Bria Jenkin, kể lại khi bị mất ôtô: có những mảnh kính vỡ vương vãi trên mặt đất và chiếc Kia Optima 2013 của cô đậu trước cửa đã biến mất. Patti Lebeau-Chorn đã đậu chiếc Kia Sorrento bên kia đường và bị mất xe.
Lebeau-Chorn và Jenkins chỉ là hai nạn nhân của nạn trộm xe gia tăng chưa từng thấy đã quét qua các thành phố của Mỹ trong hai năm qua. Ở Milwaukee, các vụ trộm xe hơi đã tăng gấp đôi kể từ năm 2020. Ở St. Louis, số vụ trộm tăng vọt 157% từ nửa cuối năm 2021 đến nửa cuối năm 2022. Các khu vực đô thị lớn khác trên toàn quốc như New York, Chicago và Los Angeles cũng có sự gia tăng tương tự.
Nguyên nhân của vụ trộm xe này được cho do mạng xã hội. Một video trên TikTok có tựa đề "Kia Challenge" (thử thách xe Kia) xuất hiện lần đầu vào năm 2021 và trở lại phổ biến vào tháng 7.2022, cho thấy cách dễ dàng chiếm đoạt một số mẫu xe Kia và Hyundai chỉ bằng một sợi dây USB. Dù video nhanh chóng bị TikTok gỡ xuống mỗi khi xuất hiện trở lại, nhưng thiệt hại đã xảy ra: 70% số xe bị đánh cắp ở Milwaukee năm ngoái và 50% số xe bị đánh cắp ở Chicago năm nay là của hai hãng ôtô Hàn Quốc.
Tình hình trở nên nghiêm trọng đến mức 2 công ty bảo hiểm ôtô lớn của Mỹ là State Farm và Progressive đã ngừng bảo hiểm một số mẫu xe Kia và Hyundai. Hàng chục vụ kiện được đệ trình trên khắp nước Mỹ buộc các nhà sản xuất đưa ra lệnh thu hồi hoặc khắc phục lỗ hổng của ôtô. Xu hướng này không chỉ trở thành gánh nặng tài chính cho người tiêu dùng mà còn là cơn ác mộng pháp lý đối với Kia và Hyundai.
Video thử thách với Kia trên TikTok được khơi mào từ tài khoản có tên @robbierayyy đã phơi bày một lỗ hổng bảo mật trên các mẫu xe Kia từ 2011 đến 2021 và các mẫu xe Hyundai từ 2015 đến 2021. Những chiếc xe từ thời điểm đó không có thiết bị cố định điện tử, một thiết bị an toàn sử dụng một con chip duy nhất trong chìa khóa thông minh. Những chiếc ôtô có công nghệ này sẽ không khởi động được trừ khi chúng nhận ra chìa khóa chính xác. Nếu không có hệ thống đó, bất kỳ ai cũng có thể vặn cần lái ở những chiếc Kia và Hyundai đời thấp và cắm USB vào ổ điện trước khi lái đi.
Sự đơn giản này đã dẫn đến sự gia tăng đột biến các vụ trộm ôtô tại Mỹ. Dù không có cơ sở dữ liệu liên bang, nhưng con số ở các thành phố lớn là đáng kinh ngạc. Tại Seattle, các vụ trộm xe Kia và Hyundai tăng lần lượt là 363% và 503% trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến năm 2022. Tại Chicago, 1.000 chiếc Kia đã bị đánh cắp chỉ trong tháng 10. Và tại Portland, Oregon, số lượng xe Kia bị đánh cắp đã tăng 916% từ tháng 1.2022 đến tháng 1.2023, trong khi các vụ trộm xe Hyundai tăng 768%. Cả sở cảnh sát Seattle và Los Angeles đều đưa ra các thông báo liên quan đến xu hướng đối với thử thách TikTok.
Để đối phó với làn sóng tội phạm, Kia đã bổ sung thiết bị cố định cho các mẫu xe năm 2022 của họ và Hyundai đã làm điều tương tự cho những chiếc xe được sản xuất từ tháng 11.2021. Cho đến nay, không có đợt thu hồi nào, dù Kia và Hyundai đều lưu ý trong tuyên bố rằng họ đang cung cấp khóa vô lăng cho các chủ xe bị ảnh hưởng thông qua một số sở cảnh sát.
Nhưng nhiều người đã đặt câu hỏi tại sao ngay từ đầu các công ty đã không trang bị một tính năng tiêu chuẩn như vậy cho ôtô của mình. Trong năm 2015, 96% xe của các nhà sản xuất khác có thiết bị cố định, nhưng chỉ 26% xe Kia và Hyundai có. Mặc dù Mỹ không bắt buộc sử dụng công nghệ này, nhưng thiết bị cố định điện tử đã phổ biến từ cuối những năm 1990, khi EU bắt buộc sử dụng đối với tất cả ôtô mới ở thị trường này. Cả Kia và Hyundai đều không giải thích lý do tại sao xe của họ không có tính năng này.
Luật sư Ann Davison (thành phố Seattle) thừa nhận vai trò của TikTok trong vụ trộm cắp nhưng cho rằng lỗi cơ bản là do hãng xe: “Điều thực sự đã xảy ra là Kia và Hyundai đã chọn cách cắt giảm chi phí cho những mẫu xe rẻ nhất của họ trong khoảng thời gian nhiều năm”.
Jonathan Michaels, luật sư tại MLG Attorneys at Law ở California, người đại diện cho Lebeau-Chorn, cho biết công ty của ông đã theo dõi tình hình diễn ra kể từ khi “Kia Challenge” trên TikTok diễn ra vào giữa năm ngoái. Ông nói: “Chúng tôi nghĩ rằng Kia và Hyundai có thể thực hiện một số hành động khắc phục để ngăn chặn thiệt hại thêm bằng cách ban hành lệnh thu hồi những chiếc xe bị ảnh hưởng hoặc đề nghị bồi thường cho các nạn nhân. Chúng tôi rất ngạc nhiên khi họ không làm vậy". Michaels cáo buộc rằng các nhà sản xuất đã không công khai với khách về việc xe bị thiếu thiết bị cố định.
“Thực tế đây chỉ là những chiếc xe được sản xuất rất rẻ, mọi góc cạnh đều được cắt gọt để tiết kiệm một xu” - Michaels nói.
Trong một tuyên bố với Insider, một phát ngôn viên của Kia đã viết rằng "các vụ kiện tiềm năng chống lại Kia của các thành phố là không có cơ sở. Tất cả các phương tiện của Kia đều phải tuân thủ đầy đủ các quy tắc và quy định kiểm tra nghiêm ngặt được nêu trong Tiêu chuẩn An toàn Phương tiện Cơ giới Liên bang".
Cả Kia và Hyundai đều nói với Insider rằng để đối phó với các vụ trộm cắp, các công ty đã giới thiệu bản nâng cấp phần mềm chống trộm miễn phí, như Hyundai lưu ý, "để ngăn xe khởi động trong một phương thức trộm cắp phổ biến trên TikTok và các phương tiện truyền thông xã hội khác. Việc nâng cấp đang được cung cấp thông qua các đại lý của Hyundai và Kia”. Giám đốc điều hành của Hyundai cho biết, công ty đang ưu tiên những chiếc xe "bị bọn trộm nhắm đến nhiều nhất".
