cần phải học môn này nếu như không muốn.
Một trong những lý do để những người ủng hộ phương án trên là cho rằng do Lịch sử là một môn học khô khan, dễ gây nhàm chán cho học sinh, thậm chí cho người đọc nói chung. Đồng thời cho rằng, muốn biết về lịch sử không nhất thiết là phải học trên nhà trường, mà hoàn toàn có thể tự tìm hiểu thông nhiều kênh thông tin khác nhau.
Lập luận trên là không sai.
Trong khi đó, những người phản đối thì cho rằng, đất nước chúng ta là một đất nước có truyền thống lịch sử lâu đời, nói môn lịch sử khô khan, nhàm chán là do cách dạy, cách truyền tải mang tính rập khuôn, máy móc, chưa hấp dẫn và thu hút người học hay người đọc nói chung.
Lập luận trên cũng không sai.
Nhu cầu biết về lịch sử là nhu cầu tất yếu và ai cũng muốn biết về lịch sử quê hương, lịch sử đất nước, lịch sử về những gì liên quan, gắn bó với chúng ta trong suốt cuộc đời, quan trọng là cách truyền đạt như thế nào mà thôi.
Lịch sử không đơn thuần chỉ là một môn học để hoàn thành khi đến trường, mà kiến thức lịch sử phải được củng số hằng ngày trong cuộc sống, đó là cơ sở để mỗi một chúng ta thêm yêu quê hương, yêu đất nước, khẳng định hơn sự tự tôn dân tộc.
Đổi mới trong tư duy trong giảng dạy và truyền tải lịch sử là điều rất quan trọng và cần thiết. Qua việc này mới thấy, việc viết loại sách địa chí cho từng vùng đất quê hương là một trong những cách dạy lịch sử, lưu giữ lịch sử, trân quý lịch sử và giúp người dân nói chung tiếp cận, hứng thú với lịch sử nhanh nhất và hay nhất.
